Cánh hẩu

Thứ hai - 26/10/2020 16:09

Ngày xưa, người ta kỹ sống kỹ ăn kỹ nói. Không cùng gia tộc, những người đàn ông tử tế định nghĩa quan hệ mật thiết với nhau bằng hai từ bạn hữu.

Họ có dùng từ thân hữu, để chỉ mối quan hệ lớn hơn, trang trọng nhưng không hẳn là chí cốt. Họ cũng có thể dùng hai từ bằng hữu nhưng là để cho những quan hệ có tính chất rất đặc biệt, cùng đi khẩn hoang rồi tụ lại bên nhau như ruột rà; hoặc cùng học hành tấn tới; hoặc cùng chinh chiến trận mạc…

Bạn hữu gặp nhau ở sự mực thước, tao nhã, bữa trà bữa giỗ bữa tiệc ngày xuân ngày tết… Công việc, kinh tế, nhà cửa, sức khỏe, con cháu, xóm thôn, trường học, nếp ăn nếp sống…

Chính quyền ở trên cao, họ, những lão nông tri điền tri túc tri kỷ ấy là gạch nối không chê vào đâu được. Xóm ấp yên bình nhưng cũng có ăn cắp vặt, có những Thị Mầu, có những kẻ lười biếng. Có, có hết, nhưng không thành tệ nạn.

Không biết từ bao giờ xuất hiện hai từ bạn bè. Bạn hữu dành cho những người trang trọng ít ỏi với nhau, bằng sự sàng lọc tinh tế của từ ngữ. Một người vợ càu nhàu chồng hay viện lý do kết nối các quan hệ để về muộn: “Ông suốt ngày bạn bè!”.

Đứa con nghe về bạn hữu từ ông bà của chúng, buột miệng: “Vậy bác A đó là bạn hữu hay bạn bè hả mẹ?”. Người mẹ khen con có ý thức quan sát và biết lọc chữ nghĩa, bắt đầu giải thích: “Đúng, bác A là bạn hữu còn mấy ông bợm kia là bạn bè”.

Dần rõ. Bạn bè là có ý nghĩa bè cánh, bè nhóm. Và rồi có cả ý nghĩa bè phái. Đời sống mở, kinh tế sôi động, chính quyền không tránh được chèo kéo để là bạn bè của những khát vọng “cứu mình trước khi trời cứu”.

Bên cạnh những ly bia sủi bọt thì hai chữ bạn bè thống trị từ phòng lạnh đến vỉa hè, đến cả tận phòng ngủ của từng gia đình.

Những bạn hữu thực chất tìm nhau bởi nhu cầu nội tâm là cựu chiến binh, cựu học sinh… ở đây, họ phân thân rõ ràng, gặp nhau hôm nay toàn bạn hữu còn bạn bè ư, đầy ra, không đếm xuể, dành cho việc thường nhật làm ăn, đi lại, đi đêm và cả đi ngang nhiên, không cần đề phòng hay bất kỳ một định nghĩa trang trọng nào.

Rồi dần dà. Từ bạn đã bị xét lại. Hình như những mối quan hệ mà những người đàn ông gánh vác gia đình và giải quyết khát vọng kiếm tiền, gọi nôm là làm giàu (có cả phụ nữ dấn thân vào), phải, từ bạn không đủ diễn tả mà chính những “người trong cuộc” cũng thấy tổn thương cái từ ấy.

Hai từ cánh hẩu xuất hiện. Tuyệt. Ngôn ngữ là sinh ngữ, tiếng Việt luôn tuyệt ở góc độ đi từ vỉa hè vào trong não mọi người. Như đã từng có sau 1975 từ con phe, dỏm, cà chớn, cà khịa…

Cánh hẩu không xuất phát từ phía Nam như dỏm hay cà chớn mà chắc chắn nó phải ở đúng nơi nó xuất phát, khi quyền lực là một thứ quyền lực có thể thao túng tất cả.

Cánh hẩu xuất hiện khắp nơi, giới nào cũng có, thậm chí làng báo, làng văn, cả làng bóng đá nữa. Đơn cử vài chuyện làng văn mà thoạt nghe, dân chúng nghĩ là bèo nhất, ít phức tạp nhất và có vẻ, như sạch nhất.

Ví như đã thân với anh Q thì không nên kết giao với ông Đ nữa cho dù hai ông ấy là “cây cao bóng cả” trong mắt chính quyền và trong mắt nhiều đồng nghiệp trẻ.

Ban đầu là cá tính văn chương, hợp cạ nhau thì chơi với nhau, sau thì quyền lợi hẳn hoi, đầu tư, đi trại viết, hỗ trợ in ấn và rồi nó len vào sự sắp xếp ở các giải thưởng.

Ban đầu là giải thưởng của một cuộc thi, sau thì giải thưởng thường niên, giải thưởng nhiều năm, giải thưởng cống hiến và cả giải thưởng cấp quốc gia. Vậy đó, hoan nghênh hai từ cánh hẩu chính xác, tuyệt vời.

Sống để lách ra khỏi các cánh hẩu đã trở thành sự lựa chọn nghiệt ngã. Khoanh tay bên lề đứng nhìn mọi cuộc nhậu nhẹt tụ tập chạy vạy là một thái độ kiêu hãnh nhưng vẫn không tránh được thị phi.

Có những vấn đề xã hội cựu nhà báo hoặc nhà văn lên tiếng, lập tức bị nghi ngờ ai đứng sau vậy, thế lực nào? Chừng như trong cái nhìn trong quan niệm của đám đông là không ai có thể đứng một mình được, lúc này.

Vì sao? Vì phải đốt đuốc đi tìm mà ngay ở đây, không phải không còn đuốc mà vì không ai bình tâm xem xét một số ít hay một vài người vì sao kiên quyết không cánh hẩu!

Người tiết tháo, hay hôm nay gọi là cương trực luôn tiềm tàng cho dù xã hội có rối ren và băng hoại. Không còn những người dám cất tiếng và dám hành động là một xã hội đang chết lâm sàng.

Cương trực thì hay xông pha kiểu “giữa đường gặp chuyện bất bằng nào tha”, thiết nghĩ, trong tình thế cánh hẩu đã nhiều lên, khắp nơi, như nấm sau mưa thì những người coi nhau như bạn hữu, như chiến hữu sẽ tìm thấy nhau.

Ấy là quy luật cân bằng, bởi cuộc sống luôn mang trong nó sức mạnh, bí mật và cả những bất ngờ.
Tác giả: Dạ Ngân

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg
  • Đang truy cập22
  • Hôm nay2,995
  • Tháng hiện tại112,307
  • Tổng lượt truy cập3,082,217
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây