Tại lớp tập huấn nghiệp vụ “Kỹ năng chụp và biên tập ảnh báo chí” do Hội Nhà báo Hưng Yên tổ chức, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn, Trưởng khối Nội dung Media, Báo Dân trí đã chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn quý báu về việc khai thác sức mạnh của smartphone trong tác nghiệp. Anh nhấn mạnh, trong thời đại báo chí đa nền tảng, một bức ảnh báo chí không chỉ cần đẹp về kỹ thuật, mà còn phải biết “kể chuyện”, mang lại cảm xúc và thông điệp rõ ràng cho công chúng.
Lớp tập huấn: Kỹ năng chụp và biên tập ảnh báo chí
Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, smartphone đã trở thành công cụ quen thuộc, gần như không thể thiếu đối với người làm báo. Không chỉ là phương tiện liên lạc, chiếc điện thoại thông minh còn là “cánh tay nối dài” của phóng viên khi thực hiện các tác phẩm báo chí đa phương tiện, đặc biệt là ảnh và video. Việc nắm vững kỹ năng chụp và biên tập ảnh bằng smartphone giúp phóng viên tác nghiệp nhanh, linh hoạt và hiệu quả hơn rất nhiều so với trước đây.
Theo nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn, smartphone hiện nay có khả năng xử lý hình ảnh vượt trội với cảm biến lớn, dải tương phản động cao và nhiều công cụ chỉnh sửa tích hợp sẵn. Tuy nhiên, điều làm nên giá trị báo chí của một bức ảnh lại không nằm ở độ sắc nét hay màu sắc, mà chính là khoảnh khắc, góc nhìn và cảm xúc. Anh nói: “Một tấm ảnh báo chí hay là tấm ảnh khiến người xem phải dừng lại, phải cảm nhận được câu chuyện đằng sau khung hình. Dù chụp bằng máy ảnh chuyên nghiệp hay smartphone, cái quan trọng nhất vẫn là con mắt của người phóng viên.”Nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn Để chụp ảnh bằng smartphone hiệu quả, trước hết người làm báo cần hiểu thiết bị của mình. Nhiều phóng viên trẻ thường có thói quen bấm máy liên tục, hy vọng sẽ có được tấm hình tốt, nhưng lại ít khi để ý đến yếu tố ánh sáng, bố cục hay câu chuyện cần truyền tải. Nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn, cho rằng: “Khi tác nghiệp bằng điện thoại, ánh sáng tự nhiên luôn là yếu tố quyết định. Hãy tận dụng nguồn sáng từ phía trước hoặc chéo góc để tạo chiều sâu, tránh chụp ngược sáng hoặc trong môi trường thiếu sáng vì dễ làm mất chi tiết và cảm xúc của nhân vật”. Khi đã có được khoảnh khắc ưng ý, kỹ năng biên tập ảnh trở thành bước quan trọng tiếp theo. Với các ứng dụng chỉnh sửa sẵn có như Snapseed, Lightroom Mobile, VSCO hoặc CapCut, phóng viên có thể nhanh chóng cắt cúp, cân bằng sáng – tối, chỉnh độ tương phản hay thêm chú thích. Tuy nhiên, biên tập ảnh báo chí không đồng nghĩa với việc “làm đẹp” hay thay đổi bản chất hình ảnh. Mọi chỉnh sửa đều cần tuân thủ nguyên tắc trung thực, chỉ nhằm giúp ảnh rõ nét hơn, nổi bật nội dung chính, phục vụ thông tin.
Nhà báo Anh Tuấn, nhấn mạnh: “Phóng viên không nên lạm dụng các bộ lọc màu hay hiệu ứng đặc biệt. Bức ảnh báo chí phải giữ được tính chân thực, phản ánh trung thực hiện trường, chứ không phải là một tác phẩm nghệ thuật phô diễn kỹ thuật”. Anh cũng chia sẻ rằng, trong newsroom của Báo Dân trí, các bức ảnh do phóng viên gửi về luôn được kiểm tra kỹ về metadata và nội dung, nhằm đảm bảo độ tin cậy tuyệt đối khi đăng tải trên nền tảng số.
Một ưu điểm lớn của smartphone là tính cơ động và khả năng truyền tải nhanh. Chỉ trong vài phút sau khi chụp, phóng viên có thể biên tập, chèn chú thích và gửi ảnh về tòa soạn hoặc đăng ngay lên hệ thống CMS. Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường báo chí số, nơi tốc độ và tính thời sự là yếu tố cạnh tranh quyết định. Tuy nhiên, tốc độ không thể thay thế chất lượng. “Đôi khi, chỉ cần dừng lại vài giây để chỉnh góc máy, bố cục hoặc chờ ánh sáng đúng khoảnh khắc, bức ảnh sẽ khác hoàn toàn” - nhà báo Anh Tuấn, chia sẻ.
Bên cạnh yếu tố kỹ thuật, người làm báo cần rèn luyện tư duy hình ảnh báo chí. Mỗi tấm ảnh nên được xem như một đoạn ngắn trong câu chuyện lớn. Khi phóng viên hiểu rõ thông điệp muốn truyền tải, họ sẽ biết chọn khoảnh khắc nào là đắt giá, bố cục nào giúp người xem hiểu vấn đề ngay từ ánh nhìn đầu tiên. Smartphone chỉ là công cụ, người kể chuyện thực sự vẫn là phóng viên.
Kinh nghiệm của nhiều tòa soạn hiện nay cho thấy, phóng viên có khả năng chụp và biên tập ảnh bằng smartphone tốt thường chủ động hơn trong các tình huống tác nghiệp khẩn cấp, như hiện trường tai nạn, thiên tai, hoặc các sự kiện diễn ra bất ngờ. Một bức ảnh được ghi lại kịp thời, đúng góc độ, có thể trở thành “đinh” cho cả bài viết, thu hút hàng chục nghìn lượt xem chỉ trong vài giờ. Tuy nhiên, việc sử dụng smartphone trong báo chí cũng đặt ra những yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp và bảo mật thông tin. Phóng viên cần tôn trọng quyền riêng tư của nhân vật, không chụp hoặc đăng ảnh trong các tình huống nhạy cảm nếu chưa được phép. Đồng thời, phải tuân thủ nghiêm quy định về bản quyền, tránh sử dụng phần mềm can thiệp làm thay đổi bản chất sự kiện.
Trong lớp tập huấn, nhiều học viên tỏ ra hứng thú khi được thực hành ngay tại chỗ, từ việc chụp chân dung, chụp nhóm, ghi hình sự kiện, đến chỉnh sửa ảnh nhanh để đăng tin lên mạng xã hội hoặc trang điện tử của cơ quan báo chí. Nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn đánh giá cao sự cầu thị và tinh thần học hỏi của phóng viên địa phương, đồng thời khẳng định: “Trong môi trường báo chí hiện nay, ai làm chủ được smartphone và hiểu nguyên tắc kể chuyện bằng hình ảnh, người đó sẽ có lợi thế rất lớn”.
Việc trang bị kỹ năng chụp và biên tập ảnh bằng smartphone không chỉ giúp phóng viên tác nghiệp thuận lợi, mà còn góp phần nâng cao chất lượng thông tin, hình ảnh của cơ quan báo chí. Mỗi bức ảnh, nếu được thực hiện bằng tâm huyết và ý thức nghề nghiệp, sẽ là minh chứng sinh động cho vai trò của báo chí hiện đại: nhanh, chính xác và nhân văn.
Tọa đàm: "Ninh Bình 50 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh"
Tọa đàm: Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Sự kết tinh tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh
Tọa đàm: Nước thải nông thôn - Đâu là giải pháp?
Nhà nông - Doanh nghiệp: Ai đúng ai sai?
Thương hiệu gạo Việt 30 năm vẫn mờ nhạt
Đội quân nhà Phật trên đất nước chùa tháp
Gặp mặt "Nhớ ngày tựu trường Phù Cừ 45 năm trước"
" Rubik 2019 – Cảm hứng và khát vọng"
Gặp mặt kỷ niệm 40 năm Lớp T74
Đối diện chống suy thoái "tự diễn biến" "tự chuyển hóa"
Dấu son Người xứ Nhãn
Liên hoan văn nghệ Hội Nhà báo Hưng Yên mở rộng năm 2019
Anh Thành chuối
Ước gì thời gian trở lại
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" Bài 2. Nhận diện rào cản
Hoa buồn biết mấy
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" - Bài 1. Đổi thay từ những cánh đồng
Lễ trao giải báo chí Nguyễn Văn Linh lần thứ nhất năm 2018
Tác phẩm Liên kết "Động lực cho nông nghiệp bứt phá" Bài 3. Liên kết động lực để nông nghiệp bứt phá
Phóng sự: Nhức nhối với "Dự án ma" Alibaba