Lãng phí chồng lãng phí

Chủ nhật - 11/10/2020 20:10

Xây nhà tái định cư nhưng không có người ở, hàng vạn căn nhà, nền đất bỏ không gây lãng phí một nguồn lực khổng lồ của nhà nước.

Nhưng đó mới chỉ là lãng phí khởi đầu. Mỗi năm, TP.HCM còn phải bỏ hàng chục tỉ đồng để duy tu, bảo trì số nhà, đất này, là lãng phí tiếp theo. Nhà bỏ hoang trong khi hàng vạn hộ dân không có nhà ở, nhiều hộ phải lấn chiếm kênh rạch, lấy gầm cầu, bến bãi làm nơi tá túc... ảnh hưởng tới chương trình chỉnh trang đô thị, kéo theo nhiều hệ lụy sau đó là những lãng phí tiếp theo... khó có thể đo đếm, định lượng.

Thế nhưng sự lãng phí dây chuyền này duy trì hàng thập kỷ qua vẫn chưa có hướng giải quyết. Những căn hộ ngày càng xuống cấp, chi phí bảo trì ngày càng cao nhưng giải pháp cứ đi vào ngõ cụt.

Mỗi năm một vài lần, nghịch lý nhà tái định cư bỏ hoang và hiện trạng xuống cấp lại được báo chí, truyền thông tái hiện; các ban, ngành của TP cũng họp tới họp lui... nhưng rồi vẫn thế.

Nói đâu xa, ngay giải pháp chia từng lô nhỏ, thậm chí bán lẻ từng căn hộ tái định cư cho người có nhu cầu mà hầu hết các chuyên gia, doanh nghiệp bất động sản và không ít lãnh đạo cơ quan có thẩm quyền khẳng định sẽ hiệu quả, nhưng nói tới nói lui rồi vẫn nằm ở dạng giải pháp.

Mà nói hiệu quả là có cơ sở. Thực tế người có nhu cầu nhà ở giá rẻ rất lớn nhưng lại không thể tiếp cận. Trong khi bán lô lớn, doanh nghiệp nào mua phải bỏ số tiền lớn, trong khi nhà xuống cấp, hạ tầng không có... thì ế cầm chắc. Hay các đề xuất chuyển sang nhà thương mại, nhà ở xã hội... đã được đặt ra rất nhiều lần, từ nhiều năm trước để rồi mỗi năm lại... đề xuất lại.

Nhưng lãng phí này sẽ còn tiếp diễn nếu không có sự thay đổi trong tư duy về nhà tái định cư. Theo quy định, khi di dời người dân trong các dự án, nhà nước phải có sẵn quỹ nhà tái định cư. Xét về tâm lý, đa số người dân luôn muốn được mục sở thị nhà tái định cư trước khi lựa chọn phương án, nếu không có nhà sẵn sẽ khó giải phóng mặt bằng đúng tiến độ.

Thế nhưng do giá bồi thường hiện tính theo thị trường nên không ít người muốn nhận tiền thay vì nhận nhà. Lại có những khu tái định cư quá xa chỗ ở cũ, người dân không muốn thay đổi môi trường sống nên không nhận nhà. Cũng có hộ tiền đền bù không đủ, cũng không thể nhận nhà.

Lại có không ít dự án tái định cư chất lượng kém, cơ sở hạ tầng không bảo đảm, tiện ích thiếu... nên người dân chê không muốn nhận... Nếu vẫn tiếp tục xây nhà tái định cư trước mà không tham vấn nhu cầu của người dân, tình trạng lãng phí chắc chắn vẫn còn tiếp tục.

Trong khi nhà ở thương mại hiện khá đa dạng, phong phú về diện tích, mức giá. Vì vậy, theo nhiều chuyên gia, nhà nước chỉ cần chuẩn bị một tỷ lệ nhất định nhà ở xã hội, còn lại thì để người dân lựa chọn theo nhu cầu của mình. Không nên cứ xây tràn lan rồi bỏ hoang.

Còn trước mắt, phải giải quyết ngay tình trạng tồn đọng hàng vạn căn hộ tái định cư bỏ hoang để chống lãng phí... theo phương án bán lẻ từng căn hộ cho người dân có nhu cầu, thu tiền về cho ngân sách chứ không chỉ cứ đề xuất rồi lại bỏ đó như lâu nay.

Theo Thanh niên