Thơ tự chọn: Thanh Thảo

Thứ ba - 04/08/2020 11:20

Nhà thơ Thanh Thảo sinh ra trong một gia đình có truyền thống cách mạng ở xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi. Sau khi tốt nghiệp Khoa Ngữ văn Trường đại học Tổng hợp Hà Nội, ông đã vào chiến trường miền Nam làm báo và sáng tác văn học. Là một trong những nhà thơ trẻ thuộc thế hệ những nhà thơ xuất hiện và trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, bằng tài năng và tâm huyết của mình, ngay từ những sáng tác khởi đầu, Thanh Thảo đã sớm khẳng định một tác giả sung sức, một phong cách thơ độc đáo, với những cách tiếp cận sáng tạo mới lạ, từ đó trở thành nhà thơ có ảnh hưởng và nhiều đóng góp cho nền thi ca hiện đại Việt nam. Thơ ông luôn có sự kết hợp hài hòa giữa chủ nghĩa tượng trưng siêu thực phươngTây với những trầm tích truyền thống của dân tộc, do đó đã tạo ra những tác phẩm độc đáo và cá tính.

Là cây bút đa năng và không ngừng tiếp cận những trào lưu văn học mới, Thanh Thảo viết nhiều thể loại, nhưng sở trường vẫn là thơ. Ông đặc biệt thành công với thể loại trường ca viết về đề tài về chiến tranh và thời hậu chiến. Sơ sơ điểm lại, với hơn 10 trường ca đã và sắp xuất bản, Thanh Thảo thực sự có thể xem là một nhà thơ “sức vóc” bền bỉ đến tận lúc này. Quá trình sáng tác trường ca của ông cũng là cả một quá trình kiếm tìm để làm mới thể loại với một ý thức cách tân rõ rệt. Có nhà phê bình đã đánh giá thơ Thanh Thảo là tiếng nói của người tri thức nhiều suy tư, trăn trở về các vấn đề xã hội và thời đại.

Những năm gần đây, ngoài làm thơ Thanh Thảo còn viết báo, tiểu luận phê bình và nhiều thể loại khác. Ở lĩnh vực nào ông cũng có những đóng góp, những thành công cả ở mặt nghệ thuật lẫn tác động xã hội. Nhưng đóng góp quan trọng và đặc sắc nhất của ông, cuối cùng vẫn là thơ ca.

Chợt nhớ

Mưa gõ trống tấm tăng ngày cũ
tháng năm rách vá nhiều chỗ
bạn bè cây rừng thưa dần
chiến tranh cưa ngang
bằng cưa máy
hoà bình đốn ngã
bằng đủ thứ
giờ tôi thấy lại buổi chiều của mình
quả chuối ngọt trên bàn tay má ngọt trên lưng
đường đê âm âm dòng sông
tre lả ngọn buồm nâu trôi thấp
cây cầu như người già mỏi mệt
nằm mà không được ngủ
căn phòng thưa đồ đạc
thơm đậm mùi chuối chín
hai hay ba chiếc ghế cũ
bình trà cũ
bóng nắng cũ
cơn mưa rào chiều hè
bom rơi phía cầu Đuống rền như sấm cũ
cha mẹ ở đâu thì đó là nhà
quê hương mười mét vuông
nhưng đất nước rộng hơn và thầy má không giữ con
không phải con đi tìm cầu vồng hay cái chết
con đi cho kim la bàn đời mình
quay mãi về căn phòng
nơi mọi thứ đều đã cũ

Một người không khôn ngoan lầm lũi trên đường

một người không khôn ngoan lầm lũi trên đường
con đường người không khôn ngoan gập ghềnh lầy thụt
sao anh không đi con đường đã dọn sạch
hành hạ thân mình như thế để làm chi?

Bông súng và siêu bão

bông súng tím mọc lên từ nước
bão Haiyan mọc lên từ biển

bão Haiyan cho tôi kinh hoàng
bông súng tím cho tôi yên lòng

rồi có thể người ta quên
mà nhớ

trong siêu bão một bông súng nở

bông súng ấy màu tím
bão Haiyan màu gì?

Chờ

vớt những giấc mơ
bằng chiếc vợt bắt dơi
đêm tối
gương mặt bạn một chấm sáng
sau cửa sổ
cầm tay cái lạnh cuối mùa
chúng ta hy vọng
như nhánh phong lan
chờ
những đoá hoa trong suốt

Không Đề

nhấp cần câu
câu giấc mơ ngày cũ
những giấc mơ
tớp bóng dưới lục bình
xanh buồn bã

con lại về nhà thấy má
cây mai mới trồng bật hoa
như mắt nắng lạc giữa vùng lụt bão
như mắt má
đăm đăm goc vườn
trong veo màu vú sữa

con lại về
giếng thơi
vành vạnh trời
bóng cây nghiêng
bóng má
bóng tiếng chuông loáng thoáng
mưa chuông

lá lá nhìn con lấp láy
trắng từng chùm mây dại
lơ lửng ngày

con lặng như cây dừa
không hiểu sao mình đậu quả

Ở Quê Nhà

Những cây cau đã trổ hoa
yêu thương xa lạ
nơi không khí biến ta thành lặng lẽ
dẫu muốn ồn ào biết ồn ào với ai.

con đường làng mấy mươi năm mòn
dần dưới chân người, chân trâu, chân mưa
đường lầy thụt dẫn về yên tĩnh
ta đã có những con chuồn chuồn, con cá, con cua
ta đã có nỗi cô đơn ngọt ngào trẻ nhỏ,
gần như một bức tường vô hình dựng lên
bao bọc tuổi thơ quê nhà mấy mươi năm xa cách
thỉnh thoảng ta về nhìn ngắm lại
phần đời đầu tiên con đường loang những vết bùn
nơi mùi hoa cau thơm đậm hơn lúa xanh hơn dòng sông hiền hòa hơn tất cả
hoàng hôn đến như một người gánh rạ
gánh sắc vàng đang sẫm dần.

Hoà âm

nam nữ thanh niên xếp hàng mua giày mode
chim câu nhẩn nha trên hè phố cùng người
những vòm cây lipa bùng ngọn lửa xanh ngời
thành phố vừa quay vừa trôi lãng đãng

cụ già bước một mình trên phố vắng
dấu gậy rơi chầm chậm giữa cỏ chiều
cháu nhỏ nằm ôm xe nôi mẹ đẩy
đôi mắt mở lên khoảng trời trong veo

Theo Văn nghệ