"Trường bán trú" cho người cao tuổi, bước đột phá trong chính sách an sinh xã hội

Tốc độ già hóa ở Việt Nam tăng nhanh
Theo Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), số người cao tuổi của Việt Nam sẽ đạt 16,8 triệu vào năm 2039 và 25,2 triệu vào năm 2069.

Từ năm 2036, Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già, với 14,2% dân số từ 65 tuổi trở lên. Hiện Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới.

Điểm mới của mô hình này là sự kết hợp giữa chăm sóc y tế, giáo dục thường xuyên, rèn luyện sức khỏe với sinh hoạt cộng đồng. Người cao tuổi sẽ không chỉ được “chăm sóc”, mà còn được “học tập, rèn luyện, vui chơi và cống hiến” trong một môi trường có tổ chức. Nếu như trẻ em có trường học để phát triển trí tuệ và thể chất, thì người cao tuổi cũng cần một “ngôi trường tuổi già” để… sống vui, sống khỏe, sống có ích. Đây là cách tiếp cận nhân văn, hiện đại, phản ánh tư tưởng “dân là gốc”, chăm lo cho mọi thế hệ của Đảng.

So với nhiều nước, mô hình này đặt Việt Nam vào vị thế tiên phong trong đổi mới chính sách an sinh. Ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay châu Âu, các viện dưỡng lão và trung tâm cộng đồng cho người cao tuổi đã phát triển từ lâu, nhưng đa phần thiên về chăm sóc sức khỏe và sinh hoạt tập thể. “Trường bán trú” cho người cao tuổi của Việt Nam, nếu được xây dựng, sẽ có bước tiến khác biệt: không chỉ chăm sóc mà còn tạo ra môi trường học tập, giao lưu, trao truyền tri thức, giữ cho người cao tuổi một vai trò chủ động trong đời sống xã hội.

Ý nghĩa lớn nhất của mô hình này là tạo sự gắn kết giữa thế hệ đi trước với thế hệ tiếp nối – những chủ nhân làm chủ đất nước. Người cao tuổi không bị tách rời khỏi xã hội mà ngược lại, trở thành “người thầy của cuộc sống”, góp phần giáo dục lối sống, gìn giữ văn hóa, hun đúc truyền thống cho thế hệ trẻ. Từ những buổi sinh hoạt chuyên đề, lớp học kỹ năng đến các hoạt động văn hóa – nghệ thuật, người cao tuổi vừa được chăm sóc, vừa tiếp tục cống hiến trí tuệ. Điều này không chỉ mang lại niềm vui tuổi già mà còn góp phần làm giàu thêm vốn sống, kiến thức hiểu biết xã hội, tăng cường sức mạnh tinh thần của cộng đồng.

Và, xây dựng hệ thống "trường bán trú" cho người cao tuổi không chỉ là việc đáp ứng nhu cầu nhân đạo, mà còn mang ý nghĩa kinh tế – xã hội lâu dài. Một xã hội có chính sách an sinh tốt sẽ giảm gánh nặng y tế, bởi người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe và phòng bệnh thường xuyên. Đồng thời, đây còn là động lực thúc đẩy các ngành dịch vụ, y tế, giáo dục, công nghệ hỗ trợ người cao tuổi phát triển, tạo ra một hệ sinh thái mới cho kinh tế xã hội. Kinh nghiệm từ nhiều quốc gia cho thấy, đầu tư cho người cao tuổi chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững.

Chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về việc hình thành hệ thống “trường bán trú” cho người cao tuổi thể hiện rõ tầm nhìn chiến lược. Trong bối cảnh Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa dân số, đây không chỉ là một chính sách trước mắt, mà là giải pháp căn cơ để xây dựng một xã hội nhân văn, hài hòa giữa các thế hệ. Sự quan tâm này cũng góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào chủ trương, đường lối của Đảng, khi mà từng chính sách đều gắn liền với nhu cầu thực tế của cuộc sống.

Để hiện thực hóa chủ trương này, cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị: Từ hoạch định chiến lược, bố trí ngân sách, quy hoạch cơ sở vật chất, đến đào tạo đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên trách. Các địa phương có thể thí điểm ở những đô thị lớn, nơi tập trung đông người cao tuổi, sau đó nhân rộng ra cả nước. Đồng thời, cần khuyến khích sự tham gia của xã hội, huy động nguồn lực từ cộng đồng, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội để cùng chia sẻ trách nhiệm.

Ngày Quốc tế Người cao tuổi không chỉ là dịp tri ân, mà còn là thời khắc để chúng ta suy ngẫm về trách nhiệm đối với thế hệ đi trước. Ý tưởng về hệ thống “trường bán trú” cho người cao tuổi là minh chứng rõ ràng cho tinh thần nhân văn và chiến lược an sinh của Đảng và Nhà nước dưới sự lãnh đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm. Khi người cao tuổi được sống trong môi trường an toàn, vui vẻ, có ích, đó cũng chính là lúc chất lượng cuộ sống được khẳng định về sự văn minh, nhân ái và phát triển bền vững.

Một quốc gia mạnh không chỉ bởi kinh tế phát triển, mà còn bởi cách đất nước đó chăm sóc những người đã dành cả đời để xây dựng và cống hiến. Đầu tư cho “trường bán trú” của người cao tuổi chính là đầu tư cho tương lai, bởi… “Ngày mai đang bắt đầu từ ngày hôm nay”.