Tháng Tám năm 1945, trên khắp non sông đất Việt, hàng triệu trái tim cùng chung nhịp đập, triệu bước chân dồn dập hướng về một mục tiêu tối thượng: Giành lại quyền sống, quyền tự do, quyền làm chủ vận mệnh dân tộc. Cách mạng Tháng Tám nổ ra và nhanh chóng thành công vang dội, một chiến thắng mang tính bước ngoặt lịch sử, làm lung lay tận gốc rễ nền thống trị của thực dân, phong kiến suốt hàng thế kỷ.
Trong khoảng thời gian này, chỉ trong vòng 15 ngày (từ ngày 14 đến ngày 28 tháng 8 năm 1945), với sức mạnh tổng hợp của tinh thần đại đoàn kết dân tộc, dưới sự lãnh đạo tài tình của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, các cuộc khởi nghĩa đã nổ ra và giành thắng lợi ở nhiều địa phương trên cả nước, đỉnh điểm là ở Hà Nội (19/8), Huế (23/8) và Sài Gòn (25/8). Ngày 2 tháng 9 năm 1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
Từ thân phận của một dân tộc thuộc địa, người Việt Nam đã vươn mình đứng lên làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh. Từ đó, Mùa Thu năm 1945 đã trở thành ánh sáng bất diệt trong lịch sử dân tộc, ánh sáng của độc lập, tự do và khát vọng vươn tới tương lai.
Cội nguồn của thắng lợi vĩ đại
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám không phải là kết quả ngẫu nhiên hay sự may mắn nhất thời. Đó là kết tinh của cả một quá trình đấu tranh kiên cường, bền bỉ, đầy hy sinh gian khổ của nhân dân Việt Nam, dưới sự dẫn dắt của một Đảng tiên phong - Đảng Cộng sản Việt Nam.
Ngay từ năm 1930, khi Đảng ra đời, con đường cách mạng giải phóng dân tộc đã được xác định rõ ràng: đánh đổ đế quốc và phong kiến, giành độc lập dân tộc, xây dựng chế độ dân chủ nhân dân. Những cuộc khởi nghĩa, phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, các cao trào chống Nhật, chống Pháp, đặc biệt là sự ra đời của Mặt trận Việt Minh, đã tạo nền tảng vững chắc cho một cuộc tổng khởi nghĩa toàn quốc.
Điểm đặc biệt của Cách mạng Tháng Tám là sự kết hợp hài hòa giữa tinh thần yêu nước truyền thống và phương pháp cách mạng khoa học. Nhờ nắm bắt đúng thời cơ lịch sử: khi Nhật đầu hàng đồng minh, chính quyền tay sai rệu ra, Đảng ta đã kịp thời phát động toàn dân đứng lên chớp thời cơ "ngàn năm có một" - như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định.
Không chỉ là thắng lợi về chính trị, đó còn là chiến thắng về trí tuệ, sự đồng lòng và khát vọng tự chủ mãnh liệt của dân tộc Việt Nam.
Anh sáng từ mùa thu năm ấy: Kim chỉ nam cho hành trình cách mạng
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là mốc son chói lọi, là đỉnh cao sáng chói trong lịch sử hiện đại Việt Nam. Nhưng hơn thế, chiến thắng ấy đã trở thành ngọn đuốc soi đường cho các chặng đường cách mạng tiếp theo.
Chỉ một năm sau ngày độc lập, nhân dân Việt Nam đã bước vào cuộc kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp xâm lược. Rồi tiếp đến là 21 năm đấu tranh gian khổ để đánh bại đế quốc Mỹ, giành lại trọn vẹn non sông, thống nhất đất nước vào mùa Xuân năm 1975. Trong từng giai đoạn, tinh thần của Tháng Tám 1945: tinh thần chủ động nắm thời cơ, tinh thần đoàn kết toàn dân, tinh thần kiên cường giành lại quyền sống, vẫn luôn hiện hữu, vẫn là ngọn cờ dẫn lối.
Sau khi đất nước thống nhất, ánh sáng của Mùa Thu lịch sử ấy tiếp tục soi đường trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng chủ nghĩa xã hội và nhất là trong hành trình đổi mới do Đảng khởi xướng từ năm 1986. Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia có thu nhập trung bình, có nền kinh tế năng động trong khu vực Đông Nam Á, là thành viên tích cực của các tổ chức quốc tế, giữ vai trò quan trọng trong các vấn đề khu vực và toàn cầu.
Tinh thần Mùa Thu năm 1945 vẫn tiếp tục lan tỏa, truyền niềm tin và ý chí tiến lên cho cả dân tộc.
Mùa thu hôm nay, nối tiếp hành trình đổi mới và khát vọng hùng cường
Bước sang thập niên thứ ba của thế kỷ XXI, đất nước Việt Nam đang đứng trước những thời cơ to lớn để phát triển, song cũng không ít thách thức đan xen. Bối cảnh thế giới biến động nhanh chóng, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực đời sống, trong khi những vấn đề như biến đổi khí hậu, già hóa dân số, cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc... đang tác động mạnh mẽ tới an ninh và phát triển quốc gia.
Trong dòng chảy sôi động ấy, tinh thần của Cách mạng Tháng Tám, tinh thần "lấy dân làm gốc", tinh thần "không có gì quý hơn độc lập, tự do", tinh thần "dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích của dân tộc"... càng cần được khơi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 năm nay, Đảng và Nhà nước đang tiếp tục đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát triển kinh tế gắn với bảo đảm công bằng xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Đặc biệt, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc đến năm 2045 - đúng dịp kỷ niệm 100 năm thành lập nước, chính là lời cam kết sắt son, là sự kế thừa chân chính ánh sáng từ Mùa Thu năm xưa.
Những chương trình chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh, hiện đại hóa nông nghiệp, đẩy mạnh khoa học, công nghệ, giáo dục thế hệ trẻ có trách nhiệm với Tố quốc... tất cả đều đang tiếp nối lý tưởng cao đẹp của Cách mạng Tháng Tám: Vì con người, vì dân tộc, vì một tương lai độc lập, hạnh phúc, văn minh.
Lịch sử không lặp lại, nhưng ánh sáng của lịch sử có thể soi đường cho hiện tại và tương lai. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 là minh chứng vĩ đại cho sức mạnh của một dân tộc khi có Đảng dẫn đường, có niềm tin, có tinh thần tự lực và khát vọng tự do cháy bỏng.
Hôm nay, trong ánh sáng của Mùa Thu ấy, mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, cần hiểu sâu sắc rằng: độc lập, tự do không phải món quà từ trên trời rơi xuống, mà là thành quả của máu, nước mắt và trí tuệ biết bao thế hệ. Phát triển đất nước hùng cường, hội nhập vững vàng, không phụ lòng cha ông đi trước, đó là sứ mệnh cao cả của chúng ta hôm nay. Thắp lên ánh sáng Mùa Thu 1945 trong từng hành động, trong từng quyết sách, trong từng bước đi về phía trước, đó chính là cách tốt nhất để tri ân quá khứ và chinh phục tương lai.
Cách mạng Tháng Tám đã mở ra kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Ánh sáng của mùa Thu 1945 vẫn soi đường hôm nay, thôi thúc toàn dân tộc đoàn kết, khát vọng vươn lên, xây dựng một Việt Nam phát triển, hùng cường, sánh vai cùng cường quốc năm châu.
nguồn: Đặc san Người làm báo Hưng Yên số 97