Người làm phát thanh địa phương trước yêu cầu thích ứng với mô hình chuyển đổi số

Thứ năm - 23/10/2025 08:17
17
Phát thanh từng có thời kỳ vàng son khi là phương tiện truyền thông đại chúng nhanh nhạy và gần gũi nhất. Đặc biệt ở các đài địa phương, phát thanh giữ vai trò kết nối thông tin, phản ánh tiếng nói cộng đồng với cách thể hiện mộc mạc, đời thường. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên số, nếu chỉ dừng lại ở sự "thân mật" và phương thức một chiều thì sẽ không thể giữ chân công chúng. Đòi hỏi đặt ra là phải đổi mới toàn diện: từ tư duy sản xuất, hình thức thể hiện đến cách phân phối nội dung.

Theo ThS. Phan Văn Tú (Trường ĐH KHXH&NV TP. HCM), nhà báo phát thanh hiện nay không thể chỉ dừng lại ở kỹ năng diễn đạt bằng âm thanh. Khi phát hành sản phẩm trên môi trường số, người làm phát thanh phải biết sử dụng ảnh, video, đồ họa, biết đặt tiêu đề hấp dẫn, lựa chọn lời dẫn phù hợp. Chiếc máy ghi âm từng là biểu tượng nghề nghiệp, nay chỉ là một phần nhỏ trong hệ thống sản xuất nội dung đa phương tiện bỏ túi. Đặc biệt với các phóng viên tại đài địa phương, việc tác nghiệp không chỉ ở phòng thu mà có thể diễn ra ở mọi lúc, mọi nơi, với yêu cầu ngày càng linh hoạt, tinh gọn, sáng tạo.

TS. Đồng Mạnh Hùng (Đài Tiếng nói Việt Nam), khẳng định: Ba trụ cột để phát thanh thích ứng với chuyển đổi số bao gồm: Nội dung số – Truyền tải số – Tương tác số. Trong đó, việc hiểu rõ thính giả của mình và phục vụ họ đúng trong “không gian số” mà họ đang sống là điều then chốt. "Thính giả số" không còn chờ đợi để nghe đài mà chủ động tìm kiếm nội dung phù hợp với bản thân. Điều này đòi hỏi các chương trình phát thanh cần mang tính cá nhân hóa cao hơn, gần gũi hơn, kể những câu chuyện gắn với thực tế đời sống từng vùng, từng nhóm công chúng cụ thể, như một người bạn, một người hàng xóm chia sẻ chuyện đời thường.

Chuyển đổi số cũng đặt ra yêu cầu về một hệ kỹ năng mới. Người làm phát thanh địa phương ngày nay phải biết biên tập âm thanh và hình ảnh, sử dụng nền tảng số để phát hành nội dung không chỉ trên sóng FM mà cả app di động, website, podcast, vodcast hay mạng xã hội. Họ cần biết tạo ra nội dung thân thiện với thuật toán, có khả năng lan tỏa và định hướng dư luận trên không gian mạng. Đồng thời, khả năng phân tích dữ liệu cũng trở nên quan trọng: từ lượt nghe, thời điểm tương tác, nhóm độ tuổi, vùng miền… tất cả đều góp phần giúp định hình nội dung phù hợp hơn với từng nhóm công chúng mục tiêu.

Một xu hướng đáng chú ý là sự nổi lên của vodcast, video podcast: một sản phẩm “lai” giữa phát thanh và truyền hình. Đây là cơ hội để phát thanh địa phương tiếp cận nhóm khán thính giả trẻ vốn quen với mạng xã hội và video ngắn. Tuy nhiên, để làm được điều này, người làm phát thanh buộc phải học thêm kỹ năng ghi hình, dựng clip, biết quảng bá nội dung và xây dựng thương hiệu cá nhân trên các nền tảng trực tuyến.
18
Thách thức lớn nhất với các đài phát thanh – truyền hình địa phương chính là nguồn lực hạn chế: nhân sự, công nghệ, ngân sách. Nhưng đồng thời, cũng chính các đài tỉnh lại có lợi thế đặc biệt: sự am hiểu sâu sắc văn hóa – xã hội địa phương, khả năng kết nối cộng đồng và xây dựng niềm tin từ thính giả lâu năm. Khi kết hợp được tính truyền thống ấy với công nghệ hiện đại, phát thanh địa phương hoàn toàn có thể xây dựng những sản phẩm mang đậm bản sắc riêng, khó có thể thay thế bởi các kênh trung ương hay mạng xã hội.

Trong bối cảnh tất cả các loại hình báo chí đều cạnh tranh trên một thiết bị chung là chiếc điện thoại thông minh, nếu không chuyển mình, phát thanh địa phương sẽ bị tụt lại. Không còn thời gian để chần chừ. Từ lựa chọn đề tài, cách kể chuyện đến quy trình phát hành, mọi khâu đều cần được số hóa và đổi mới. Mỗi tác phẩm phát thanh cần được xem như một “gói nội dung số” có khả năng lan tỏa, chia sẻ và tái sử dụng trên nhiều nền tảng. Và hơn ai hết, chính những người làm phát thanh, với khát vọng truyền tải tiếng nói cộng đồng, phải là người tiên phong “nghĩ khác, làm khác”.

Chuyển đổi số là một hành trình dài, đầy thách thức nhưng cũng mở ra những cơ hội chưa từng có. Dù công nghệ thay đổi, nền tảng thay đổi, thói quen nghe thay đổi, thì điểm cốt lõi vẫn là con người. Khi người làm phát thanh địa phương sẵn sàng học hỏi, sẵn sàng thay đổi, phát thanh sẽ không chỉ “sống sót” mà còn phát triển mạnh mẽ trong môi trường truyền thông mới, tiếp tục là tiếng nói gần gũi, đáng tin cậy với mọi thế hệ thính giả.
 
nguồn: Đặc san Người làm báo Hưng Yên số 97

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

BÌNH LUẬN, TỌA ĐÀM, GIAO LƯU

PHIM TỐT, PHÓNG SỰ HAY

Người làm báo Hưng Yên

© 2022 Bản quyền thuộc về Người làm báo Hưng Yên.
Người làm báo Hưng Yên

Đơn vị quản lý trang thông tin điện tử

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây