Kỷ niệm 70 năm Ngày thành lập Hội Nhà báo Việt Nam (21-4-1950 / 21-4-2020): Xứng đáng là nơi gửi gắm niềm tin của giới báo chí

Thứ ba - 21/04/2020 16:38

Trong suốt 70 năm hình thành và phát triển, Hội Nhà báo Việt Nam luôn thể hiện vị trí, vai trò quan trọng, là nơi đoàn kết, tập hợp, rèn luyện bản lĩnh chính trị, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của những người làm báo. Trước nhiều diễn biến nhanh chóng, tác động trực tiếp đến đời sống báo chí, đòi hỏi Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục phát huy truyền thống, đổi mới hoạt động. Để tìm hiểu vấn đề này, phóng viên Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam.

Phóng viên (PV): Nhìn lại lịch sử 70 năm Hội Nhà báo Việt Nam, điều gì mà đồng chí thấy ấn tượng nhất về truyền thống của tổ chức những người làm báo?

Nhà báo Hồ Quang Lợi: Trước yêu cầu của nhiệm vụ cách mạng đòi hỏi nâng cao hơn nữa vai trò và hiệu quả của báo chí đối với công cuộc kháng chiến, kiến quốc, dưới sự chỉ đạo của Đảng và Bác Hồ, Đại hội thành lập Hội Những người viết báo Việt Nam được khai mạc vào ngày 21-4-1950 tại Chiến khu Việt Bắc. Ra đời trong khói lửa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trưởng thành cùng bao thăng trầm của đất nước, lớp lớp người làm báo đã làm nên truyền thống vẻ vang, đáng tự hào của báo chí cách mạng Việt Nam. Điều sâu sắc nhất, thiêng liêng nhất đó là làm báo là làm cách mạng, làm báo là để phục vụ đất nước và nhân dân, đúng như lời Bác Hồ căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”.

Đội ngũ người làm báo luôn đồng hành với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong suốt các thời kỳ cách mạng, với tinh thần cống hiến, sẵn sàng hy sinh, luôn có mặt trên tuyến đầu nóng bỏng nhất, quan trọng nhất của đất nước. Theo thống kê chưa đầy đủ, đã có hơn 400 nhà báo liệt sĩ, nhiều phóng viên hy sinh trên tư thế người chiến sĩ trên mặt trận. Trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay, tinh thần sẵn sàng cống hiến và hy sinh cho sự nghiệp cách mạng của những người làm báo tiếp tục được phát huy. Ngay lúc này, khi đại dịch Covid-19 bùng phát, lực lượng báo chí đã và đang bám sát cuộc chiến chống dịch bệnh chưa từng có. Báo chí được ví như một “binh chủng” đặc biệt, có nhiệm vụ thông tin tuyên truyền để người dân hiểu biết về dịch bệnh; tuân thủ chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan chức năng; động viên tinh thần quả cảm của các lực lượng tham gia chống dịch. Việt Nam đang kiểm soát tốt dịch bệnh, đang nổi lên như điểm sáng, bài học quý cho thế giới trong trận chiến chống dịch Covid-19 là nỗ lực lớn của cả nước, trong đó có sự đóng góp quan trọng của báo chí.

111 — Nhà báo Hồ Quang Lợi. Ảnh: HỮU PHƯƠNG.

PV: Ban Bí thư vừa ban hành Chỉ thị số 43-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam trong tình hình mới. Đồng chí có thể cho biết tầm quan trọng của chỉ thị này đối với hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam?

Nhà báo Hồ Quang Lợi: Việc Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành chỉ thị mới vào dịp kỷ niệm 70 năm thành lập Hội Nhà báo Việt Nam là niềm vui lớn đối với hội và giới báo chí cả nước, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với báo chí; sự tin cậy và đánh giá cao vai trò quan trọng của Hội Nhà báo Việt Nam trong hoạt động báo chí và đời sống xã hội. Chỉ thị đề cập toàn diện các mặt hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam, là cơ sở để các cấp ủy đảng, tổ chức đảng, chính quyền các cấp, các bộ, ngành liên quan, các cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí, các cơ quan chủ quản đề ra chính sách, cơ chế phù hợp, thực hiện biện pháp cụ thể, thiết thực, tạo điều kiện cho Hội Nhà báo Việt Nam hoạt động hiệu quả, phát huy tốt hơn vai trò, vị trí của tổ chức hội.

PV: Việc xây dựng tổ chức hội thời gian qua có những điểm mới nào đáng chú ý, thưa đồng chí?

Nhà báo Hồ Quang Lợi: Hội tiến hành hàng loạt biện pháp để nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp. Đây là ba yếu tố căn cốt nhất, có tính chất sống còn đối với phẩm chất, năng lực của người làm báo.

Hội rất chú trọng giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt đầy đủ và sâu sắc chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nói chung, về lĩnh vực báo chí nói riêng. Qua đó, mỗi hội viên, mỗi cấp hội thấm nhuần tinh thần làm báo là làm cách mạng, cán bộ báo chí là cán bộ của Đảng, làm nghề là vì lợi ích của đất nước và nhân dân.

Về chuyên môn nghiệp vụ, Hội Nhà báo Việt Nam trong 5 năm qua đã tổ chức hơn 500 lớp học về bồi dưỡng nghiệp vụ với gần 16.000 hội viên tham dự. Cùng với đó nâng cao chất lượng Giải Báo chí Quốc gia trở thành giải thưởng nghề nghiệp cao quý nhất của giới báo chí; phối hợp với các bộ, ngành tổ chức hàng chục giải báo chí chuyên ngành; tổ chức Hội Báo toàn quốc chất lượng, thiết thực, hiệu quả; thực hiện đề án hỗ trợ tác phẩm báo chí chất lượng cao, tổ chức hàng trăm cuộc hội thảo, tọa đàm có tính chuyên đề về báo chí, nhất là về những vấn đề mới của báo chí trong kỷ nguyên số…

Thời gian qua, Hội Nhà báo Việt Nam tập trung cao độ, quyết liệt nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho người làm báo. Hội đã ban hành “10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo” có hiệu lực từ ngày 1-1-2017 cùng với Luật Báo chí 2016. Từ đó đến nay có thể thấy rằng, báo chí càng ngày càng phát triển đúng hướng hơn, các hành vi sai trái, vi phạm pháp luật và đạo đức người làm báo đều giảm rõ rệt. Có thể lấy một ví dụ rõ nét khi Hội Nhà báo Việt Nam đã cụ thể hóa điều 5 trong “10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo”. Điều 5 quy định nhà báo phải chuẩn mực và trách nhiệm khi tham gia mạng xã hội, từ đó, Hội Nhà báo Việt Nam đã nghiên cứu và ban hành thêm quy tắc về sử dụng mạng xã hội của người làm báo, trong đó quy định 4 điều nên làm và 8 điều không được làm, được giới báo chí và dư luận rất hoan nghênh.

111 — Ban tổ chức Hội Báo toàn quốc năm 2019 trao Giải "Gian trưng bày ấn tượng, đặc sắc". Ảnh: TRỌNG HẢI.

PV: Bên cạnh những thành tích, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận cơ quan báo chí và hội viên còn có những thiếu sót làm cho uy tín của nghề báo bị giảm sút. Hội Nhà báo Việt Nam đã có biện pháp gì để ngăn chặn những biểu hiện tiêu cực, thưa đồng chí?

Nhà báo Hồ Quang Lợi: Vấn đề này liên quan trực tiếp đến đạo đức nghề báo. Khi nhà báo tác nghiệp với những hành vi không chuẩn mực, gắn với việc theo đuổi những lợi ích cá nhân, gắn với việc vụ lợi thì chắc chắn để lại hình ảnh xấu. Cách làm nghề như vậy làm tổn thương danh dự của người làm báo chân chính, làm suy giảm uy tín và vai trò của báo chí.

Để giữ vững kỷ cương trong hoạt động nghề nghiệp, Hội Nhà báo Việt Nam tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Đã thành lập và đi vào hoạt động có nền nếp gần 300 hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp từ Trung ương đến cơ sở. Hội đã đưa vào sử dụng phần mềm theo dõi đăng và gỡ bài trên báo điện tử để ngăn chặn tình trạng “sáng đăng, trưa gặp, chiều gỡ” và phần mềm này đã phát huy tác dụng ngay lập tức. Trước đây, hằng tuần có hàng trăm bài báo được đăng lên và sau đó gỡ đi, nhưng bây giờ cả tuần có khi chỉ có một vài bài. Gần đây, hội còn áp dụng thêm phần mềm theo dõi cả việc sửa các bài đã đăng trên báo điện tử. Bây giờ cơ quan báo chí nào đăng lên mà gỡ đi, hoặc sửa đều phải giải trình lý do và lý do để gỡ đi hoặc sửa chủ yếu là do thông tin chưa chính xác chứ không có chuyện vụ lợi, cài cắm lợi ích cá nhân. Đó là một điều rất đáng mừng, cho thấy rằng việc ban hành “10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo” kèm theo đó là các biện pháp, các công cụ để kiểm soát, giám sát đã phát huy tác dụng.

PV: Thưa đồng chí, đời sống báo chí đang chuyển mình với nhiều sự kiện có tác động lớn, Hội Nhà báo Việt Nam sẽ có những hành động cụ thể nào để bảo vệ quyền lợi chính đáng và hợp pháp của hội viên?

Nhà báo Hồ Quang Lợi: Một trong những chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Hội Nhà báo Việt Nam là bảo vệ quyền lợi chính đáng và hợp pháp của người làm báo. Mỗi khi có vấn đề, vụ việc liên quan đến quyền lợi của hội viên, Hội Nhà báo Việt Nam lập tức nắm tình hình, giao cho Ban Kiểm tra phối hợp với cơ quan chức năng xác minh. Mới nhất, Hội Nhà báo Việt Nam đã có ý kiến gửi đến các cơ quan có trách nhiệm đề nghị xử lý việc luật sư Lê Văn Thiệp xúc phạm danh dự phóng viên Vietnam News (Thông tấn xã Việt Nam) trên mạng xã hội; cơ quan chức năng của Bộ Thông tin và Truyền thông đã có biện pháp xử phạt kịp thời. Không ít trường hợp, bản thân tôi trực tiếp nhận được các cuộc gọi của phóng viên phản ánh quyền lợi bị xâm phạm. Điều này chứng tỏ hội viên tin tưởng vào Hội Nhà báo Việt Nam, chờ đợi phản ứng của hội, hy vọng hội lên tiếng bảo vệ quyền lợi của mình.

Hiện nay, đại dịch Covid-19 ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan báo chí, đến đời sống, thu nhập của người làm báo. Hội Nhà báo Việt Nam đã kiến nghị Chính phủ xem xét hỗ trợ báo chí và người làm báo. Việc thực hiện quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 là rất cần thiết. Hội Nhà báo Việt Nam đặc biệt quan tâm, đồng hành, phối hợp để thực hiện tốt quy hoạch; đồng thời luôn phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của hội viên tới các cấp có thẩm quyền để giảm tối đa ảnh hưởng không mong muốn đến những người làm báo.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

Trần Hoàng Hoàng (thực hiện)