Cơ quan điều tra làm thay tòa án?

Thứ năm - 23/07/2020 10:49

Đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng các tình tiết giảm nhẹ là cơ quan điều tra của Bộ Công an đã làm thay tòa án.

Mấy ngày nay, việc cựu Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cùng 7 đồng phạm bị cơ quan điều tra bộ công an khởi tố về hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản của nhà nước gây thất thoát, lãng phí và hành vi vi phạm cácquy định về quản lý đất đai, trở thành vấn đề nóng bỏng trong dư luận.

Trong vụ án này, ông Vũ Huy Hoàng đượcxác định là người có trách nhiệm lớn nhất. Thế nhưng, cơ quan điều tra Bộ Công an lại đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điều 51 BLHS năm 2015 đối với ông Vũ Huy Hoàng, với lý do ông này bị ung thư.

Điều này khiến dư luận lấy làm khó hiểu. Nhiệm vụ của cơ quan điều tra là khởi tố vụ án hình sự một khi phát hiện ra dấu hiệu tội phạm. Và tiếp theo là khởi tố bị can nếu xét thấy hành vi của một ai đó có dấu hiệu cấu thành tội phạm.

Khởi tố là để điều tra. Và điều tra là bước khởi đầu cho cả quá trình tố tụng. Một khi đã khởi tố điều tra, thì phải tuyệt đối tuân thủ những quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự. Bất cứ hành vi nào của cơ quan điều tra cũng không thể vượt ra ngoài những điều quy định trong bộ luật này.

Việc điều tra có mục đích xem xét trách nhiệm hình sự của từng bị can. Ai có trách nhiệm đến đâu, phải kết luận đến đó, không được nương nhẹ với bất kỳ ai. Bộ luật Tố tụng hình sự không có điều nào cho phép cơ quan điều tra “đề nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét áp dụng các tình tiết giảm nhẹ” cho một ai đó.

Sau khi hoàn tất việc điều tra, ra kết luận chỉ rõ trách nhiệm hình sự của từng bị can trong vụ án, thì cơ quan điều tra hết trách nhiệm. Khâu tiếp theo là của VKS và tòa án. Cả Hiến pháp lẫn Bộ luật Tố tụng hình sự đều có quy định hết sức rõ ràng rằng “thẩm phán và hội thẩm nhân dân xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật”.

Điều đó có nghĩa là một khi thẩm phán và hội thẩm nhân dân đã ngồi xét xử, thì dù là chủ tịch nước cũng không thể can thiệp. Việc xem xét, áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của bị cáo là việc của tòa án. Tòa án sẽ xem xét, cân nhắc việc đó sau khi đánh giá toàn diện công, tội, các tình tiết tăng nặng hay giảm nhẹ đối với từng bị cáo.

Bằng việc đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với ông Vũ Huy Hoàng, là cơ quan điều tra của Bộ Công an đã làm thay tòa án.

Đây không phải là lần đầu tiên cơ quan điều tra của Bộ Công an làm việc này. Trước đó, trong vụ án Mobifon mua 95% cổ phần của AVG, cơ quan này cũng đề nghị “áp dụng chính sách hình sự đặc biệt” đối với bị can Phạm Nhật Vũ, dù Bộ luật Tố tụng hình sự chẳng có chính sách nào là “chính sách hình sự đặc biệt” cả, và đã xác định rõ Phạm Nhật Vũ đưa hối lộ đến trên 6 triệu USD.

Xin đừng để những việc như trên trở thành tiền lệ. Luật là quốc pháp. Cổ nhân đã nêu cao tinh thần “quốc pháp bất vị thân” từ lâu.

Vũ Hữu Sự
(Báo Nông nghiệp)