Tân Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam: Việc cần làm lúc này, là chúng tôi phải đoàn kết lại!

Sau 20 năm, Hội Nhà văn Việt Nam đã đón chào tân Chủ tịch, một cái tên quá quen thuộc trong làng văn và bạn đọc yêu văn chương Việt Nam: Nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Kết quả không khó đoán, với những ai quan tâm hoạt động văn chương, hoạt động của Hội. Tác giả “Sự mất ngủ của lửa” đã chia sẻ tâm tình ở thời khắc đặc biệt này.

Anh có bất ngờ với kết quả này không?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Nói bất ngờ thì cũng bất ngờ. Mà không thì cũng đúng. Bởi khi tôi nhìn thấy Ban chấp hành (BCH) như vậy thì tôi nghĩ đây là một BCH được lựa chọn để làm việc. Ngay cả nhà thơ Trần Đăng Khoa, người luôn hướng tới sự lựa chọn làm việc cũng nói với tôi rất nhiều từ 5,6 tháng thậm chí một năm trước, rằng: Nếu mà ông làm được là tốt nhất vì ông là người có khả năng nghĩ việc và tổ chức công việc. Cho nên, tôi không bất ngờ. Nhưng bất ngờ là một ngày mình phải giữ cương vị cao nhất, khó khăn nhất, thách thức nhất. Đáng nhẽ ra,  tôi thường sống như một nghệ sỹ tự do sáng tạo, chìm đắm trong suy tưởng, lúc này lại phải làm rất nhiều việc, quả không đơn giản.

Nhưng ông chiến thắng một cách áp đảo, tức là được giành được niềm tin gần như tuyệt đối của người trong giới. Lẽ nào không bất ngờ?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Tôi nghĩ rằng, kết quả từ đại hội cơ sở cho các chức danh, đến kết quả đại hội không có gì chênh lệch nhau. Những đại biểu tham dự đại hội Hội Nhà văn Việt Nam đã mang đúng tinh thần từ đại hội cơ sở, tinh thần của hội viên của Hội  và  thực hiện tinh thần đó, bằng cách lựa chọn người để làm việc. Đây là thành công lớn của chủ trương chuyển giao thế hệ trong các hội văn học nghệ thuật của Ban Bí Thư, Ban Chỉ đạo đại hội. Tôi nghĩ, tất cả những yếu tố đó cộng hưởng tạo nên kết quả này cũng không có gì ngạc nhiên cả.

20 năm hội nhà văn mới có một tân Chủ tịch. Cho nên đây là kỳ đại hội được rất nhiều người trong và ngoài giới mong đợi, hi vọng. Ông có lắng nghe dư luận không, trước hết từ người cùng nghề?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Tôi biết dư luận rất quan tâm đến đại hội, đặc biệt là sự quan tâm về nhân sự, nhất là người đứng đầu, từ bạn đọc, cộng đồng mạng, đặc biệt là truyền thông. Đợi chờ đó làm chúng tôi rất hạnh phúc.

Vị trí này đặt cho ông thách thức lớn, vì 20 năm trôi qua, ngoài những thành tựu đã đạt được, còn biết bao nhiêu những vấn đề, những tồn đọng. Ngay từ giải thưởng văn học, hay ngày thơ Việt Nam cũng có những chuyện bị “soi” mà “soi” đúng. Phía trước ông đang là khó khăn?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Tôi vẫn nói với anh em, bè bạn rằng. Nếu ai được bầu là Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam trong nhiệm kỳ này là một niềm vui lớn nhưng niềm vui đó chỉ trong khoảnh khắc. Ngay tối hôm qua khi quay về khách sạn, ngồi một mình, tôi đã thấy ngợp lên. Nói một điều này, không phải diễn hay mơ hồ, giá một người khác ngồi ở vị trí của tôi hiện nay thì tôi sẽ bớt lo âu. Bởi vì tôi năm nay đã 63 tuổi, đầy cảm hứng sáng tạo như một đứa trẻ, như một chàng trai, khi thấy núi công việc trước mặt, cũng không tránh khỏi những nghĩ suy. Chúng tôi phải giữ lấy những thành tựu, những gì chưa ổn phải điều chính. Nhưng trên hết phải làm những điều mới mẻ, để văn học Việt trước hết có ảnh hưởng trong đời sống văn học, trong công chúng và xã hội. Phải giới thiệu được nền văn học Việt Nam hiện diện trên thế giới. Chúng tôi không biết sẽ làm được đến đâu? Nhưng nhìn BCH mới tôi đọc thấy một năng lượng mới, một quyết tâm mới.

Ông có biết các nhà văn hi vọng gì ở tân chủ tịch mới không? Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều nhà văn nhắc đến hai từ: Đổi mới.

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Đổi mới là sự sống còn của bất kỳ tổ chức nào, từ văn chương đến chính trị. Tôi là con người của đổi mới. Và những nhà văn, nhà thơ ở trong BCH cũng vậy. Họ đổi mới lâu nay trong tác phẩm của họ, trong thái độ của họ đối với đời sống này, đặc biệt với nghệ thuật. Việc cần làm lúc này, là chúng tôi phải đoàn kết lại.

So với đại hội lần trước, ông thấy BCH đã trẻ hóa thế nào?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Phải nói rằng đây là một công cuộc chuyển giao thế hệ ngoạn mục. Lâu lắm mới có một đại hội thống nhất ngay, bầu được 11 ủy viên BCH. Có những người trước khi bầu tôi rất muốn họ có mặt trong BCH nhưng tôi nghĩ rất khó khăn. Vì việc bầu cử ở Hội Nhà văn Việt Nam vốn đã rất khó khăn. Khi chuyển giao thế hệ có một số nhà thơ, nhà văn hoàn toàn mới mẻ. Ở đây không phải mới mẻ về tên tuổi, về sự sáng tạo của họ mà mới mẻ với vai trò UV BCH. Nhưng cuối cùng, như các bạn đã thấy, họ được ủng hộ lớn. Các đại biểu đã lựa chọn chính xác từ tuổi tác, vùng miền, năng lực…

Trong những ngày đầy cảm xúc này, ông có sáng tác được gì không?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Không, tôi không viết được gì. Tôi nghĩ nhiều đến trọng trách này, tôi sẽ bắt đầu như thế nào, sẽ làm những gì? Nhưng tôi tin BCH sẽ ủng hộ quan điểm của tôi về đổi mới văn học, về sự tôn vinh những giá trị văn học, tôn vinh các nhà văn….

Ông đang  là một hot facebooker, với cương vị này ông sẽ chơi facebook như thế nào?
Nhà văn Nguyễn Quang Thiều: Tôi sẽ tiếp tục chơi facebook với sứ mệnh, trách nhiệm, cương vị của mình. Đôi khi người ta có một cương vị tốt hơn người ta có thể cất giọng nói tốt hơn, khiến công chúng tin hơn. Tôi nghĩ facebook là một phương tiện tốt, nếu chúng ta biết sử dụng.

Người làng Chùa, quê ông, có mất ngủ vì ông không?

Nhà văn Nguyễn Quang Thiều. Rất nhiều người làng Chùa đã chúc mừng tôi. Họ hãnh diện, họ không bao giờ nghĩ rằng một hội viên của Hội thơ làng Chùa những năm xa xưa, một cậu bé làng Chùa ngày xưa,  lại được giao trọng trách quan trọng, ở đó là tiếng nói của lương tâm cất lên. Nếu tôi không hoàn thành trọng trách, thì tiếng nói ấy quay ngược trở lại, biến thành sự tổn thương, xấu hổ. Cho nên một áp lực đầy hạnh phúc đang đặt lên tôi rất nặng nề.

Xin cảm ơn tân Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam!
 

Theo Đào Nguyên/Tiền phong