Báo chí địa phương: Nòng cốt thông tin trong bối cảnh bùng nổ truyền thông
Thứ ba - 30/12/2025 14:58
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số, báo chí đang đứng trước nhiều thách thức chưa từng có. Sự cạnh tranh gay gắt của mạng xã hội và các nền tảng truyền thông phi chính thống đã làm thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng, đặt báo chí, đặc biệt là báo chí địa phương, trước yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ để tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, chính trong môi trường đó, vai trò nòng cốt của báo chí địa phương với tư cách là kênh thông tin chính thống, tin cậy, gắn bó trực tiếp với đời sống xã hội ở cơ sở càng trở nên quan trọng.
Là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân, báo chí địa phương không chỉ có nhiệm vụ tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước mà còn là cầu nối giữa chính quyền và người dân; là diễn đàn phản ánh tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị từ cơ sở. Trong thời đại số, vai trò này không hề bị suy giảm mà đòi hỏi phải được nâng tầm cả về nội dung lẫn phương thức thể hiện.
Các nhà báo tác nghiệp tại Trung tâm báo chí (tuyên truyền Đại hội Đảng bộ tỉnh Hưng Yên lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030).
Thực trạng báo chí địa phương và yêu cầu tự đổi mới từ nội lực
Nhìn vào thực tế hoạt động, báo chí địa phương hiện nay vẫn còn không ít hạn chế. Chất lượng thông tin nhìn chung chưa cao, số lượng tác phẩm có chiều sâu, tạo được tiếng vang trong dư luận xã hội còn ít. Nội dung thông tin ở nhiều tờ báo chủ yếu dừng ở phản ánh sự kiện, thiếu phân tích, bình luận, chưa thực sự hấp dẫn và chưa phát huy được vai trò dẫn dắt dư luận. Đặc biệt, chức năng phản biện xã hội, vốn là một trong những nhiệm vụ quan trọng của báo chí địa phương, thì lại khá mờ nhạt.
Một trong những nguyên nhân cơ bản là chất lượng nguồn nhân lực. So với các cơ quan báo chí Trung ương, đội ngũ phóng viên, biên tập viên ở địa phương được đào tạo bài bản, chuyên sâu chưa nhiều. Không ít người làm báo còn hạn chế về kỹ năng nghề nghiệp, tư duy làm báo hiện đại và khả năng tiếp cận các vấn đề lớn, phức tạp. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tác phẩm và sức cạnh tranh của báo chí địa phương.
Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị và phương tiện tác nghiệp ở nhiều cơ quan báo chí địa phương còn thiếu thốn. Việc đầu tư cho công nghệ, thiết bị làm báo đa phương tiện chưa đồng bộ, trong khi yêu cầu của độc giả ngày càng cao, đòi hỏi sản phẩm báo chí phải nhanh, hấp dẫn và có tính tương tác.
Trong bối cảnh những khó khăn này chưa thể sớm khắc phục, yêu cầu đặt ra là báo chí địa phương phải bắt đầu đổi mới từ chính mình. Mỗi cơ quan báo chí cần xác định rõ vai trò, sứ mệnh và thế mạnh của mình để xây dựng chiến lược phát triển phù hợp. Mỗi nhà quản lý, phóng viên, biên tập viên phải chủ động tự đào tạo, tự bồi dưỡng, không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị và đạo đức nghề nghiệp. Chỉ khi nội lực được củng cố, báo chí địa phương mới có thể từng bước nâng cao chất lượng thông tin, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Thời đại bùng nổ thông tin thì báo chí bị cạnh tranh rất nhiều. (nguồn Internet)
Phát huy lợi thế đặc thù để giữ vai trò nòng cốt thông tin
Mặc dù phải cạnh tranh gay gắt với mạng xã hội, báo chí địa phương vẫn có lợi thế đặc thù mà các loại hình truyền thông khác khó thay thế. Đó là khả năng cập nhật nhanh chóng, chính xác các nghị quyết, chỉ đạo, chủ trương của địa phương về phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng – an ninh. Báo chí địa phương chính là kênh thông tin chính thống, có độ tin cậy cao, trực tiếp truyền tải các chính sách đến từng người dân.
Trong quá trình triển khai các cơ chế, chính sách mới như ban hành các loại phí, thuế, quy hoạch hạ tầng hay điều chỉnh không gian phát triển, vai trò của báo chí địa phương đặc biệt quan trọng. Việc thông tin kịp thời, giải thích rõ ràng, phân tích thấu đáo sẽ giúp người dân và doanh nghiệp hiểu đúng, tạo sự đồng thuận xã hội. Ngược lại, nếu thiếu sự dẫn dắt của báo chí chính thống, các chính sách rất dễ bị hiểu sai, thậm chí trở thành đối tượng bị xuyên tạc, kích động trên mạng xã hội.
Không chỉ dừng lại ở thông tin thời sự, báo chí địa phương cần mở rộng nội dung theo hướng chuyên sâu, tập trung tuyên truyền các chương trình, đề án, quy hoạch lớn của địa phương. Việc xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, diễn đàn thảo luận để các nhà khoa học, chuyên gia, hội nghề nghiệp và các tầng lớp nhân dân tham gia hiến kế sẽ góp phần nâng cao nhận thức xã hội, tạo sự thống nhất trong quá trình triển khai chủ trương, chính sách.
Trong thời đại số, báo điện tử trở thành công cụ quan trọng giúp báo chí địa phương phát huy lợi thế. Việc kết hợp đa phương tiện, như: video, đồ họa, podcast không chỉ làm tăng tính hấp dẫn của thông tin mà còn mở rộng khả năng tiếp cận công chúng, nhất là giới trẻ. Qua đó, báo chí địa phương có thể tăng cường tương tác hai chiều, khuyến khích người dân tham gia phản ánh thực tiễn, góp ý chính sách.
Đặc biệt, báo chí địa phương cần mạnh dạn hơn trong việc thực hiện chức năng phản biện xã hội. Thông qua việc phản ánh những khó khăn, bất cập trong quá trình thực thi chính sách, báo chí giúp các nhà hoạch định chính sách kịp thời điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn. Đây không chỉ là trách nhiệm xã hội của báo chí mà còn là yếu tố quan trọng để củng cố niềm tin của nhân dân. Để báo chí địa phương thực sự trở thành nòng cốt thông tin, rất cần sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể; sự phối hợp chặt chẽ trong cung cấp thông tin và xử lý vấn đề. Đồng thời, báo chí địa phương cũng cần được tạo điều kiện về cơ chế, nguồn lực và đầu tư phù hợp để nâng cao năng lực cạnh tranh.
Khi được tiếp sức đúng mức và phát huy tốt nội lực, báo chí địa phương sẽ tiếp tục khẳng định vai trò không thể thay thế của mình: là kênh thông tin chính thống, là lực lượng định hướng dư luận và là trụ cột truyền thông, đồng hành cùng sự phát triển bền vững của mỗi địa phương trong thời kỳ mới.
Tọa đàm: "Ninh Bình 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh"
Tọa đàm: Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Sự kết tinh tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
Tọa đàm: Nước thải nông thôn - Đâu là giải pháp?
Nhà nông - Doanh nghiệp: Ai đúng ai sai?
Thương hiệu gạo Việt 30 năm vẫn mờ nhạt
Đội quân nhà Phật trên đất nước chùa tháp
Gặp mặt "Nhớ ngày tựu trường Phù Cừ 45 năm trước"
" Rubik 2019 – Cảm hứng và khát vọng"
Gặp mặt kỷ niệm 40 năm Lớp T74
Đối diện chống suy thoái "tự diễn biến" "tự chuyển hóa"
Dấu son Người xứ Nhãn
Liên hoan văn nghệ Hội Nhà báo Hưng Yên mở rộng năm 2019
Anh Thành chuối
Ước gì thời gian trở lại
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" Bài 2. Nhận diện rào cản
Hoa buồn biết mấy
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" - Bài 1. Đổi thay từ những cánh đồng
Lễ trao giải báo chí Nguyễn Văn Linh lần thứ nhất năm 2018
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" Bài 3. Liên kết động lực để nông nghiệp bứt phá
Phóng sự: Nhức nhối với "Dự án ma" Alibaba