Nhà báo địa phương trước yêu cầu chuyển đổi số: Thách thức và định hướng thích ứng

Thứ sáu - 05/12/2025 11:30
Chuyển đổi số đang diễn ra trên mọi lĩnh vực, từng ngày càng tạo ra nhiều thay đổi mạnh mẽ trong cách con người sống, làm việc và tiếp cận thông tin. Với báo chí, đặc biệt là báo chí địa phương, đây không chỉ là xu hướng mà là yêu cầu bắt buộc để bắt kịp thời đại. Tại các cơ quan báo chí địa phương, sự thay đổi này càng trở nên cấp thiết khi công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và các công cụ phân tích dữ liệu đang dần định hình lại toàn bộ quy trình sản xuất tin tức. Đội ngũ phóng viên địa phương đứng trước yêu cầu đổi mới toàn diện, không chỉ để nâng cao chất lượng thông tin, mà còn để giữ vững vai trò cầu nối giữa chính quyền và người dân trong bối cảnh truyền thông thay đổi từng ngày.
111
Nhà báo, TS. Đồng Mạnh Hùng,Trưởng ban Thư ký - Biên tập, Đài tiếng nói Việt Nam truyền đạt kiến thức về sản xuất Chương trình phát thanh hiện đại cho hội viên Hội Nhà báo Hưng Yên
Chuyển đổi số trong báo chí không đơn giản là câu chuyện trang bị máy móc hay cài đặt phần mềm. Đằng sau đó là sự thay đổi về tư duy, từ cách tiếp cận vấn đề cho đến cách kể câu chuyện. Phóng viên không còn chỉ viết tin, ghi âm hay ghi hình như trước; họ phải trở thành người làm chủ công nghệ, biết phân tích dữ liệu, biết sản xuất nội dung linh hoạt trên nhiều nền tảng. Một tác phẩm báo chí ngày nay cần “sống” được trên báo in, báo điện tử, mạng xã hội và các kênh truyền thông số khác. Công chúng thay đổi thói quen tiếp nhận, còn người làm báo phải thay đổi cách phục vụ.

Tại các cơ quan báo chí địa phương, việc sắp xếp đơn vị hành chính, điều chỉnh không gian quản lý và những chuyển động kinh tế – xã hội mới, khiến phóng viên phải theo dõi địa bàn sát sao hơn. Mỗi biến động nhỏ đều có thể chứa đựng những câu chuyện lớn và yêu cầu xử lý thông tin trở nên phức tạp hơn trước. Điều này đòi hỏi phóng viên không chỉ nhanh mà còn phải chính xác, thấu hiểu bối cảnh, đồng thời là người cập nhật thông tin có trách nhiệm trong môi trường truyền thông cạnh tranh gay gắt.

Nhận thức rõ yêu cầu mới, các cơ quan báo chí địa phương đã chủ động đổi mới công tác đào tạo. Nhiều lớp bồi dưỡng đã được tổ chức với phương châm học đến đâu, làm được ngay đến đó. Từ kỹ năng quay, dựng trên điện thoại di động, xử lý hình ảnh, xây dựng nội dung đa phương tiện cho đến ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong biên tập tin, tất cả đều hướng đến việc trang bị cho phóng viên năng lực số thực chất. Cách làm này giúp nhà báo tiếp cận công nghệ một cách gần gũi, tự tin hơn khi bước vào môi trường làm báo hiện đại.
111
Nhà báo, TS. Nguyễn Tri Thức, Ủy viên Ban Biên tập, Trưởng Ban chuyên đề và Chuyên san (Tạp chí Cộng sản) trao đổi kiến thức với hội viên Hội Nhà báo Hưng Yên về tổ chức chuyên đề báo chí trong kỷ nguyên số
Dù vậy, khoảng cách về kỹ năng số vẫn là thách thức không nhỏ. Địa bàn rộng, hạ tầng mạng chưa đồng đều, thiết bị làm việc còn hạn chế và sự khác biệt về trình độ công nghệ giữa các nhóm phóng viên, nhất là những người lớn tuổi, đã khiến quá trình chuyển đổi số diễn ra không đồng đều. Nhiều cơ quan báo chí vẫn thiếu các thiết bị phục vụ sản xuất nội dung hiện đại, từ máy quay, máy tính cấu hình cao đến phần mềm biên tập chuyên nghiệp. Điều này đòi hỏi các địa phương cần đầu tư bài bản hơn, đồng thời tiếp tục đổi mới hình thức đào tạo để đảm bảo mọi phóng viên đều có cơ hội bắt kịp các loại hình báo chí đa phương tiện.

Một hướng đi được đánh giá phù hợp là kết hợp đào tạo trực tiếp với hình thức trực tuyến. Mô hình này giúp giảm áp lực đi lại đối với phóng viên ở xa - nhất là các tỉnh miền núi, đồng thời tạo điều kiện để họ chủ động thời gian học tập và thực hành. Kho học liệu số dùng chung cũng đang được xây dựng, giúp nhà báo có thể tự nghiên cứu, cập nhật kiến thức mới mỗi khi cần. Đây là cách làm hiệu quả trong bối cảnh yêu cầu học tập liên tục trở thành điều kiện bắt buộc đối với người làm báo.

Cùng với đó, nhiều địa phương đã mở rộng hợp tác với các trường đào tạo báo chí, doanh nghiệp công nghệ và cơ quan truyền thông lớn để đưa công nghệ mới, kinh nghiệm quốc tế và phương pháp sản xuất hiện đại đến gần hơn với đội ngũ phóng viên cơ sở. Sự kết nối này không chỉ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn góp phần thu hẹp khoảng cách vùng miền trong tiếp cận tri thức và kỹ năng nghề nghiệp. Công nghệ ngày nay cho phép nhà báo địa phương không còn “đứng ngoài” dòng chảy thông tin, mà có thể chủ động tham gia vào mạng lưới sản xuất tin tức đa tầng, đa nền tảng như bất kỳ đồng nghiệp nào tại trung tâm lớn.

Bên cạnh những cơ hội, kỷ nguyên số cũng đặt ra không ít cảnh báo. Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ rất nhiều trong việc tìm kiếm, tổng hợp và xử lý thông tin, nhưng cũng tạo ra nguy cơ sai lệch, lạm dụng dữ liệu, vi phạm bản quyền hoặc tạo ra sản phẩm thiếu tính xác thực nếu không được kiểm soát cẩn trọng. Công nghệ giúp tối ưu quy trình tác nghiệp, nhưng không thể thay thế đạo đức nghề nghiệp: giá trị cốt lõi mà báo chí luôn phải giữ gìn. Việc sử dụng công nghệ phải được đặt trên nền tảng trung thực, nhân văn và trách nhiệm với công chúng.

Có thể nói, chuyển đổi số trong báo chí địa phương là một hành trình đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội mới. Người làm báo muốn tiến xa trong kỷ nguyên truyền thông số phải biết thay đổi, biết thích ứng và quan trọng hơn hết là phải biết học hỏi liên tục. Khi kỹ năng công nghệ được kết hợp hài hòa với bản lĩnh nghề nghiệp, báo chí địa phương sẽ có đủ sức mạnh để nâng cao chất lượng thông tin, phục vụ tốt hơn nhu cầu của người dân và đóng góp tích cực vào sự phát triển chung của địa phương.
 
Nguyễn Dung

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin cũ hơn

BÌNH LUẬN, TỌA ĐÀM, GIAO LƯU

PHIM TỐT, PHÓNG SỰ HAY

Người làm báo Hưng Yên

© 2022 Bản quyền thuộc về Người làm báo Hưng Yên.
Người làm báo Hưng Yên

Đơn vị quản lý trang thông tin điện tử

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây