Ra mắt bộ sách 10 tập “Đại Nam thực lục” tái bản lần thứ hai

Sáng ngày 2/6/2022, Viện Sử học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phối hợp với Nhà xuất bản Hà Nội và Công ty Cổ phần Tri thức Văn hóa Sách Việt Nam tổ chức Kỷ niệm 60 năm ấn phẩm bằng tiếng Việt “Đại Nam thực lục” ra mắt bản đầu tiên (1962-2022) và Lễ ra mắt bộ sách “Đại Nam thực lục” – 10 tập, tái bản lần thứ hai.

Tới dự và chủ trì buổi Lễ có đồng chí Bùi Nhật Quang - Ủy viên BCH Trung ương Đảng – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; GS.TS. Đinh Xuân Dũng – nguyên Vụ trưởng Vụ Xuất bản – Ban Tuyên giáo Trung ương; GS.TSKH. Vũ Minh Giang - Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo Đại học Quốc gia Hà Nội; PGS.TS. Trần Đức Cường – nguyên Viện trưởng Viện Sử học; GS.TS. Đỗ Quang Hưng – Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Tôn giáo - Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; PGS.TS. Đỗ Bang – Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam – nguyên Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Thừa Thiên – Huế cùng lãnh đạo các nhà xuất bản, các thư viện và đông đảo độc giả yêu lịch sử tham dự.

Đại Nam thực lục tiền biên và chính biên do Quốc Sử quán triều Nguyễn biên soạn có 560 quyển, là bộ sử đồ sộ nhất của Việt Nam đã được ấn hành. Đây là bộ Sử được thực hiện trong gần 90 năm (1821 – 1909) từ triều Minh Mạng đến triều Duy Tân, tập trung các đại thần và chuyên gia hàng đầu của triều đình Huế, cũng là một kỷ lục về thời gian và kỳ công tổ chức biên soạn.

Đại Nam thực lục chính biên biên soạn từ nguồn tư liệu chính là các bản tâu của các cơ quan trung ương, địa phương, các đại thần gửi đến triều đình, được vua Nguyễn phê duyệt bằng bút son gọi là châu bản, bản phó được Nội các sao chép và chuyển cho Quốc Sử để làm tư liệu biên soạn sách Thực lục nên khá chuẩn xác về nhân vật, sự kiện và thể hiện tương đối đầy đủ, trung thực về chính sách, chủ trương của vương triều, quan điểm của các vua Nguyễn.

Đại Nam thực lục được biên soạn theo phương pháp biên niên nên rất cần, rất dễ để tra cứu sự kiện, nhân vật, địa danh, địa chỉ theo trình tự thời gian và phương pháp ký sự nên có khả năng tái hiện diện mạo lịch sử của triều đình và đất nước theo lát cắt của thời gian. Đây là nguồn sử liệu hàng đầu giúp cho các nhà nghiên cứu cũng như bạn đọc quan tâm đến lịch sử Việt Nam nói chung và triều Nguyễn nói riêng trong 330 năm (1558-1888) đầy biến động của đất nước.

Với nguồn tư liệu chính thống được cung cấp nguyên bản và đầy đủ, Đại Nam thực lục không những chỉ viết về các vua, chúa Nguyễn mà còn ghi lại hoạt động của triều đình, đất nước, xã hội đương thời một cách chân thực.

Khảo cứu Đại Nam thực lục cho biết về các chính sách của triều Nguyễn thể hiện qua nguồn tư liệu châu bản được vua phê duyệt, trong đó có những vấn đề hiện nay rất được quan tâm như: ruộng đất, biển đảo, địa danh, địa giới hành chính, tôn giáo, dân tộc thiểu số, người Hoa, đối ngoại với Trung Quốc và các nước phương Tây.

Qua Đại Nam thực lục cho biết đầy đủ nền kinh tế Việt Nam thế kỷ XIX, nổi bật là khai hoang lập ấp ở miền Nam và các vùng duyên hải miền Bắc, hoạt động thủy lợi trên cả nước. Triều Nguyễn thực hiện chính sách trộng nông ức thương, nhưng không hề bế quan tỏa cảng như nhiều sách giáo khoa đã viết, vì vẫn mở cửa Đà Nẵng cho tàu phương Tây vào buôn bán, thuyền buôn của triều đình vẫn đến trao đổi hàng hóa ở các nước Đông Nam Á, cuối thời Minh Mạng tàu của triều đình Huế qua tận châu Âu để giao dịch với cả Anh và Pháp.

Qua Đại Nam thực lục cho biết quá trình xây dựng kinh đô Huế và các thành trì các tỉnh theo kiến trúc phương Tây cũng như sự phát triển về kỹ thuật đóng tàu vượt đại dương.

Qua Đại Nam thực lục cho biết vào năm 1803, vua Gia Long tái lập đội Hoàng Sa và năm 1816, đưa thủy quân xác lập chủ quyền tại Hoàng Sa, chính thức hóa chủ quyền của nhà nước Trung ương được thế giới lúc bấy giờ thừa nhận, là mốc quan trọng cho công cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo hơn 200 năm qua. Triều Minh Mạng cử nhiều cơ quan Trung ương ra Hoàng Sa để làm nhiệm vụ khai thác và thực thi chủ quyền, là đỉnh cao về giải pháp để khẳng định chủ quyền biển đảo của Việt Nam.

Một số bài học về thi cử, bổ nhiệm, thăng giáng chức cũng tìm thấy trong Đại Nam thực lục và hiện nay được vận dụng nhiều nhất là phép hồi tỵ, lưu quan dưới triều Nguyễn.

Do vậy, với nội dung Đại Nam thực lục là bộ sách không thể thay thế cùng với tính nghiêm cẩn trong biên soạn, là nguồn tài liệu vô giá trong việc nghiên cứu, tra cứu, tìm hiểu thời chúa Nguyễn ở Đàng Trong và Việt Nam thế kỷ XIX.

Năm nay, nhân kỷ niệm 60 năm ấn phẩm bằng tiếng Đại Nam thực lục ra mắt đầu tiên (1962-2002), nhằm đáp ứng nhu cầu của đông đảo độc giả, các thư viện ở trong và ngoài nước, Viện Sử học phối hợp với Nxb. Hà Nội và Công ty Cổ phần Tri thức Văn hóa sách Việt Nam tổ chức tái bản lần thứ hai. Lần tái bản này, Nxb. Hà Nội giữ nguyên cấu trúc 10 tập, khổ 16x24 cm của lần tái bản trước và đã cho rà soát, sửa lỗi kỹ thuật của các ấn bản công bố trước đây.

Hội Khoa học Lịch sử Thừa Thiên – Huế trong nhiều năm qua đã hợp tác liên kết xuất bản với Công ty Cổ phần Tri thức Văn hóa sách Việt Nam (VINABOOK JSC). Thực tế đã chứng minh, đây là đơn vị rất có uy tín, chuyên nghiệp, tin cậy, thân thiện với các nhà khoa học, hệ thống thư viện và đông đảo bản đọc. VINABOOK JSC đã liên kết xuất bản và phát hành các chương trình sách, các bộ sách về Lịch sử và văn hóa Việt Nam; sách về bảo vệ chủ quyền biển, đảo Việt Nam; sách về học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh… Trong đó, bộ sách Đại Nam thực lục được tái bản lần thứ hai vào năm 2022, ngoài giá trị về nội dung, đây còn là một kỳ công về tổ chức liên kết xuất bản và đỉnh cao về kỹ thuật in ấn đương đại cần được bạn đọc quan tâm.