Lo 'lạm phát' tượng đài hoành tráng

Thứ hai - 17/04/2023 14:38
Chuyện đề xuất xây dựng tượng Quốc tổ Hùng Vương ở Đắk Lắk, Lâm Đồng phần nào phản chiếu thực tế nhiều địa phương đua nhau xin xây dựng tượng đài hoành tráng, kinh phí từ chục tỷ đến trăm tỷ đồng. Một số chuyên gia nhận định, nhiều tượng đài đang được xây dựng chạy theo số lượng thay vì chất lượng.

Nguy cơ “lạm phát”

Trong năm 2023, nhiều dự án xây dựng tượng đài được công bố. Nhiều dự án được công bố trước đó cũng dự kiến hoàn thành. Đầu tháng 4, Hải Phòng vừa có tờ trình về việc xây tượng đài Chiến thắng Cát Bi hơn 131 tỷ đồng, đặt tại Cảng hàng không Cát Bi.

Tôn trọng văn hoá vùng miền

Xoay quanh đề xuất xây tượng đài Quốc tổ Hùng Vương trên đồi Phượng Hoàng trong khu du lịch thác Prenn (thuộc địa bàn phường 3, TP Đà Lạt và xã Hiệp An, huyện Đức Trọng), hoạ sĩ Lý Trực Sơn cho rằng việc này chưa cần thiết và gây lãng phí. Số tiền đầu tư ước tính lên tới 70 tỷ đồng cho bức tượng cao 51m. Hoạ sỹ cho rằng, việc xây tượng Hùng Vương ở Lâm Đồng là đề xuất chưa xác đáng. Nếu các tỉnh khác cũng muốn dựng tượng Quốc tổ, vậy không biết sẽ có bao nhiêu bức tượng được dựng lên. “Người dân cả nước không ai là không biết tới Hùng Vương, không cần thiết phải dựng tượng ở nhiều nơi mới là thành kính. Tây Nguyên nên dựng tượng Đăm Săn, Xinh Nhã… dù kích thước nhỏ cũng vẫn phù hợp với yếu tố văn hoá và lịch sử vùng miền”, họa sĩ Lý Trực Sơn nói.

NGỌC ÁNH

Năm nay, dự án Khu lưu niệm đồng bào, cán bộ, chiến sĩ và học sinh miền Nam tập kết ra Bắc (gọi tắt là tượng đài Con tàu tập kết) trị giá 255 tỷ đồng dự kiến hoàn thành. Tượng đài có diện tích khoảng 3.200 m2, phù điêu lớn hình cánh cung, giá trị xây lắp dự kiến khoảng 89 tỷ đồng. Việc tỉnh tiếp tục cho xây tượng đài khiến dư luận xôn xao, bởi năm 2021, tỉnh Thanh Hoá phải tạm dừng dự án do vấp phải sự phản đối từ dư luận. Dự án gặp khó khăn nguồn vốn và ảnh hưởng từ đại dịch COVID-19…

Phải có quy hoạch, xin ý kiến và trình tự nghiêm ngặt

Nghị định số 605 về các hoạt động mỹ thuật đã được ban hành. Trong đó, Điều 20 nói rõ về quy hoạch tượng đài, tranh hoành tráng. Quy hoạch này là căn cứ để xây dựng kế hoạch, làm cơ sở lập dự án đầu tư xây dựng tượng đài, tranh hoành tráng. Về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch: Quy hoạch cấp quốc gia do Bộ VHTTDL xây dựng, trình Thủ tướng phê duyệt sau khi có ý kiến bằng văn bản của bộ, ngành liên quan. Quy hoạch cấp tỉnh do Sở quản lý văn hóa xây dựng trình Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt, sau khi có ý kiến bằng văn bản của Bộ VHTTDL. Nghị định này cũng có các điều quy định chi tiết về trình tự hồ sơ, quá trình xin ý kiến, lập hội đồng thẩm định, giám sát thi công... Ủy ban nhân dân cấp tỉnh cấp giấy phép xây dựng tượng đài, tranh hoành tráng, tuy nhiên UBND cấp tỉnh phải xin ý kiến Bộ VHTTDL trước khi cấp phép đối với công trình tượng đài, tranh hoành tráng cấp quốc gia, tượng đài và tranh hoành tráng về Chủ tịch Hồ Chí Minh, các công trình xây dựng trong khu di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh được Nhà nước xếp hạng.

NGUYÊN KHÁNH

Trước đó, vào năm 2020, tượng đài Khởi nghĩa Vĩnh Thạnh vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều người cho rằng, Vĩnh Thạnh là 1 trong 3 huyện miền núi ở tỉnh Bình Định nhưng đổ tiền xây công trình tượng đài với tổng mức vốn phê duyệt gần 48 tỷ đồng, trong khi đời sống người dân còn rất khó khăn, thiếu thốn. Công trình Tượng đài Khởi nghĩa Vĩnh Thạnh được khởi công xây dựng, trên diện tích đất hơn 3.000 m2 ở đồi Lâm Viên (thị trấn Vĩnh Thạnh, huyện Vĩnh Thạnh).

111
Tượng đài chục tỷ đồng từng làm “dậy sóng” dư luận tại huyện miền núi Vĩnh Thạnh (Bình Định) khánh thành đầu năm 2021.

PGS.TS Đinh Hồng Hải, Trưởng bộ môn Nhân học Văn hóa, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) nhận định: thuật ngữ “lạm phát” tượng đài được các chuyên gia cảnh báo nhiều năm qua, nhưng đến nay việc xây dựng tượng đài vẫn là một trào lưu ở nhiều tỉnh thành.

“Về mặt số lượng, tượng đài ở Việt Nam quá nhiều trong khi chất lượng lại là một dấu hỏi lớn. Khác với các công trình dân sinh như bệnh viện, trường học, cầu đường… công năng của tượng đài chỉ là để tưởng niệm hoặc làm đẹp. Vì vậy, chúng không được coi là những công trình thiết yếu”, PGS.TS Đinh Hồng Hải nêu.

111
Tượng đài Mẹ ôm con ở Đài tưởng niệm Khâm Thiên (Hà Nội) là một trong những tác phẩm tạo dấu ấn
 

Không phải công năng hay tính thiết yếu, tính nghệ thuật và ý nghĩa biểu tượng mới thực sự là mục đích xây dựng của các tượng đài. Vì vậy, những tượng đài hay đài tưởng niệm được xây trên thế giới đều mang ý nghĩa lớn và vào những dịp rất đặc biệt.

“Các cổng Khải hoàn môn ở châu Âu thường được xây dựng sau khi kết thúc những cuộc chiến lớn. Eiffel hoặc tượng Nữ thần Tự do đều là những công trình được xây dựng ở những không gian và thời gian rất đặc biệt. Kinh phí xây dựng những công trình này dĩ nhiên là rất lớn nhưng ý nghĩa biểu tượng và giá trị nghệ thuật của chúng là vô giá”, PGS.TS Đinh Hồng Hải chia sẻ.

Thiếu thẩm mỹ

Tượng đài ra đời với mục đích tốt đẹp là thể hiện sự ghi ơn đối với người có công, ghi dấu mốc kỷ niệm đặc biệt. Hoạ sĩ Lý Trực Sơn khẳng định, tượng đài ngoài trời là một trong những biểu hiện văn hoá quan trọng của dân tộc, vùng miền. Tuy nhiên, nhiều công trình ở Việt Nam đặt nặng tính tuyên truyền mà quên đi yếu tố nghệ thuật, thẩm mỹ. Ông cho rằng, nhiều tượng đài ở Việt Nam không được đánh giá cao ở góc độ mỹ thuật, trong khi tính mỹ thuật đáng lẽ phải được coi là tiêu chí quan trọng. Hoạ sĩ khẳng định làm tượng phải có tính kỷ niệm, biểu tượng. Quan niệm tượng cao, tượng to mới thể hiện sự hãnh diện làm ảnh hưởng tới quy hoạch cũng như tính thẩm mỹ của nhiều tượng đài trên cả nước. “Nếu không đảm bảo về mỹ thuật, tượng đài to như quả núi cũng không có giá trị. Trên một ngọn núi ở địa phận tỉnh Thanh Hoá có dòng chữ Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược được khắc rất lớn. Tôi cho rằng khẩu hiệu được khắc lên như vậy còn mang tính biểu tượng nhiều hơn so với tượng đài”, họa sĩ Lý Trực Sơn chia sẻ với PV Tiền Phong.

Trong 12 ngày đêm lịch sử ở Hà Nội cuối năm 1972, hai mẹ con ở ngôi nhà số 47 Khâm Thiên (Hà Nội) không may bị sức ép của bom B52 cướp đi sinh mạng. Người mẹ qua đời nhưng vẫn giữ nguyên tư thế đứng ôm chặt đứa con. Tuy không có mặt tại hiện trường nhưng khi nghe kể về hình ảnh đau thương ấy, họa sĩ Nguyễn Tự lập tức cho ra đời một tác phẩm điêu khắc, lấy nguyên mẫu hình ảnh người mẹ bế con, chân đạp lên quả bom B52. Hoạ sĩ Lý Trực Sơn khẳng định bức tượng của hoạ sĩ Nguyễn Tự tuy nhỏ nhưng mang lại ý nghĩa rất lớn.

“Đôi khi, lãnh đạo địa phương chưa hiểu biết đầy đủ về nghệ thuật, việc đua nhau xây tượng đài hiện nay là thể hiện tính sĩ diện của các địa phương. Việc thẩm định giá trị nghệ thuật của tượng đài gần như bị bỏ ngỏ, một số hội đồng thẩm định được lập ra nhưng không thực sự làm đúng vai trò”, hoạ sĩ Lý Trực Sơn nói. Hoạ sĩ đề xuất nên dừng việc xây tượng quy mô, hoành tráng, cho tới khi nào mặt bằng văn hoá và nhu cầu, nhận thức về thẩm mỹ của người dân được nâng cao.

Nếu cứ xây dựng tượng đài theo phong trào như hiện nay sẽ tiêu tốn những khoản tiền khổng lồ của Nhà nước. Vấn đề còn nghiêm trọng hơn khi xây tượng đài lên rồi dù xấu cũng không ai dám phá bỏ.

“Vấn đề này cần sự vào cuộc của các cơ quan quản lý cấp cao nhất của Nhà nước để chỉ đạo, quy hoạch. Dĩ nhiên, việc xây dựng mọi tượng đài cần đặc biệt chú trọng ý nghĩa biểu tượng, giá trị nghệ thuật nên cần có sự đánh giá của các chuyên gia”, PGS.TS Đinh Hồng Hải đề xuất.
 

nguon:https://tienphong.vn

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg a7896047c7ca0c9455db.jpg 370c09e6ae6b65353c7a.jpg 3b96701bd7961cc84587.jpg f369334897c55c9b05d4.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg IMG-8020-1.jpg IMG-8014-1.jpg IMG-8021-1.jpg IMG-8007-1.jpg IMG-8017-1.jpg IMG-8018-2.jpg IMG-8016-1.jpg IMG-8013-1.jpg IMG-8015-1.jpg IMG-5512.jpg IMG-5489-1.jpg IMG-5516.jpg IMG-5498.jpg IMG-5504.jpg IMG-5510.jpg IMG-5515.jpg IMG-5497.jpg IMG-5529.jpg IMG-5503.jpg IMG-5509.jpg IMG-5514.jpg IMG-5494.jpg IMG-5518.jpg IMG-5501.jpg IMG-5507.jpg IMG-5513.jpg IMG-5493.jpg IMG-5517.jpg IMG-5500.jpg IMG-5505.jpg TS9-3865-1.jpg TS9-3931-2.jpg
  • Đang truy cập13
  • Máy chủ tìm kiếm2
  • Khách viếng thăm11
  • Hôm nay3,184
  • Tháng hiện tại59,462
  • Tổng lượt truy cập2,343,268
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây