Nguyễn Khoa Điềm và vần điệu thao thức cùng ‘Đất Nước’

Chủ nhật - 16/08/2020 10:38
Tên tuổi Nguyễn Khoa Điềm vừa nóng lên với đoạn trích “Đất Nước” đưa vào đề thi Văn tốt nghiệp THPT 2020, nhưng thơ của ông còn nhiều thao thức hơn thế!
111
Ký họa chân dung Nguyễn Khoa Điềm.

Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm năm nay 77 tuổi, đang hưởng thú thong dong hưu trí tại quê nhà Huế. Thế nhưng, một thống kê từ các giám khảo đang chấm thi môn Văn tốt nghiệp THPT 2020 cho biết: khi phân tích đoạn trích “Đất nước” từ trường ca “Mặt đường khát vọng của Nguyễn Khoa Điềm, rất nhiều bài văn của học sinh kết thúc bằng câu “tuy nhà thơ đã đi xa, nhưng những vần thơ của ông còn sống mãi với đất nước”!

Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm không những chưa “đi xa” mà ông còn đang miệt mài sáng tác, để bù lại thời gian cống hiến trên quan trường. Từ năm 1996 đến năm 2006, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm từng đảm nhiệm cương vị Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thông tin rồi Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương.

Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm là con trai của nhà văn hóa cách mạng Hải Triều (1901-1954). Sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội và trở lại chiến trường Trị Thiên, thì Nguyễn Khoa Điềm mới bắt đầu cầm bút. Khởi động muộn, nhưng với hai tác phẩm “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” và “Mặt đường khát vọng” thì Nguyễn Khoa Điềm đã định vị danh phận một nhà thơ ở tuổi 30.

Sau năm 1975, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm chỉ có mỗi tập thơ “Ngôi nhà có ngọn lửa ấm” vì ông dành toàn bộ tâm sức cho hoạt động chính trị. Khi rời quan trường, ông mới quay lại với thi ca bằng tập thơ “Cõi lặng” nhiều suy tư: “Cõi lặng. Anh soi thấy mặt mình/ Với nỗi buồn trong sạch/ Cõi lặng. Không tiếng động nào khác/ Tiếng đập trái tim anh/ Người ơi, tôi yêu người tha thiết/ Tôi sống với người, chết vì người/ Cõi lặng. Tôi vượt qua ghềnh thác/ Đến những miền trong xanh”.

Thơ Nguyễn Khoa Điềm có ưu điểm ở sự nghĩ ngợi. Lúc trẻ, ông khác biệt với đồng nghiệp cùng trang lứa, nhờ sự nghĩ ngợi. Lúc già, ông càng khác biệt với đồng nghiệp cùng trang lứa, nhờ sự nghĩ ngợi. Mời độc giả thưởng thức những vần điệu thao thức của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm về đất nước những năm gần đây, để so sánh với đoạn trích “Đất Nước” vừa đưa vào đề thi Văn tốt nghiệp THPT 2020.

               Lê Thiếu Nhơn (chọn và giới thiệu)

111
Bút tích của Nguyễn Khoa Điềm.

BÂY GIỜ LÀ LÚC…

Bây giờ là lúc

có thể chia tay điện thoại để bàn, cạc vidit, nắm đấm micrô

Tự do lên mạng với đời sống, ăn ngủ với bụi đường

Một mình một ba lô và xe đạp

Bây giờ gió gọi anh đi

Mặt trời đánh nhịp về tám hướng

Từ giã cà vạt, giày đen, lời trịnh trọng

Anh là một với cánh đồng, cánh hẩu với quán cóc, ăn chịu với cỏ

Hò hát một mình, đọc những gì yêu thích, ghi chép những gì cần ghi chép

Thế giới thật rộng, những ngả đường độ lượng

Cho anh làm mới cuộc đời mình

Anh gọi đó là chuyến về không hạn định

Để là một người trong mọi người

Anh tham dự trận tấn công cuối cùng

Vào cái chết.

Hãy lộn ngược da anh

Và ghi lên đó mật khẩu:

- Không lùi bước!

                     2-5-2006

NGHE TIN HAI NHÀ KHOA HỌC BỊ TAI NẠN XE MÁY

Đúng rồi, đây là thời không ai muốn chậm chân

Nhà khoa học chậm chân thì cũng lãnh đủ

Sự hung bạo?

Không thể nói khác, chính là sự hung bạo!

Nó lừng lững đi ra từ tiền sử

Trải qua chiến tranh

Và bây giờ nhập cuộc hiện đại

Hung bạo trên mạng, trên sàn diễn, trong lớp học

Hung bạo giữa bàn nhậu, cửa sau công sở, hung bạo đường phố

Hung bạo văn chương, tố giác nặc danh

Lạng lách thời thượng và sành điệu

Tôi thương xót những nhà khoa học không đủ sức chống lại ngọn roi hung bạo

Tôi thương xót nhiều hơn cho chính nước tôi.

                            13-12-2006

ĐẤT NƯỚC NHỮNG NĂM THÁNG THẬT BUỒN

Đất nước những năm thật buồn

Nửa đêm ngồi dậy hút thuốc vặt

Lần mò trên trang mạng tìm một tin lành

Như kẻ khát nước qua sa mạc

Chung quanh yên ắng cả

Ngoài đường nhựa vắng tiếng xe lại qua

Người giàu, người nghèo đều ngủ

Cả bầy ve vừa lột xác

Sao mình thức?

Sao mình mải mê đeo đuổi một ngày mai tốt lành?

Bây giờ lá cờ trên Cột cờ Đại Nội

Có còn bay trong đêm

Sớm mai còn giữ được màu đỏ?

Bây giờ con cá hanh còn bơi trên sông vắng

Mong gặp một con cá hanh khác?

Bao giờ buổi sáng, buổi chiều nhìn ra đường

Thấy mọi người nhẹ nhàng, vui tươi

Ấm áp ly cà phê sớm

Các bà các cô khỏe mạnh yêu đời

Hớn hở tập thể dục

Bao giờ giọt nước mắt chảy xuống má

Không phải gạt vội vì xấu hổ

Ngước mắt, tin yêu mọi người

Ai sẽ nắm vận mệnh chúng ta

Trong không gian đầy sợ hãi?

Những cây thông trên núi Ngự Bình thấp thoáng ngọn nến xanh

Đời đời an ủi

Cho người đã khuất và người sống hôm nay …

                                  22.4.2013 
                         Nguyễn Khoa Điềm

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg
  • Đang truy cập24
  • Máy chủ tìm kiếm1
  • Khách viếng thăm23
  • Hôm nay1,162
  • Tháng hiện tại119,469
  • Tổng lượt truy cập3,220,224
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây