Ngôi đền thờ Hoàng Thái hậu Ỷ Lan

Thứ hai - 12/04/2021 11:26
Dịp nghỉ cuối tuần, gia đình tôi chọn Đền Ghênh, một di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia thuộc thôn Ngọc Quỳnh, thị trấn Như Quỳnh, huyện Văn Lâm làm điểm đến cho chuyến du xuân đầu năm. Lý do chọn Đền Ghênh là điểm đến bởi tại đây từ bao đời nay nhân dân thôn Ngọc Quỳnh và các vùng lân cận thờ Hoàng Thái hậu Ỷ Lan (bà là vợ vua Lý Thánh Tông và là mẹ đẻ của vua Lý Nhân Tông), một nhân vật lịch sử tiêu biểu cho truyền thống đảm việc nhà, giỏi việc nước của người phụ nữ Việt Nam.

Nói về Ỷ Lan, dưới triều Lý, năm ấy vua Lý Thánh Tông khoảng 40 tuổi mà vẫn chưa có con trai để nối dõi tông đường. Vua đến các vùng, chùa chung quanh thành Thăng Long để thắp hương cầu tự và vãn xem phong cảnh. Vua đi đến đâu, con trai, con gái trong làng đổ ra xem, nghênh tiếp đông vui như trẩy hội. Hôm ấy, tại vùng đất Thổ Lỗi của xứ Kinh Bắc xưa, nay thuộc thôn Ngọc Quỳnh, thị trấn Như Quỳnh (Văn Lâm), vua chợt thấy trong ngày hội đông vui mà trên nương vẫn có một người con gái vừa hái dâu, vừa cất lên giọng hát trong trẻo, không để ý, ngó ngàng đến đoàn tùy tùng, xe kiệu lộng lẫy của vua. Vua lại gần hỏi mới biết người con gái ấy tên là Lê Thị Khiết, nói năng hoạt bát, lại xinh đẹp.  Cảm mến tài, sắc người con gái ấy, vua đưa nàng Khiết về triều, rồi phong làm nguyên phi, cho xây một cung riêng, đặt tên cung Ỷ Lan để nhớ sự tích cô gái tựa gốc cây lan buổi đầu gặp gỡ. Khác với các hậu, phi khác, Ỷ Lan không lấy việc trau truốt nhan sắc mong chiếm được tình cảm của vua mà quan tâm đến hết thảy mọi việc trong triều. Ỷ Lan khổ công học hỏi, miệt mài đọc sách khiến nhiều  người nể phục trước hiểu biết uyên thâm về mọi mặt của bà. Không chỉ có công sinh hạ hoàng tử Lý Càn Đức, tức vua Lý Nhân Tông cho nhà vua, Ỷ Lan còn là một nhà chính trị xuất sắc. Năm 1069, Lý Thánh Tông đi đánh Chiêm Thành giao cho bà làm nhiếp chính, coi sóc việc nội trị của triều đình, quốc gia. Không may năm ấy nước Đại Việt bị lụt lội lớn, mùa màng thất bát, nhiều nơi sinh loạn. Nhờ có chính sách trị quốc đúng đắn, quyết đoán và táo bạo của bà, loạn lạc đã được dẹp yên, dân đói đã được cứu sống. Nhiều việc làm của bà được nhân dân ca ngợi như bà bỏ tiền trong nội phủ để chuộc con gái nhà nghèo phải đi ở đợ rồi gả cho những người chưa vợ. Lại nói về vua Lý Thánh Tông đem quân đi đánh Chiêm Thành, những ngày đầu vua đánh mãi mà không thắng được quân Chiêm Thành bèn cho binh sĩ rút quân, khi về đến châu Cư Liên (nay là Tiên Lữ Hưng Yên) vua hay tin ở hậu phương Ỷ Lan đã vững vàng đưa đất nước vượt qua muôn trùng khó khăn, giữ cảnh thái bình thịnh trị cho muôn dân, Vua liền tự trách mình và nói với các tướng lĩnh rằng: Nguyên phi là đàn bà còn làm được như thế, ta là nam nhi lại chẳng được việc gì hay sao? Nói xong vua vội vàng chỉnh quân, đốc thúc binh sĩ quay hướng trở lại Chiêm Thành, dốc sức tấn công và thu được thắng lợi, bắt sống vua Chiêm Thành là Chế Củ.

Năm Nhâm Tý (1072), vua Lý Thánh Tông đột ngột qua đời, triều Lý không tránh khỏi rối ren, Ỷ Lan trở thành Hoàng hậu nhiếp chính, bà thi hành nhiều biện pháp dựng nước yên dân, dạy dân cách trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa, cấm dân không được giết mổ trâu, bò bừa bãi để bảo vệ sức kéo phục vụ sản xuất... khiến cho thế nước và sức dân mạnh lên. Năm Đinh Tỵ (1077), Triều Tống phát động đại binh xâm lược nước ta. Để Lý Thường Kiệt rảnh tay lo việc trận mạc, Thái Hậu Ỷ Lan bỏ qua hiếm khích cũ, điều Lý Đạo Thành từ Nghệ An về triều trao chức Thái sư như cũ để cùng mình điều khiển triều đình, huy động sức người, sức của đánh giặc. Nhờ vậy nước Đại Việt đã chiến thắng hiển hách trước quân xâm lược phương Bắc. 

Cuối đời, Ỷ Lan Hoàng Thái hậu về tĩnh già ở quê hương Ngọc Quỳnh, tại đây triều định nhà Lý xây cho bà Tòa Thủy lâu dài, có rào chắn xung quanh, việc đi lại, ra, vào tòa Thủy lâu đài đều qua cổng Xủi (hiện chỉ còn nền móng). Hoàng Thái hậu Ỷ Lan mất năm 1117. Nhớ  tới công lao của bà, nhân dân thôn Ngọc Quỳnh lập đền, tạc tượng thờ bà tại khu Thủy lâu đài cũ, gọi là Đền Ghênh. Vào năm 1953, quân Pháp đóng đồn tại thôn Ngọc Quỳnh, Đền Ghênh bị chiến tranh tàn phá, nhân đân thôn Ngọc Quỳnh đã mang bức tượng Mẫu (tức tượng Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan) sang làng Dương Xá - Gia Lâm - Hà Nội gửi, nhờ nhân dân Dương Xá giữ hộ. Đến năm 1989, Đền Ghênh được tôn tạo khang trang, nhân dân hai làng Dương Xá và Ngọc Quỳnh long trọng rước tượng Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan về lại Đền Ghênh. Ngoài bức tượng Mẫu quý hiếm, Đền Ghênh ngày nay còn lưu giữ được nhiều hiện vật cổ có giá trị như: Đài kính thiên để vua về làm lễ cầu cho quốc thái dân an, phiên đá sập sàng to rộng, bằng phẳng là nơi nghỉ chân của quan, quân trước khi vào yết kiến Hoàng Thái hậu Ỷ Lan.

Hàng năm, theo tập quán cổ truyền, nhân dân thôn Ngọc Quỳnh hai lần tổ chức lễ hội vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch để tưởng nhớ công lao của bà. 
                                                                                            

Công Đản

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bình luận - Tọa đàm - Giao lưu

Mỗi ngày một bài hát tôi yêu

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg

TRANG THƠ VĂN

Thống kê

  • Đang truy cập23
  • Máy chủ tìm kiếm3
  • Khách viếng thăm20
  • Hôm nay331
  • Tháng hiện tại86,356
  • Tổng lượt truy cập3,187,111

Người làm báo Hưng Yên

© 2022 Bản quyền thuộc về Người làm báo Hưng Yên.
Người làm báo Hưng Yên

Đơn vị quản lý trang thông tin

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây