Số phận của những tư lệnh phương diện quân Liên Xô đầu tiên

Thứ năm - 24/06/2021 11:04
Chúng ta hãy cùng tìm hiểu số phận bi đát của các tư lệnh phương diện quân (PDQ) Liên Xô đầu tiên trong Thế chiến Hai.

Tư lệnh PDQ Miền Tây

Rạng sáng ngày 22/6/1941, bất chấp Hiệp ước không xâm phạm, phát xít Đức bất ngờ tấn công Liên Xô. Vài giờ sau, cùng với quân khu Viễn Đông, 5 quân khu đóng ở vùng lãnh thổ phía tây Liên Xô là Leningrad, Pribaltic, Miền Tây, Kiev và Odessa được tổ chức lại thành các phương diện quân (PDQ) Miền Bắc, Tây Bắc, Miền Tây, Tây Nam, Miền Nam. Với biên chế 170 sư đoàn, các PDQ này bố trí lần lượt từ bắc xuống nam suốt chiều dài gần 4.500km biên giới.

Nằm giữa các PDQ Tây Bắc và Tây Nam, PDQ Miền Tây có nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ Liên Xô với phạm vi hoạt động từ nam Litva đến sông Prypiat và thành phố Vlodava với một đường biên giới dài gần 750km. Tư lệnh PDQ là Đại tướng Dmitri Grigorevich Pavlov (sinh năm 1897), người trưởng thành từ lực lượng Tăng thiết giáp, từng tham gia Nội chiến và chiến tranh với Phần Lan, được phong tặng Anh hùng Liên Xô do có thành tích chiến đấu ở Tây Ban Nha.

111
Binh sĩ thuộc PDQ Miền Tây Liên Xô chiến đấu tại Smolensk. Ảnh: Wikipedia
 

Vào thời điểm 22/6/1941, biên chế của PDQ Miền Tây gồm 44 sư đoàn bộ binh, xe tăng, cơ giới, kỵ binh… thuộc các Tập đoàn quân (TĐQ) 3, 4 và 10 đóng trải dọc biên giới và Quân đoàn 13 đóng ở tổng hành dinh (Bialystok). Như vậy, lực lượng phòng thủ biên giới ở khu vực trách nhiệm của PDQ Miền Tây là khá mỏng, nguyên nhân là do khu vực này mới được sáp nhập vào Liên Xô sau Hiệp ước Molotov-Ribbentrop và có rất ít đơn vị quân Liên Xô cắm chốt tại đây.

Với lực lượng đông gấp nhiều lần và ưu thế tuyệt đối về không quân, xe tăng, lại nắm được thế chủ động, bất ngờ, ngay trong ngày đầu tiên của chiến tranh, các đơn vị thuộc Cụm TĐQ Trung tâm quân Đức đã làm tê liệt phần lớn các đơn vị xe tăng và phòng không, không quân của PDQ Miền Tây. TĐQ số 4 và số 9 của Đức đánh vào sườn phía bắc và phía nam Bialystok, tạo thành gọng kìm vây lực lượng chính của PDQ Miền Tây, trong khi quân đoàn Panzer số 47 cắt đứt Slonim và Volkovysk.

Thế trận này buộc PDQ Miền Tây phải rút lui để khỏi bị tiêu diệt, và như vậy mở toang phía nam Minsk cho quân Đức. Ngoài ra, theo Nguyên soái G. Zhukov thì do không nắm chính xác tình hình chiến sự ở các đơn vị dưới quyền; không hình dung được đầy đủ về các đạo quân phát xít đã vượt biên giới vào như thế nào, Đại tướng Pavlov thường có những quyết định không phù hợp với tình hình.

Hậu quả, ngày 27/6/1941, các TĐQ xe tăng 2 và 3 quân Đức tấn công từ hai mặt bắc, nam và gặp nhau gần Minsk, bao vây các TĐQ 3, 10, 13 và một phần TĐQ 4 của PDQ Miền Tây, loại khỏi vòng chiến đấu 20 sư đoàn. Số quân còn lại rút lui về phía đông đến sông Berezina.

Ngày 28/6, các TĐQ số 4 và số 9 của Đức gặp nhau ở phía đông Bialystok và chia cắt lực lượng Hồng quân đang bị bao vây thành 2 cụm, ở Bialystock và Novogrudok. Như vậy, chưa đầy một tuần từ khi chiến tranh bắt đầu, các đơn vị của PDQ Miền Tây đã phải rút lui cách biên giới đến 350-400km, tổn thất 420.000 trong tổng số 625.000 quân và hầu như bị tan rã.

Ngày 30/6, Đại tướng Pavlov bị triệu hồi về Moscow và bị cách chức Tư lệnh PDQ Miền Tây. Đến ngày 2/7, ông trở lại mặt trận với cương vị Phó tư lệnh chính phương diện quân của mình. Tuy nhiên chỉ 2 ngày sau, 4/7, Pavlov bị bắt. Ông bị kết tội hèn nhát, bội phản, đầu hàng, không chiến đấu, tự ý rút bỏ các vị trí chiến lược, bị cách mọi chức vụ, tước các huân, huy chương.

Ngày 22/7, Pavlov bị kết án tử hình và bị xử bắn ngay trong hôm đó. Cùng bị xử tử với Pavlov còn có các chỉ huy của PDQ Miền Tây, gồm Thiếu tướng V. Klimovskikh - Tham mưu trưởng PDQ, Thiếu tướng A. Krigorev- Chủ nhiệm Thông tin liên lạc và Thiếu tướng A. Korobok- Tư lệnh TĐQ số 4. Phó tư lệnh PDQ Ivan Boldin vào thời gian này đang trong vòng vây quân Đức nên không bị truy cứu trách nhiệm.

Các vị tư lệnh khác

Ngoài D. Pavlov, số phận cả 5 vị tướng là tư lệnh các PDQ thời điểm xảy ra chiến tranh đều thiếu may mắn.

Đại tướng M. Popov chỉ làm Tư lệnh PDQ Miền Bắc đến đầu tháng 9/1941, sau đó bị thay thế rồi lần lượt đảm trách các cương vị thấp hơn. Tháng 4/1944, ông thậm chí bị hạ cấp từ đại tướng xuống thượng tướng, mãi đến nhiều năm sau chiến tranh mới được phong quân hàm đại tướng trở lại ở cương vị phó Tư lệnh thứ nhất Lục quân.

Ngày 3/7/1941, Thượng tướng, Tư lệnh PDQ Tây Bắc F. Kuznetsov bị cách chức do “đánh mất kiểm soát bộ đội dưới quyền” và xuống làm Tư lệnh TĐQ. Ngày 24/7, được bổ nhiệm làm Tư lệnh PDQ Trung tâm, nhưng sau trận Smolensk lại bị huyền chức. Sau đó, F. Kuznetsov chỉ đảm nhiệm các cương vị thấp hơn (như tư lệnh TĐQ, phó tư lệnh một số PDQ...).

Những ngày đầu chiến tranh, các đơn vị thuộc PDQ Tây Nam do Thượng tướng, Anh hùng Liên Xô M. Kirponos chỉ huy bị quân Đức bao vây ở khu vực gần Kiev. Trong lần cùng Bộ Chỉ huy PDQ phá vây, Tư lệnh Kirponos đã hi sinh trong tình huống cho đến nay vẫn chưa được làm rõ.

Ngày 21/6/1941, từ Tư lệnh Quân khu Moscow, Đại tướng I. Chiulenhev được bổ nhiệm làm Tư lệnh PDQ Miền Nam (lúc này còn là Quân khu Odessa) và khi chiến tranh xảy ra rồi, ông mới đến được đơn vị mới. Chính vì vậy mà ông tỏ ra “lóng ngóng trong việc chỉ huy bộ đội, không biết tấn công cũng không biết rút lui” như Stalin đánh giá. Tuy nhiên, ông không bị cách chức nhưng đến ngày 29/8/1941 thì bị thương nặng. Sau khi ra viện, ông về làm Tư lệnh Quân khu Ural để lo việc thành lập các đơn vị mới. Giai đoạn cuối chiến tranh, Chiulenhev chỉ huy PDQ Ngoại Kavkaz, là hướng thứ yếu của toàn bộ mặt trận. Năm 1978, ông được phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô và mất ngay trong năm đó.

Đang đảm nhiệm vị trí Tư lệnh PDQ Viễn Đông, Đại tướng Iossif Apanasenko đòi ra chiến trường và năm 1943 được trao vị trí Phó tư lệnh PDQ Voronhezh. Một tháng sau ngày đến đơn vị mới, ngày 5/8/1943, ông hi sinh trong một trận ném bom của không quân Đức.


Theo Nguyên Phong/VietNamnet

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg a7896047c7ca0c9455db.jpg 370c09e6ae6b65353c7a.jpg 3b96701bd7961cc84587.jpg f369334897c55c9b05d4.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg IMG-8020-1.jpg IMG-8014-1.jpg IMG-8021-1.jpg IMG-8007-1.jpg IMG-8017-1.jpg IMG-8018-2.jpg IMG-8016-1.jpg IMG-8013-1.jpg IMG-8015-1.jpg IMG-5512.jpg IMG-5489-1.jpg IMG-5516.jpg IMG-5498.jpg IMG-5504.jpg IMG-5510.jpg IMG-5515.jpg IMG-5497.jpg IMG-5529.jpg IMG-5503.jpg IMG-5509.jpg IMG-5514.jpg IMG-5494.jpg IMG-5518.jpg IMG-5501.jpg IMG-5507.jpg IMG-5513.jpg IMG-5493.jpg IMG-5517.jpg IMG-5500.jpg IMG-5505.jpg TS9-3865-1.jpg TS9-3931-2.jpg
  • Đang truy cập34
  • Máy chủ tìm kiếm9
  • Khách viếng thăm25
  • Hôm nay1,550
  • Tháng hiện tại1,550
  • Tổng lượt truy cập2,370,951
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây