Nhà báo Phạm Nguyễn Toan – Tổng biên tập Tạp chí điện tử Reatimes: "Chúng tôi quyết tâm phải tự sửa mình & chủ động thay đổi"

Thứ hai - 22/02/2021 10:37

“Có quá nhiều các “nhà báo sa lông” ngồi phòng lạnh lướt mạng, gộp đôi ba tin báo bạn thành một bài của mình, ngày làm cả chục bài. Thậm chí có những bài “xào” chỉ thay mỗi cái tít và… tên tác giả'.

111

"Mọi người hay đùa nhau, bây giờ cứ “mở mạng” ra là thấy “hành mỡ” thơm nức mũi là vì thế” - Tổng Biên tập tạp chí điện tử Reatimes Phạm Nguyễn Toan đã khẳng định.

Giải pháp đầu tiên là… nghiêm khắc với chính mình

+ Sự nhức nhối lâu nay là nạn vi phạm bản quyền tác phẩm báo chí giữa các cơ quan báo chí với nhau, giữa báo chí và trang thông tin điện tử, giữa báo chí và không gian mạng xuyên quốc gia… Ông đánh giá nhìn nhận thực trạng này như thế nào, thưa Tổng biên  tập?

- Có lẽ phải nói rằng, tình trạng vi phạm bản quyền nói chung và vi phạm bản quyền tác phẩm báo chí nói riêng, ở Việt Nam mình đang vào hạng… nhất thế giới! Tất nhiên, “cái nhất” này chẳng vui vẻ gì. Tình trạng vi phạm bản quyền tác phẩm báo chí hiện nay rất muôn hình vạn trạng. Báo chí lấy lẫn bài của nhau; các trang thông tin điện tử, mạng xã hội… lấy bài của báo chí mà không xin phép. Lại có cả tình trạng nhiều “ông” lập nguyên một website na ná một tờ báo, tạp chí nào đó rồi bê hết bài của “chính chủ” sang và dùng công nghệ để SEO, lan tỏa khiến trang giả còn mạnh hơn trang thật. Đó là những hiện tượng dễ thấy, dễ “bắt” nhất, ngoài ra còn một hiện tượng nguy hiểm không kém đó là việc phóng viên các báo, nhân viên nội dung các trang tin “xào bài” của nhau. 

Do tính phổ quát, tính xã hội cao của thông tin báo chí và thói quen làm báo “hợp tác xã” ở ta nên giá trị bản quyền tác phẩm báo chí đã bị coi nhẹ. Coi nhẹ đến nỗi sinh ra suy nghĩ rằng họ lấy bài của mình thì mình cũng lấy bài của họ. Nhẹ đến nỗi đều có suy nghĩ rằng mình cũng sai, mình cũng vi phạm thì còn nói gì người ta.

Chính vì thế, nạn vi phạm bản quyền ở báo chí bây giờ có lẽ đã trở thành quen thuộc đến nỗi… bình thường. Giống như là làm nông nghiệp thì người nông dân phải quen chịu cảnh chuột bọ, thiên địch. Quen đến nản. Quen đến nỗi là “muốn” sống chung với nó như người miền Tây nói chuyện “sống chung với lũ”. Nhìn chung, ý thức bản quyền báo chí lâu nay rất “mờ” trong từng người làm báo, trong mỗi người làm báo nên mới xảy ra câu chuyện hôm nay. Chỉ một đơn cử thôi, tôi thấy rằng, đến tận bây giờ, nhiều tờ báo, tạp chí vẫn “thấy vui” khi được trang thông tin Báo mới dẫn lại bài của báo mình (dù không xin phép).

+ Với tạp chí chuyên sâu về lĩnh vực bất động sản, những tác phẩm thường mang tính chuyên ngành, hàm lượng thông tin cao, thậm chí rất nhiều bài chất lượng, riêng có... Reatimes có gặp những vi phạm, bị đánh cắp tài nguyên không và ông đã xử lý như thế nào?

- Bạn hỏi về Reatimes thì tôi lại… giật mình! Bạn hỏi “Reatimes có gặp những vi phạm, bị đánh cắp tài nguyên không?” thì tôi muốn chia sẻ điều này trước đã:

Rằng trước đây, chính chúng tôi cũng là những người đi vi phạm bản quyền tác phẩm báo chí. Chúng tôi cũng từng “thuổng” bài báo khác mà không xin phép dù chỉ là để “đẹp mâm, đẹp cỗ” cho trang mình. Phóng viên của chúng tôi cũng từng “xào” bài của phóng viên báo bạn dù tất nhiên là lãnh đạo báo thì chúng tôi đã rất nghiêm khắc với vấn đề này. Điều này là thật và cá nhân tôi cũng đã phải thay mặt cơ quan đi xin lỗi một vài tác giả bị vi phạm. 

Sau một thời gian làm tạp chí chuyên sâu, chúng tôi nhận ra rằng muốn có tí “máu mặt” thì buộc phải làm nội dung thật hay và đặc sắc về lĩnh vực của mình. Muốn kiếm tiền chân chính thì phải đầu tư để làm nội dung chân chính. Vì thế phải cố gắng đầu tư tài lực vật lực để sản xuất nội dung riêng. Nhưng nhiều khi cũng “xót” lắm, bài vừa mới lên là đã thấy bị lấy lại. Chắc bạn cũng hiểu cái nỗi “uất” đến thế nào khi search Google mà thấy bài của “kẻ đánh cắp” nằm chễm trệ ở top đầu còn bài trên trang mình thì không thấy đâu! (Tất nhiên cũng phải tự trách mình là công nghệ không tốt nên mới bị thế). Từ chuyện mình “vô tình”, bị mang tiếng trở thành “kẻ cắp” và chuyện bị vi phạm mà chúng tôi quyết tâm phải tự sửa mình và chủ động thay đổi.              

Giải pháp đầu tiên là… nghiêm khắc với chính mình. Chỉ đăng bài mình sản xuất và đăng tải lại những bài (kể cả để “đẹp mâm đẹp cỗ”) khi được cho phép). Đồng thời rèn quân thật kỹ để viết lách cho tử tế.

Thứ hai là đầu tư nâng cao công nghệ để tờ tạp chí của mình có thể lan tỏa mạnh hơn; có những biện pháp kỹ thuật để chống sao chép và dễ dàng phát hiện sao chép. Đồng thời có biện pháp đấu tranh quyết liệt với hiện tượng vi phạm bản quyền. 

Thứ ba là… cố gắng kiếm ra tiền từ các nghiệp vụ kinh tế báo chí để có tiền chủ động đầu tư sản xuất nội dung “make by Reatimes”, không phải “vay mượn” nữa.

Và thứ tư là Ban Biên tập sẽ hạn chế việc “cả nể”, ngại va chạm để có thể quyết liệt hơn trong công tác bản quyền.

Loanh quanh toàn gặp “người quen” nên cả nể và thiếu quyết liệt

+ Có ý kiến cho rằng: “Nguyên nhân của tình trạng vi phạm bản quyền báo chí nằm ở vấn đề ý thức tuân thủ pháp luật và sự thiếu quyết liệt của chính tác giả và chủ sở hữu tác phẩm”. Ông nghĩ sao về điều này?

- Thì đúng là như thế! Chuyện này bắt nguồn từ việc chúng ta chưa thực sự nhận thức đầy đủ những nguy cơ của nạn xâm phạm bản quyền, chưa thấy nó là chuyện “cháy nhà chết người”. Làng báo, làng truyền thông tưởng rộng nhưng mà lại hẹp, loanh quanh toàn gặp “người quen” nên hay sinh ra cả nể và dẫn đến thiếu quyết liệt.  

Ý thức bản quyền là điều rất quan trọng. Nó cần bắt đầu từ chính mỗi cơ quan báo chí và mỗi người làm lãnh đạo cơ quan báo chí. Chuyện vui thôi, tôi từng được cơ quan chủ quản gửi sang cho một công văn của một cơ quan báo chí lớn, đề nghị cơ quan chủ quản chỉ đạo Tạp chí chúng tôi cho họ được lấy bài để “tuyên truyền” cho ngành bất động sản. Ý thức và phương pháp tôn trọng bản quyền kiểu này thì có vẻ cao ngạo quá! (cười)…

Chia sẻ thêm một chút, tôi nghĩ, trong giới báo chí, để xử lý tương đối việc tôn trọng bản quyền thì nếu có sự minh bạch, quyết liệt là đủ. Nhưng câu chuyện còn nằm ở chỗ là có nhiều vụ phát hiện vi phạm trắng trợn cũng đành chịu. Đó là có những trang tin, mạng xã hội… “ba không”: không biết chủ sở hữu hay cơ quan chủ quản là ai, chẳng biết địa chỉ liên lạc ở đâu và họ không được cấp giấy phép. Thế thì chúng tôi xử lý kiểu gì ngoài việc kiến nghị lên các cơ quan quản lý để có biện pháp ngăn chặn. Mà cơ quan quản lý thì… nhiều việc.

+ Lại nói đến câu chuyện quản lý, vừa qua, tại diễn đàn bảo vệ bản quyền các tác phẩm báo chí do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức, các đại biểu đề xuất thành lập một Liên minh bảo vệ bản quyền báo chí. Quan điểm của ông như thế nào về vấn đề này? Liệu giải pháp này đã đủ để giải quyết triệt để chưa, thưa ông?

- Trong câu chuyện chống vi phạm bản quyền hiện nay, tôi nghĩ hành động tích cực nào cũng là cần thiết; việc thành lập liên minh bảo vệ bản tác quyền báo chí cũng vậy. Ta đã thấy có trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả văn học v...v... và v...v...  dù hoạt động của họ còn có những lúc bị báo chí nhà mình đem ra phân tích, mổ xẻ nhưng tôi nghĩ rằng cơ bản là tốt và góp phần tích cực vào sự phát triển chung. Việc hình thành liên minh bảo vệ bản tác quyền báo chí cũng thế. Còn “đủ” thì không biết thế nào mà đủ đâu! Vi phạm bản quyền là hành động xấu. Xã hội chẳng khi nào hết cái xấu và chúng ta luôn phải đấu tranh với cái xấu thôi. Nói lý thuyết một chút, trong công tác phòng chống tham nhũng, người ta đưa ra nguyên lý cho các nhà quản trị và xã hội là phải làm sao để không thể tham nhũng, không dám tham nhũng và không muốn tham nhũng. Việc đấu tranh với nạn vi phạm bản quyền báo chí mà chúng ta trao đổi ở đây cũng vậy. Sau cuộc trao đổi với bạn về chuyện này, cá nhân tôi cũng thấy mình phải ý thức và quyết liệt hơn!.


Sông Mây (Thực hiện)
Theo NB&CL

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg
  • Đang truy cập21
  • Hôm nay1,667
  • Tháng hiện tại110,979
  • Tổng lượt truy cập3,080,889
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây