“Sóng độc”, những góc khuất của đời sống quan trường

Thứ sáu - 09/12/2022 17:24

Đời sống quan trường là một kiểu đề tài mới và hấp dẫn trong văn học Việt đương đại. Vì sao nó hấp dẫn, vì nó ít khi được viết và viết cũng khó vì tính chất đặc trưng và cách tiếp cận. Nếu không phải người trong cuộc và có những kinh nghiệm thực tế thì khó viết cho hay, cho tới vì bản thân chủ đề có những thách thức và chướng ngại nhất định.

Nói thật là khi mới đọc Sóng độc của Trần Gia Thái tôi cũng không đặt nhiều hi vọng, tôi nghĩ nó sẽ đi theo một đường an toàn và chủ yếu là ngợi ca hoặc nếu có phê phán cũng rất nhẹ nhàng. Nhưng đọc rồi tôi đã rất bất ngờ, cuốn tiểu thuyết đi sâu vào đời sống quan trường và ở một lĩnh vực có ảnh hưởng lớn tới xã hội: báo chí, truyền hình.

Hằng ngày, chúng ta vẫn thường nghe về tệ nạn chạy chức, chạy quyền, đấu đá nội bộ, dìm nhau và người ta có thể sử dụng những thủ đoạn rất tinh vi, nham hiểm để hạ gục, hạ nhục đối thủ, loại anh ta ra khỏi vòng đấu. Nhưng đó là nghe, người dân bình thường ít người được chứng kiến và biết được những “thủ thuật” trong giới quan quyền nó thế nào. Sóng độc của Trần Gia Thái độc đáo vì đi vào đề tài hiểm hóc, ít người viết, khó viết và cũng khó tiếp cận. Trần Gia Thái đã thành công, trước hết là mặt đề tài khi anh dựng lên một bức tranh rất hấp dẫn về đời sống quan trường và thứ “sóng độc” - thứ thông tin chưa được kiểm chứng, “chưa kịp suy xét kĩ đã ào lên phản biện, phán ứng. Không có cớ bật lại thì rỉ tai truyền tin thoắt cái đã phủ sóng. Sóng dư luận.”

111
Tiểu thuyết Sóng độc của Trần Gia Thái. Ảnh: Hiền Đỗ

Nội dung chính của Sóng độc là cuộc đấu đá nội bộ ở đài truyền hình Bắc Hà. Người cầm đầu phe phản diện là Đỗ Thiết, phó giám đốc đài đang lăm le lên chức trưởng và đồng đảng của ông ta là Bạc phò, Mùi già, Hoàn toác… Phe bên kia, nhân vật trung tâm là Quang Thiện - một nhà báo có tài, tâm huyết, đang được quy hoạch làm phó giám đốc và sau đó có thể đề bạt lên trưởng. Quang Thiện mắc “tội lớn” với Đỗ Thiết là anh ta có năng lực, trung thực, là nhân vật ngáng đường, ảnh hưởng đến đường thăng tiến của ông ta và do đó bị Đỗ Thiết tìm mọi cách để triệt hạ.

Câu chuyện gay cấn và hấp dẫn xung quanh cuộc đấu quyền lực giữa cái cũ và cái mới, giữa bảo thủ và cải cách, giữa cơ hội và chính trực. Đỗ Thiết là mẫu người điển hình cho một lớp cán bộ trong các cơ quan công quyền luôn tìm cách tranh giành quyền lực, bổng lộc vào tay mình và phe cánh. Quang Thiện ở một hướng khác, là đại diện cho sự trẻ trung, tâm huyết, mong muốn được cống hiến và phát triển.

Đời sống quan trường chứa lắm phức tạp, đan cài nhất là khi quyền lực gắn liền với lợi ích, bổng lộc trực tiếp hoặc gián tiếp; nhiều người khao khát, thèm muốn những cái ghế quyền lực và dùng mọi thủ đoạn để đoạt được nó. Những sóng gió xung quanh việc đề bạt, dèm pha, đánh gục đối thủ được người ta nói với nhau thẳng toẹt thế này:

“Lão Thiết còn phân công rõ tôi thì dèm thằng Thiện với pi a cho lão ấy, còn ông tập trung phá vụ kéo dài thời gian nghỉ hưu của lão Đức, nhớ chưa.”

Hoặc:

“Chú bịa giỏi lắm. Cả đài đang xôn xao. Tao giao cho Bạc phò với Mùi già phao tin là để nhiễu, để phá Trần Thuỵ, Văn Đức, để bắn chặn thằng Quang Thiện. Thế mà cái tin thối của chú đưa ra làm hỏng bét việc.”

Và đây là kế hoạch diệt trừ đối thủ:

“Mưu của em là trường trận phòng vệ, bí mật mai phục, bất ngờ lật cánh đánh đầu. Tức là phải có quân, phải dàn trận. Tiền vệ, tiền đạo, hậu vệ ăn khớp như lập trình robot. Các vụ trước ông anh chỉ nghe một nửa tức là chỉ tin một phần. Sợ lộ, xin thêm đệ tử thì anh không cho, tiền thì giỏ giọt như vòi nước công cộng thời trước mở cửa… bảo sao không thua.”

Điều đáng quý trong cuốn tiểu thuyết của Trần Gia Thái là nó không hoàn toàn một chiều tiêu cực, cái nhìn bi quan; ngoài những kẻ như Đỗ Thiết và đám tay chân giống như đám lưu manh hơn là công chức thì còn những người có lương tri, trách nhiệm như giám đốc Văn Đức, phó giám đốc Trần Thuỵ, trưởng ban tổ chức tỉnh uỷ Hoàng Vĩnh Quyền, bí thư tỉnh uỷ Hoàng Minh, ông Khiêm bố Quang Thiện, nhà báo Nguyễn An… cùng nhân vật trung tâm là nhà báo Quang Thiện. Cái đáng quý nhất ở Thiện là anh còn sống với cái tâm trong sạch, thậm chí từ chối những thủ đoạn bẩn thỉu hoặc tàn nhẫn để trừng phạt kẻ thủ của mình. Trong đường hầm tăm tối vẫn có ánh sáng của cái thiện, cái đức, cái nhân của con người. Có lẽ cái tên Quang Thiện, ngoài mong ước của người cha mong con mình sống một đời trong sáng, thiện lương thì đây cũng là nhân vật được tác giả tâm huyết, và có thể là hình bóng đâu đó của người viết.

Sóng độc được dựng trên một cốt truyện rất kịch tính, các hành động, diễn biến xảy ra với tốc độ nhanh, dồn dập, độc giả được chứng kiến những màn đấu trí, đấu mưu nghẹt thở, căng thẳng và hồi hộp. Ngôn ngữ các nhân vật sống động, nhất là ở phía bè đảng của Đỗ Thiết... Thỉnh thoảng tác giả dùng những tiếng nói vô nhân xưng phát ra từ đám đông ồn ào để miêu tả sự xô bồ, hỗn tạp mà không cần quá nhiều nhân vật.

“- Nghe nói vợ Hoàn là con nuôi một ông khá to trong chính phủ.

- Ông già nó ngày xưa trong Quốc hội là cây phản biện khét tiếng.

- Để xem tỉnh trả lời ra sao.

- Sao giăng gì, sai lè lè.

- Khôn ra thì dừng dại.

- Cố đấm ăn xôi chỉ nát cỏ gà.”

Hoặc:

“- Đòn thù mà

- Chuyến này Thiện nốc ao rồi

- Cha Thiết là dân máu lạnh.

- Còn phải nói.

- Đừng có dại mà dây với Đỗ Thiết.”

Sóng độc là cuốn tiểu thuyết đầu tay của Trần Gia Thái sau nhiều tập thơ, truyện ngắn. Là người nhiều năm gắn bó với báo chí, phát thanh, truyền hình, viết về một đề tài quen thuộc và tâm huyết, Trần Gia Thái đã dựng được một bức tranh quan trường sống động và điển hình. Tác giả rất am hiểu đời sống quan trường mới viết được những câu kiểu thế này: “Chuyện đi ăn cỗ về mất chỗ là chuyện thường ngày ở huyện. Cho nên chấp nhận quy hoạch đi địa phương cũng là trò đánh bạc xanh chín. Có anh lúc đi bảo còn xanh còn non, chưa dùng được vì chưa chín. Rấm xong để quên, chín quá thành nẫu.”

Hoặc: “Trong quản lí, rất nhiều trường hợp được đề bạt là để trói chân, trói tay đối phương không thể làm được gì. Đấy gọi là đá lên.” Và: “Mất lòng là mất phiếu. Cán bộ ta tồn tại bằng lá phiếu. Mất phiếu là mất tất…”

Với một đề tài khó, thách thức nhưng ở cuốn tiểu thuyết đầu tay, Trần Gia Thái đã có được những thành công nhất định, ấy cũng là sự mừng khi đã có người dám dấn thân, khai thác những đề tài ít được để tâm và nói thẳng những nhức nhối, u tối ở một môi trường không nhiều người biết đến.

 

Tác giả: Uông Triều/Văn nghệ

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg a7896047c7ca0c9455db.jpg 370c09e6ae6b65353c7a.jpg 3b96701bd7961cc84587.jpg f369334897c55c9b05d4.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg IMG-8020-1.jpg IMG-8014-1.jpg IMG-8021-1.jpg IMG-8007-1.jpg IMG-8017-1.jpg IMG-8018-2.jpg IMG-8016-1.jpg IMG-8013-1.jpg IMG-8015-1.jpg IMG-5512.jpg IMG-5489-1.jpg IMG-5516.jpg IMG-5498.jpg IMG-5504.jpg IMG-5510.jpg IMG-5515.jpg IMG-5497.jpg IMG-5529.jpg IMG-5503.jpg IMG-5509.jpg IMG-5514.jpg IMG-5494.jpg IMG-5518.jpg IMG-5501.jpg IMG-5507.jpg IMG-5513.jpg IMG-5493.jpg IMG-5517.jpg IMG-5500.jpg IMG-5505.jpg TS9-3865-1.jpg TS9-3931-2.jpg
  • Đang truy cập13
  • Máy chủ tìm kiếm1
  • Khách viếng thăm12
  • Hôm nay1,924
  • Tháng hiện tại63,804
  • Tổng lượt truy cập2,347,610
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây