Chất lượng tác phẩm báo chí mục tiêu phấn đấu không ngừng của người làm báo

Thứ năm - 31/01/2019 13:47

Trong tiến trình phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, báo chí Việt Nam đã phát triển một cách nhanh chóng cả về số lượng đầu báo,...

Trong tiến trình phát triển như vũ bão của công nghệ thông tin, báo chí Việt Nam đã phát triển một cách nhanh chóng cả về số lượng đầu báo, tính chất hiện đại về kỹ thuật lan toả và đã trở thành hình thái báo chí đa phương tiện, trở thành động lực vô cùng có ý nghĩa thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội; đặc biệt là vai trò giám sát và phản biện xã hội của báo chí ngày càng được thể hiện rõ nét.

Có người đã ví, trong giai đoạn Việt Nam đang “mở cửa” và hội nhập quốc tế thì nghề báo được xem là “nghề mưu sinh đặc thù” và thông tin đang trở thành loại “hàng hoá đặc biệt”. Vì vậy, đối tượng của loại sản phẩm hàng hoá đặc biệt này là công chúng, họ đang đòi hỏi ngày càng cao về chất lượng của loại sản phẩm hàng hoá đặc biệt mà họ được cung cấp. Chính chất lượng của loại sản phẩm hàng hoá đặc biệt này đã góp phần quyết định sự hưng, suy của tờ báo và nghề mưu sinh đặc thù mà người cầm bút đang dấn thân phụng sự hiện nay.

Tuy nhiên, sự nỗ lực và kết quả đáng khích lệ đó của lực lượng những người làm báo ở Trà Vinh cũng chỉ mới dừng lại ở “sân nhà”, chưa chen chân được với đồng nghiệp trong các giải báo chí quốc gia hay khu vực.
Vì sao có những hiện tượng “chưa xứng tầm” như vậy?
Trước đó đã có nhiều cơ quan báo chí, cơ quan Hội Nhà báo ở Trung ương và địa phương tổ chức Hội thảo cùng với chủ đề trăn trở này. Bằng tất cả sự khiêm tốn và cầu thị của mình, chúng tôi đã cố công tìm hiểu lời giải đáp từ đồng nghiệp:

Thứ nhất: Có hai quan điểm về điều kiện để có một bài báo hay – đó là vai trò chủ thể của nhà báo và tầm quan trọng của các cơ quan quản lý báo chí, Hội Nhà báo. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng chính lòng đam mê, sự dấn thân, tính sáng tạo của nhà báo quyết định nhiều đến “chất lượng” của một bài báo. Bởi vì, báo chí là một sản phẩm tập thể, nhưng dấu ấn cá nhân thể hiện rất đậm nét, nó gắn bó với tên tuổi của từng nhà báo. Do vậy, muốn nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí trước hết cần nâng cao “chất lượng” các nhà báo.

Thứ hai: Để tạo nên một tác phẩm báo chí cần có nhiều khâu, nhiều yếu tố cấu thành. Đó là tài năng sáng tạo của tác giả - nhóm tác giả. Tuy nhiên, một tác phẩm báo chí không chỉ đơn thuần là “trí tuệ” của một cá nhân mà chính là “sự cộng hưởng” công sức của cả một tập thể. Đội ngũ Ban Biên tập luôn là bộ phận đầu não quan trọng trong việc định hướng nội dung, chất lượng sản phẩm báo chí.
Thứ ba: Có một đồng nghiệp dày dặn trong nghề báo đã thành thật chia sẻ: Chức vụ mình trong cơ quan báo chí là của cấp trên trao cho. Khi đã có người trao cho, thì cũng có nghĩa là sẽ đến lúc bị lấy lại. Cho nên, chức vụ có thể có hôm nay, nhưng biết đâu, ngày mai không còn. Cho nên, phải cố mà viết để giữ lấy nghề… Nghề mình có được là của mình, chẳng ai cho và cũng chẳng ai lấy cả.
Thứ tư: Trong khi đó, trong cuốn sách mới xuất bản của mình, Tiến sĩ Nguyễn Quang Hoà, giảng viên Học viện Báo chí & Tuyên truyền minh chứng tỉ mỉ, thiết thực hơn và cho rằng: - Muốn có bài báo hay phải có nhà báo giỏi và mách bảo 11 bí quyết để trở thành nhà báo giỏi cũng rất dễ làm theo như sau:

1. Phải luôn luôn quan tâm đến mọi mặt của cuộc sống, quan tâm đến bạn đọc.
2. Viết tin theo mô hình tháp ngược.
3. Hãy luyện tập mỗi ngày để nâng cao trình độ viết tin.
4. Mỗi bài chỉ được đưa ra một thông điệp chính.
5. Luyện tập đặt nhiều tít cho mỗi bài báo để lựa chọn tít hay nhất.
6. Phải tổ chức bài viết có nhiều cửa thông tin và không được coi nhẹ các lỗi nhỏ như dùng từ chuyên môn, viết tắt, sai chính tả.
7. Hãy quan sát thật kỹ mọi người, hãy đặt mình vào hoàn cảnh nhân vật để hỏi chuyện, lắng nghe và chia sẻ, bạn sẽ có “vàng” cho bài viết.
8. Bạn chỉ nên viết Phóng sự nếu chắc chắn muốn kể lại câu chuyện, chắc chắn sẽ viết nó bằng tình yêu, sự thích thú, khâm phục hoặc không hài lòng với người trong cuộc.
9. Trong Phóng sự phải làm nổi rõ tính cách nhân vật bằng các chi tiết, phải viết thật cụ thể, rõ ràng, chính xác, đưa con số phải có ý nghĩa đặc biệt bức ảnh phải phù hợp.
10. Bản thân để tài của bài điều tra đã hấp dẫn, bạn chỉ viết chính xác, đủ ý, ngắn gọn, logic.
11. Học lập kế hoạch cho bản thân và cố gắng cao nhất để thực hiện bằng được kế hoạch đó.

“Làm gì để nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí?” – Câu hỏi tưởng chừng đơn giản, quen thuộc, nhưng nó sẽ là muôn thuở đối với người làm nghề cầm bút.

Do vậy, với vai trò Cụm trưởng Cụm thi đua Hội Nhà báo các tỉnh khu vực Bắc sông Hậu năm 2018, Hội Nhà báo tỉnh Trà Vinh tổ chức Hội thảo báo chí “Làm gì để nâng cao chất lượng tác phẩm báo chí” là việc làm quan trọng và có ý nghĩa chính trị rất lớn đối với những người làm báo trên địa bàn các tỉnh khu vực Bắc sông Hậu.

Người bình thường, chất lượng sản phẩm hàng hoá của họ làm ra vốn đã rất quan trọng đối với khách hàng tiêu dùng, người làm báo với “nghề mưu sinh đặc thù” thì chất lượng của loại “hàng hoá đặc biệt” là tác phẩm báo chí mình làm ra lại càng quan trọng gấp bội. Và đây cũng chính là một trong những định hướng quan trọng trong công tác Hội do Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam đề ra xuyên suốt cho các cấp Hội.

Bên cạnh đó, Ban Biên tập, lãnh đạo các cơ quan báo chí cũng cần phải chú ý đến việc trau dồi không chỉ đạo đức nghề nghiệp mà còn phải kỹ năng nghề nghiệp cho cán bộ, phóng viên, biên tập viên của mình.

Trước tình hình thông tin đang trở thành một loại “hàng hoá đặc biệt” như hiện nay, các cơ quan báo chí và những người làm báo trên địa bàn các tỉnh khu vực Bắc sông Hậu cần có cái nhìn năng động, thực tế và mạch lạc hơn về nghề nghiệp, thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của người làm báo, nâng cao chất lượng thông tin trên báo chí, góp phần thúc đẩy sự phát triển của xã hội trong giai đoạn mới.

Trần Văn Điền
Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Trà Vinh