Về một vài hạn chế của báo các tỉnh thành phía Bắc (Bài 1): VẪN CÒN NHIỀU TIN BÀI HIẾU HỈ.
- Thứ hai - 28/03/2022 09:28
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Không ai có thể phủ nhận vai trò và hiệu quả to lớn của hệ thống báo chí các tỉnh, thành phố trong việc phổ biến chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cũng như sự chỉ đạo của cấp ủy và chính quyền địa phương tới cán bộ và nhân dân mỗi tỉnh thành. Mặt khác, hệ thống báo chí địa phương đã sâu sát nêu gương người tốt việc tốt, nhân tố mới cách làm hay, đồng thời mạnh dạn phê bình nhiều tiêu cực tệ nạn trong xã hội, kịp thời phản bác lại những luận điểm sai trái, xứng đáng là lực lượng chủ công trong mặt trận tư tưởng của Đảng.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm thành tích, những năm gần đây, hệ thống báo các tỉnh thành, nhất là các tỉnh thành phía Bắc vẫn còn bộc lộ 3 thiếu sót hạn chế chủ yếu bao gồm: Một là, nhiều tin bài hiếu hỷ; Hai là, thiếu tính phản biện; Ba là, thiếu các thể tài báo chí quan trọng như phóng sự và bình luận.
Ba tồn tại hạn chế vừa nêu đã làm giảm niềm tin và giảm sự hấp dẫn vốn có của báo chí đối với công chúng. Giảm niềm tin vào báo chí, công chúng sẽ ít đọc báo, do đó giảm hiệu quả tuyên truyền.
Về tình trạng nhiều tin bài hiếu hỉ, đây dường như là căn bệnh mãn tính của nhiều tờ báo tỉnh: không kể các cuộc họp do cấp tỉnh tổ chức, các cuộc họp của các sở, ban, ngành cũng hầu hết được đưa tin, một số cuộc họp cấp huyện cũng được đăng... Rồi nhiều hoạt động như đi thăm đơn vị, khai trương công ty, ra quân tháng an toàn, kỉ niệm ngày truyền thống, khánh thành nhà tình nghĩa, mừng công chiến dịch, trao giải cuộc thi, đón bằng danh hiệu, mở hội đầu xuân, tổng kết cuối năm, tập huấn quản lý, khai mạc khóa học... và còn biết bao công việc lễ nghi hiếu hỉ trong chuỗi hoạt động hàng ngày... đều muốn nhà báo đến đưa tin. Có đồng chí lãnh đạo, một ngày dự 2-3 cuộc họp, thật khó mà đòi hỏi báo chí phải đưa thật hay trong những trường hợp như thế.
Báo chí các tỉnh thành cũng chịu nhiều sức ép từ mạng xã hội, khi hầu hết các sự kiện, các lễ hội, các cuộc ra quân... đều được mạng xã hội phản ánh tức thì, hình ảnh trên điện thoại lại rực rỡ sắc nét.
Những người làm nghề rất trăn trở khi phải đưa tin hội nghị, hoặc những hoạt động mang tính chất hiếu hỉ. Không đưa thì ngại cơ sở, và thậm chí là cấp trên không hài lòng, lại nữa, phóng viên cũng muốn làm tin hội nghị, nếu mà không được đăng thì lại gặp Ban Biên tập “trình bày”. Nếu Ban Biên tập ngại cơ sở, lại “bị” phóng viên “nằn nì” thì khó mà không đăng. Mà đăng thì ít người đọc, báo mình trở nên khô khan, không hấp dẫn, lệ cũ tái diễn, ngày thêm khó sửa.
Nhưng để cạnh tranh với mạng xã hội, và cũng là để tăng độ hấp dẫn của tờ báo, từng Ban Biên tập không thể cứ ngại ngần nể nang trong chuyện đưa tin bài dạng hiếu hỉ lễ tân hội nghị mãi. Một số Ban Biên tập đã có quy định về đưa tin hội nghị trên mặt báo nhằm giảm tin bài hội nghị lễ tân. Trong tình hình hiện nay, trong thời đại số hóa báo chí, đồng thời trước yêu cầu báo chí phải chuyên nghiệp và nhân văn - tức là vì công chúng - vì số đông mà phục vụ, thì việc xem xét lại quy định đưa tin hội nghị là việc rất nên làm, để tòa soạn thực hiện cho chuẩn mực.
Để nâng cao chất lượng nội dung và tăng tính hấp dẫn cho mỗi tờ báo, xin trao đổi và nêu một vài cách xử lý trước thực tế hàng ngày có quá nhiều tin hiếu hỉ lễ tân hội nghị:
Thứ nhất, mỗi Ban Biên tập cần có quy định về đưa tin hội nghị và tin lễ tân để thống nhất trong tòa soạn. Nên quy định cả lượng chữ cụ thể, để tránh tình trạng cùng một công việc mà huyện này thì quá dài, mà huyện kia lại quá ngắn.
Thứ hai, cần đưa tin hội nghị, lễ tân đảm bảo cô đúc và nhất thiết phải ngắn gọn hơn. Đây là xu thế của thời đại công nghệ số, tin tức cần ngắn gọn, tinh luyện.
Thứ ba, mạnh dạn cắt giảm một số tin hội nghị hội nghị cấp sở, cấp huyện.
Thứ tư, đối với một số hoạt động mang tính chất định kì mùa vụ như tặng quà tết Trung thu, khai giảng năm học mới, trồng cây đầu xuân... chỉ đưa tin riêng đối với các đồng chí là Thường trực Tỉnh ủy, còn các đồng chí khác đưa một tin chung.
Giảm đưa tin lễ tân, hội nghị, nhưng không có nghĩa là phóng viên không đến dự hội nghị. Bởi vì, trong hội nghị có nhiều đối tượng, và nội dung của hôi nghị thường là gợi ra nhiều vấn đề và đề tài cho phóng viên phản ánh sau này.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm thành tích, những năm gần đây, hệ thống báo các tỉnh thành, nhất là các tỉnh thành phía Bắc vẫn còn bộc lộ 3 thiếu sót hạn chế chủ yếu bao gồm: Một là, nhiều tin bài hiếu hỷ; Hai là, thiếu tính phản biện; Ba là, thiếu các thể tài báo chí quan trọng như phóng sự và bình luận.
Ba tồn tại hạn chế vừa nêu đã làm giảm niềm tin và giảm sự hấp dẫn vốn có của báo chí đối với công chúng. Giảm niềm tin vào báo chí, công chúng sẽ ít đọc báo, do đó giảm hiệu quả tuyên truyền.
Về tình trạng nhiều tin bài hiếu hỉ, đây dường như là căn bệnh mãn tính của nhiều tờ báo tỉnh: không kể các cuộc họp do cấp tỉnh tổ chức, các cuộc họp của các sở, ban, ngành cũng hầu hết được đưa tin, một số cuộc họp cấp huyện cũng được đăng... Rồi nhiều hoạt động như đi thăm đơn vị, khai trương công ty, ra quân tháng an toàn, kỉ niệm ngày truyền thống, khánh thành nhà tình nghĩa, mừng công chiến dịch, trao giải cuộc thi, đón bằng danh hiệu, mở hội đầu xuân, tổng kết cuối năm, tập huấn quản lý, khai mạc khóa học... và còn biết bao công việc lễ nghi hiếu hỉ trong chuỗi hoạt động hàng ngày... đều muốn nhà báo đến đưa tin. Có đồng chí lãnh đạo, một ngày dự 2-3 cuộc họp, thật khó mà đòi hỏi báo chí phải đưa thật hay trong những trường hợp như thế.
Báo chí các tỉnh thành cũng chịu nhiều sức ép từ mạng xã hội, khi hầu hết các sự kiện, các lễ hội, các cuộc ra quân... đều được mạng xã hội phản ánh tức thì, hình ảnh trên điện thoại lại rực rỡ sắc nét.
Những người làm nghề rất trăn trở khi phải đưa tin hội nghị, hoặc những hoạt động mang tính chất hiếu hỉ. Không đưa thì ngại cơ sở, và thậm chí là cấp trên không hài lòng, lại nữa, phóng viên cũng muốn làm tin hội nghị, nếu mà không được đăng thì lại gặp Ban Biên tập “trình bày”. Nếu Ban Biên tập ngại cơ sở, lại “bị” phóng viên “nằn nì” thì khó mà không đăng. Mà đăng thì ít người đọc, báo mình trở nên khô khan, không hấp dẫn, lệ cũ tái diễn, ngày thêm khó sửa.
Nhưng để cạnh tranh với mạng xã hội, và cũng là để tăng độ hấp dẫn của tờ báo, từng Ban Biên tập không thể cứ ngại ngần nể nang trong chuyện đưa tin bài dạng hiếu hỉ lễ tân hội nghị mãi. Một số Ban Biên tập đã có quy định về đưa tin hội nghị trên mặt báo nhằm giảm tin bài hội nghị lễ tân. Trong tình hình hiện nay, trong thời đại số hóa báo chí, đồng thời trước yêu cầu báo chí phải chuyên nghiệp và nhân văn - tức là vì công chúng - vì số đông mà phục vụ, thì việc xem xét lại quy định đưa tin hội nghị là việc rất nên làm, để tòa soạn thực hiện cho chuẩn mực.
Để nâng cao chất lượng nội dung và tăng tính hấp dẫn cho mỗi tờ báo, xin trao đổi và nêu một vài cách xử lý trước thực tế hàng ngày có quá nhiều tin hiếu hỉ lễ tân hội nghị:
Thứ nhất, mỗi Ban Biên tập cần có quy định về đưa tin hội nghị và tin lễ tân để thống nhất trong tòa soạn. Nên quy định cả lượng chữ cụ thể, để tránh tình trạng cùng một công việc mà huyện này thì quá dài, mà huyện kia lại quá ngắn.
Thứ hai, cần đưa tin hội nghị, lễ tân đảm bảo cô đúc và nhất thiết phải ngắn gọn hơn. Đây là xu thế của thời đại công nghệ số, tin tức cần ngắn gọn, tinh luyện.
Thứ ba, mạnh dạn cắt giảm một số tin hội nghị hội nghị cấp sở, cấp huyện.
Thứ tư, đối với một số hoạt động mang tính chất định kì mùa vụ như tặng quà tết Trung thu, khai giảng năm học mới, trồng cây đầu xuân... chỉ đưa tin riêng đối với các đồng chí là Thường trực Tỉnh ủy, còn các đồng chí khác đưa một tin chung.
Giảm đưa tin lễ tân, hội nghị, nhưng không có nghĩa là phóng viên không đến dự hội nghị. Bởi vì, trong hội nghị có nhiều đối tượng, và nội dung của hôi nghị thường là gợi ra nhiều vấn đề và đề tài cho phóng viên phản ánh sau này.
Công Đán