Vì sao phải tổ chức thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia 2020 vào thời điểm đợt lây nhiễm thứ hai của đại dịch toàn cầu đang diễn biến phức tạp?
Đó là băn khoăn không chỉ từ phía thí sinh và phụ huynh, mà còn là tâm tư chung của cộng đồng.
Bởi lẽ, đứng trước nguy cơ bùng phát Covid-19, thì tính mạng con người cần đặt lên ưu tiên hàng đầu. Bất cứ một sự sốt ruột về thành tích thi cử nào, trong bối cảnh hiện nay, cũng có thể dẫn đến tai ương khôn lường.
Sau khi khống chế tương đối Covid-19, Bộ Giáo dục Đào tạo ấn định kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia 2020 vào hai ngày 9-10/8. Kế hoạch ấy hoàn toàn đáng ủng hộ, nếu virus corona không quay trở lại vào cuối tháng 7 vừa qua.
Bây giờ, số bệnh nhân Covid-19 vẫn đang tăng lên và nhiều địa phương đã áp dụng biện pháp giãn cách xã hội. Vì vậy, không có cơ sở để bảo đảm kỳ thi đạt được chất lượng và công bằng như mong muốn.
Bộ Giáo dục Đào tạo có sáng kiến chia thí sinh ra làm 4 nhóm: nhóm F0 tức những thí sinh đã xác định dương tính với virus corona được đặc cách miễn thi, nhóm F1, nhóm F2 và nhóm còn lại.
Sự rạch ròi phân loại có tác dụng gì không? Những thí sinh thực sự thuộc nhóm F0 sau khi điều trị thành công, dù học lực thế nào cũng sẽ thanh thản bước chân vào giảng đường đại học? Những thí sinh thuộc nhóm F1 đang được cách ly tập trung, chắc gì sức khỏe của họ ổn định để đến trường thi cùng bao bạn bè trang lứa?
Những thí sinh nhóm F2 có biểu hiện nóng sốt bất thường trong phòng thi, thì kết quả điểm số của họ sẽ ứng xử ra sao? Còn nhóm thí sinh còn lại, liệu có đầy đủ tinh thần để tập trung vào bài thi, khi xung quanh họ ngổn ngang bao nhiêu nỗi lo cho chính mình và người thân?
Những câu hỏi rất đơn giản và rất cụ thể nêu trên, nếu Bộ Giáo dục Đào tạo không thể trả lời mạch lạc, thì không nên cưỡng cầu một kỳ thi nhiều mạo hiểm lắm bất an. Chưa kể, đội ngũ cán bộ coi thi và đội ngũ cán bộ chấm thi được tập trung lại một chỗ, cũng trở thành gánh nặng nan giải cho công tác phòng chống Covid-19.
Mục đích cốt lõi của kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia 2020 là nhằm đánh giá năng lực học sinh qua 12 năm học và làm thông số tham khảo cho công tác tuyển sinh đại học, cao đẳng.
Dịch bệnh cũng giống như thiên tai, không nên vì yếu tố nằm ngoài sinh mạng con người, mà lại đem tính mạng con người ra làm phép thử. Bởi lẽ, chỉ cần một trường hợp không kiểm soát được, sẽ gieo rắc thêm nhiều bi kịch.
Trong điều kiện bình thường, kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông quốc gia cũng đã xảy ra gian lận vào năm 2018. Thì trong điều kiện cam go ứng phó Covid-19, càng phải thận trọng tối đa để tránh những tiêu cực khác.
Không tổ chức kỳ thi, vẫn có thể dùng học bạ để xét tuyển đại học, cao đẳng. Trừ khi, chính Bộ Giáo dục Đào tạo không tin vào kết quả được báo cáo thành tích theo từng năm của mỗi đơn vị trường học.
Lê Hiếu Nhơn