Vai trò của người phụ nữ trong gia đình

Thứ sáu - 07/03/2025 15:00

Từ xưa đến nay, đối với gia đình Việt Nam, phụ nữ luôn được coi là “người giữ lửa”. Trong xã hội hiện đại, vai trò, hình ảnh của người phụ nữ đối với gia đình của mình vẫn không thay đổi, thậm chí còn cao hơn trước. Gia đình là một trong những thiết chế xã hội cơ bản nhất, có vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Gia đình cộng lại mới thành xã hội, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình”.

Gia đình vừa là tổ ấm đem lại hạnh phúc cho mỗi cá nhân, cầu nối giữa cá nhân và xã hội, vừa là nhân tố tích cực thúc đẩy sự phát triển của xã hội, đồng thời là động lực phát triển của xã hội. Hoạt động của gia đình có tác động đến các hệ thống, các quá trình và các quan hệ xã hội, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình tái sản xuất tự nhiên và tái sản xuất xã hội. Vai trò quan trọng của gia đình chính là ở chỗ nó đảm nhiệm chức năng tái sản xuất ra sức lao động qua việc chăm lo, khôi phục sức khỏe cho các thành viên của mình sau những giờ lao động mệt nhọc. Gia đình cũng đảm nhiệm trách nhiệm hết sức nặng nề trong việc tái sản xuất ra của cải vật chất và tinh thần cho xã hội, bảo đảm cuộc sống cho các thành viên, đồng thời gia đình còn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc lưu giữ, truyền thụ văn hóa từ thế hệ này sang thế hệ khác, vun đắp, phát huy những giá trị truyền thống quý báu của con người, dân tộc Việt Nam đã được hình thành trong quá trình hàng ngàn năm lịch sử, đó là lòng yêu nước, yêu quê hương, thương yêu đùm bọc lẫn nhau, thủy chung, hiếu nghĩa, hiếu học, cần cù, sáng tạo trong lao động, bất khuất kiên cường vượt qua mọi khó khăn thử thách, góp phần xây dựng, tô thắm, làm rạng rỡ non sông, gấm vóc Việt Nam. Trong gia đình đa thế hệ, người phụ nữ còn đảm nhận vai trò của người con, người cháu và chăm sóc cho cha mẹ, ông bà. Không dừng lại ở đó, phụ nữ trong xã hội hiện đại còn có thể là người đóng góp vào sự phát triển kinh tế của gia đình. Có thể nói, “giữ lửa” luôn là vai trò nổi bật của người phụ nữ dù đời sống xã hội có nhiều biến chuyển.

Trước hết, với thiên chức được tạo hóa ban tặng, đó là làm mẹ, làm vợ, phụ nữ là người sinh thành, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ nhỏ và chăm sóc sức khỏe các thành viên trong gia đình. Có thể nói, người mẹ chính là người thầy đầu tiên của mỗi con người. Khi còn nhỏ, mẹ chăm sóc, nuôi dưỡng để con khôn lớn mỗi ngày. Khi lớn lên, mẹ là người dạy con những kiến thức đầu tiên, từ lời ăn tiếng nói tới cách ứng xử, từ đạo đức tới tri thức để bước vào đời. Mẹ còn là tấm gương để cho con cái học tập, noi theo và cũng chính là người có ảnh hưởng quan trọng đến sự hình thành tính cách cũng như nhân cách của mỗi đứa trẻ. Người mẹ nhân hậu, đảm đang, tháo vát sẽ tạo nên những nguời con có đạo đức, có những tố chất tốt đẹp để trở thành người công dân có ích cho xã hội và ngược lại. Đó cũng là minh chứng cho câu nói bao đời nay của cha ông ta: “Phúc đức tại mẫu”.

Không chỉ chăm sóc và nuôi dạy con cái, người phụ nữ còn mang trên vai một trọng trách: Gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống và sáng tạo nên những giá trị văn hóa gia đình riêng biệt. Trên cơ sở tiếp thu những giá trị truyền thống tốt đẹp như: “Uống nước nhớ nguồn” (thông qua việc thờ cúng tổ tiên, tham gia các hoạt động đền ơn đáp nghĩa), “thương người như thể thương thân” hay “lá lành đùm lá rách” (thông qua các hoạt động nhân đạo từ thiện, chia sẻ với những người có hoàn cảnh khó khăn), người phụ nữ đã góp phần gìn giữ những giá trị đạo lý nhân văn của dân tộc và phát huy cho thế hệ sau nối tiếp.

Với vai trò là người tổ chức, sắp xếp mọi sinh hoạt trong đời sống hàng ngày, tùy vào tính cách, thói quen, sở thích của mỗi thành viên trong gia đình, mà người phụ nữ hình thành nên một nếp sống, nếp sinh hoạt và những giá trị văn hóa riêng của gia đình mình. Chẳng hạn như một người mẹ yêu thích nấu ăn, thích du lịch thì việc đi chơi xa, cắm trại, dã ngoại, đi ăn nhà hàng hay tổ chức nấu những món ăn ngon, những bữa tiệc gia đình vào mỗi dịp cuối tuần hay các dịp lễ tết, kỷ niệm là việc làm được duy trì thường xuyên và trở thành thói quen, nền nếp; hay một gia đình yêu thích văn hóa văn nghệ, thì việc thường xuyên tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, đi xem các buổi biểu diễn, phim ảnh… là điều thường thấy; hay một gia đình làm việc và yêu thích lĩnh vực khoa học, thì việc tham gia các buổi triển lãm công nghệ, cùng nhau nói chuyện, tranh luận về các thành tựu khoa học mới là điều dễ hiểu… Mỗi một gia đình nhỏ với những nếp sinh hoạt, phong cách sống riêng biệt sẽ góp phần tạo nên một xã hội đa dạng, phong phú và nhiều màu sắc.

“Đằng sau thành công của một người đàn ông luôn có bóng dáng của một người phụ nữ”. Điều đó thể hiện ở việc người phụ nữ luôn sẵn sàng gánh vác mọi công việc gia đình như chăm sóc con cái, nội trợ bếp núc, quan tâm thăm hỏi hai bên nội ngoại… để người chồng có thể toàn tâm toàn ý cống hiến, phấn đấu cho sự nghiệp. Bên cạnh đó, khi điều kiện cho phép, người phụ nữ cũng sẵn sàng tham gia phát triển kinh tế, cùng chồng nâng cao đời sống vật chất cho gia đình. “Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn” là cách nói của người xưa về việc nếu vợ chồng hòa thuận, đồng lòng thì mọi khó khăn trên đời đều có thể vượt qua. Để phấn đấu xây dựng mỗi gia đình hiện đại theo chuẩn tiêu chí trên, đòi hỏi từng thành viên trong gia đình phải nỗ lực, chung tay, đóng góp cả công sức lẫn trí lực, tâm huyết, trong đó, vai trò của người phụ nữ đặc biệt quan trọng. Trong xã hội hiện đại ngày nay, phụ nữ không chỉ làm tốt công việc tề gia nội trợ, chăm sóc gia đình mà còn có năng lực tham gia các công việc xã hội, cùng chồng xây dựng và phát triển kinh tế gia đình. Thực tế cho thấy, ngày càng có nhiều phụ nữ thành đạt trong sự nghiệp, có địa vị trong xã hội, số phụ nữ giữ vị trí lãnh đạo chủ chốt trong các cơ quan, đơn vị ngày càng nhiều. Điều đó thể hiện năng lực giỏi giang của người phụ nữ, đồng thời thể hiện sự quan tâm của các cấp, ngành, của toàn xã hội dành cho một nửa của thế giới. Một người vợ khéo léo, thành công, bên cạnh việc biết quan tâm, chăm sóc gia đình, yêu thương, đồng cảm và chia sẻ với chồng, còn là người sẵn sàng gánh vác kinh tế gia đình cùng chồng. Nếu như trước đây, hình ảnh người phụ nữ chủ yếu lo việc nội trợ gia đình, thì ngày nay, phụ nữ có thể vừa là người bạn đồng hành, vừa là hậu phương vững chắc của chồng.

Thực tế, để cân đối được hài hòa thời gian dành cho gia đình - xã hội - bản thân trong xã hội hiện đại ngày nay, đó là điều không dễ dàng đối với người phụ nữ. Ai cũng biết người phụ nữ đóng vai trò đặc biệt trong gia đình, nhưng nhiều khi chỉ là đặc biệt theo nghĩa của công việc mà thôi. Quan tâm, sẻ chia việc nhà với phụ nữ là trách nhiệm của mỗi thành viên trong gia đình. Người phụ nữ nào cũng mong muốn được giảm bớt gánh nặng công việc gia đình để có thời gian tham gia công tác xã hội cũng như có thời gian cho riêng mình. Nhân ngày 8/3, hãy gửi lời cảm ơn yêu thương hay món quà ý nghĩa đến những người phụ nữ của bạn nhé.

PV