Lế hội minh thề

Thứ hai - 30/01/2023 11:24

Mỗi khi xuân về như có sợi dây vô hình nào đó kết nối giữa trời và đất. Bao mạch nguồn được khơi thông bởi không gian xuân thật mỹ miều, đẹp đến ngỡ ngàng. Tóc xuân mượt mà, thướt tha làm xao xuyến bồi hồi đến tận gan tận ruột. “Mỗi trận mưa xuân như trời tra hạt. Ủ ngày xanh mở mắt bật mầm. Từng giọt xuân trong veo được chắt ra từ lớp lớp tâm hồn”.

Có bánh xe lịch sử nào quay ngược được thời gian, để thần dân đặt niềm tin vào mùa xuân cách nay hơn nửa thiên niên kỷ. Giấc mơ ngày ấy lung linh như rừng hoa kỳ vỹ. Dọc hành trình thời gian mắc cạn cuối bến bờ. Những ước vọng xa xưa không biết đến bao giờ. Cho đất Việt kỷ cương, bình an, yên vui như thời đó. Bao cảm nhận hương xuân rạo rực trên con đường quê còn vương nhung nhớ. Nơi “mặt trời chan hòa”(1)  trên đất Hòa Niểu(2) thân thương.

111
Hình ảnh trong lễ hội Minh thề. Ảnh Internet

Mảnh đất Bắc Triều (3) gắn liền với sự hưng thịnh những năm trị vì của thời nhà Mạc tỏa hương: “Người đi đường không nhặt của rơi, cửa ngoài không đóng,... trâu bò thả chăn không phải đem về….  Trong suốt những năm trị vì, các vua Mạc đều sớm ra đi. Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn trở thành nhiếp chính. Mọi việc nhỏ to đều sắp đặt theo ý Người trong cung cấm. Sáu mươi lăm năm hậu cung không có biến loạn, lên thác xuống ghềnh. Thầm ơn Người hết lòng vì những ước mơ xanh. Cho quê hương mình và thần dân Đại Việt.

Không biết lễ hội Minh Thề có tự bao giờ, chỉ biết rằng làng Hòa Niểu có ngôi chùa thiêng mang tên Thiên Phúc. Đến giữa thế kỷ mười sáu thì Hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn đã đến tu hành và tự bỏ tiền làm công đức. Cũng từ đây Người cùng dân làng lập ra hội Minh Thề.

Hơn nửa thiên niên kỷ qua, dân Hòa Niểu vẫn giữ gìn và phát huy tính nhân văn của Minh Thề ở vạt đất thôn quê. Hàng năm vào ngày mười tư đến hết mười sáu tháng giêng âm là diễn ra lễ hội. Các nghi lễ được cử hành long trọng để nhớ về nguồn cội. Chủ tế và các vị Bồi tế dõng dạc đọc chúc văn. Ngay sau đó là lễ dâng rượu, dâng nước, dâng hương trong tiếng réo rắt của ban nhạc bát âm. Giây phút tiếp theo là các bô lão, chức dịch, dân làng với quần áo chỉnh tề cùng muôn quan khách. Theo thứ bậc tập trung tại sân miếu ngắm nhìn về phía trước. Điệu múa “chỉ trời vạch đất” và vẽ một vòng tròn lớn dưới chân Chủ tế thật ngỡ ngàng. Một bàn thờ đặt trước Đài thề hướng về cửa miếu nghiêm trang.

Ba vị chức dịch đại diện cho các hội Tư văn, Bô lão và Ban Tổ chức lên thắp hương cầu khấn. Lạy bách thần và đất trời chứng giám. Trùm Tư văn với Hịch văn dõng dạc đọc Minh Thề. Tất cả thần dân đều chăm chú lắng nghe. Từng chữ, từng lời được thấm vào trong tâm khảm. Với tiêu chí lấy công làm trọng, không phân biệt giàu nghèo, dẫu là quan hay dân, không vì cơ hàn mà xâm phạm của công. “Tất cả chức sắc bô lão và thường dân, từ kẻ sỹ đến nhà nông trong hương thôn, ai dùng của công làm việc công, xin thần linh phù hộ. Nhược bằng, người nào lấy của công về làm việc tư, cầu xin thần linh trừng phạt… Làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt”.

Tất cả đồng thanh cùng hô “y hệt lời thề”. Tiếng hô kia vang vọng tới khắp vùng quê. Người Chủ tế cầm dao bầu cắm mạnh xuống vòng tròn Đài thề thể hiện lòng tâm huyết. Rồi nghi lễ cắt tiết gà trống hòa vào bình rượu xuân thơm nức. Được truyền tay nhau mỗi người một ngụm uống nhâm nhi. Khảng định quyết tâm chống “tham nhũng” đến cùng khắp chốn cùng quê.

Lễ hội Minh Thề được xem là “có một không hai” trong dải đất hình chữ S. Vào thời Nguyễn được vua ban bốn chữ vàng “Mỹ Tục Khả Phong” tiếp thêm sức cho dân và cho bao mơ ước. Năm Quý Dậu - 1993, chùa Hòa Liễu được nhận bằng về di tích lịch sử cấp quốc gia. Lễ hội Minh Thề vào năm Đinh Dậu - 2017 được công nhận là di sản phi vật thể nước nhà. Mong lễ hội này được nhân rộng ra toàn quốc. Từ “chín tầng trời” cho đến thường dân cùng đoàn kết. Lấy nội dung Minh Thề làm tấm gương soi!

--------------

[1] Nghi Dương, nghĩa là “mặt trời chan hòa”, tên cũ của h. Kiến Thụy ngày nay

[1] Hòa Niểu (tên Nôm là Neo), tổng Văn Hòa, huyện An Lão, phủ Kinh Môn, trấn Hải Dương. Từ năm Thành Thái thứ 3 (1891) thì tổng Văn Hòa được cắt về huyện Nghi Dương, tỉnh Hải Phòng, nay là thôn Hòa Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng

[1] Từ Ninh Bình trở ra là Bắc Triều, còn từ Thanh Hóa trở vào là Nam Triều

Tác giả: Tô Ngọc Thạch
Nguồn Văn nghệ

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg a7896047c7ca0c9455db.jpg 370c09e6ae6b65353c7a.jpg 3b96701bd7961cc84587.jpg f369334897c55c9b05d4.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg IMG-8020-1.jpg IMG-8014-1.jpg IMG-8021-1.jpg IMG-8007-1.jpg IMG-8017-1.jpg IMG-8018-2.jpg IMG-8016-1.jpg IMG-8013-1.jpg IMG-8015-1.jpg IMG-5512.jpg IMG-5489-1.jpg IMG-5516.jpg IMG-5498.jpg IMG-5504.jpg IMG-5510.jpg IMG-5515.jpg IMG-5497.jpg IMG-5529.jpg IMG-5503.jpg IMG-5509.jpg IMG-5514.jpg IMG-5494.jpg IMG-5518.jpg IMG-5501.jpg IMG-5507.jpg IMG-5513.jpg IMG-5493.jpg IMG-5517.jpg IMG-5500.jpg IMG-5505.jpg TS9-3865-1.jpg TS9-3931-2.jpg
  • Đang truy cập14
  • Hôm nay1,609
  • Tháng hiện tại1,609
  • Tổng lượt truy cập2,371,010
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây