Nhà báo trẻ với hành trình thích ứng trong môi trường báo chí số
Thứ hai - 13/10/2025 11:13
Trong xu hướng của chuyển đổi số, những nhà báo trẻ đang trở thành lực lượng tiên phong góp phần làm mới diện mạo báo chí Việt Nam. Với tinh thần học hỏi, sáng tạo và khả năng làm chủ công nghệ, họ đang từng ngày khẳng định bản lĩnh nghề nghiệp và vai trò của người cầm bút trong thời đại 4.0.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Báo chí Việt Nam nói chung và báo chí Hưng Yên nói riêng đứng trước cả cơ hội lẫn thách thức đan xen. Công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội và các nền tảng truyền thông mới đang làm thay đổi toàn diện hoạt động báo chí, từ quy trình sản xuất, phát hành đến thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng. Với đội ngũ phóng viên, đặc biệt là lớp trẻ, việc tiếp cận, thích ứng và làm chủ môi trường báo chí số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, để mỗi người làm báo có thể khẳng định vị trí của mình trong nghề và đồng hành cùng sự phát triển của thời đại.
Sự bùng nổ của internet và thiết bị di động đã khiến công chúng thay đổi căn bản cách tiếp nhận thông tin: từ chỗ thụ động nghe – xem – đọc, nay họ trở nên chủ động phản hồi, chia sẻ, thậm chí đồng sáng tạo nội dung. Báo chí không còn là kênh độc quyền đưa tin mà phải cạnh tranh quyết liệt với các loại hình truyền thông mới, từ mạng xã hội đến các nền tảng video trực tuyến. Trong bối cảnh đó, đổi mới là con đường duy nhất để báo chí giữ vững vai trò dẫn dắt dư luận, duy trì niềm tin của công chúng và khẳng định vị thế trong môi trường truyền thông mở.
Trong xu hướng của chuyển đổi số, đội ngũ phóng viên, đặc biệt là lớp trẻ, việc tiếp cận, thích ứng và làm chủ môi trường báo chí số không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc, để mỗi người làm báo có thể khẳng định vị trí của mình trong nghề và đồng hành cùng sự phát triển của thời đại.
Với lợi thế nhanh nhạy về công nghệ, phóng viên trẻ là lực lượng bắt nhịp sớm nhất với xu thế này. Họ không chỉ viết tin, bài hay sản xuất phóng sự truyền hình, mà còn sáng tạo nhiều sản phẩm đa phương tiện như clip ngắn trên mạng xã hội, podcast, đồ họa trực quan hay các chương trình livestream tương tác cùng khán giả. Chính sự năng động, sáng tạo ấy đã giúp báo chí đến gần hơn với độc giả trẻ, nhóm công chúng chủ lực trong kỷ nguyên số. Tuy nhiên, song hành cùng cơ hội là không ít áp lực. Môi trường mạng, “mảnh đất màu mỡ” của tin giả, thông tin xấu độc, đòi hỏi người làm báo phải giữ vững bản lĩnh, đạo đức nghề nghiệp và sự chuẩn xác trong từng chi tiết. Trong cuộc đua tốc độ, nhà báo trẻ cần tránh rơi vào tình trạng “nhiều hơn nhưng nông hơn”, đồng thời biết chọn lọc, phân tích và truyền tải nội dung nhân văn, có chiều sâu và định hướng.
Chuyển đổi số trong báo chí không chỉ là việc trang bị máy móc, phần mềm, mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy tác nghiệp. Phóng viên ngày nay không chỉ “đi – nghe – ghi – viết” mà trở thành nhà sản xuất nội dung đa năng, biết vận dụng công cụ số để kể chuyện hấp dẫn, sinh động. Hình ảnh phóng viên 4.0 với balô đầy thiết bị hiện đại: từ smartphone, flycam đến laptop dựng phim… đã trở thành biểu tượng cho sự chuyển mình mạnh mẽ của nghề báo.
Tại Hưng Yên, lực lượng phóng viên trẻ đang là nòng cốt của quá trình đổi mới này. Đặc biệt, từ ngày 01/7/2025, khi Báo Hưng Yên hợp nhất với Báo Thái Bình thành cơ quan Báo và Phát thanh, Truyền hình Hưng Yên, mô hình báo chí đa phương tiện chính thức đi vào hoạt động. Đây là bước ngoặt quan trọng, đòi hỏi mỗi phóng viên không chỉ viết báo in, báo điện tử mà còn tham gia sản xuất phóng sự truyền hình, chương trình phát thanh và clip ngắn trên nền tảng số, từng bước hình thành lớp “nhà báo đa năng” của thời đại mới.
Trước yêu cầu mới, nhiều phóng viên trẻ ở Hưng Yên đã chủ động học hỏi, làm mới mình. Họ linh hoạt lựa chọn đề tài, trau dồi kỹ năng quay, dựng, chụp ảnh, thiết kế đồ họa, thậm chí ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong xử lý dữ liệu. Phóng viên Vi Ngoan, Phòng Tin tức, chia sẻ: “Trước đây tôi chỉ quen viết cho báo in, nay phải học thêm kỹ năng làm truyền hình, phát thanh, điện tử. Ban đầu khá bỡ ngỡ, nhưng càng làm càng thấy hứng thú. Mỗi tác phẩm hoàn thành là một bước trưởng thành, khiến tôi tự tin hơn với nghề.” Không ít phóng viên coi công nghệ như “người bạn đồng hành”. Phóng viên Công Đức, cho biết: “Tôi có thể tự đảm nhiệm toàn bộ quy trình sản xuất một phóng sự: từ viết kịch bản, quay phim, dựng hậu kỳ đến sử dụng flycam để có góc máy mới lạ. Công nghệ không thay thế người làm báo, nhưng nếu biết tận dụng, nó giúp chúng tôi trở thành những phóng viên đa năng, hiện đại.”
Những chuyển biến ấy cũng nhận được sự quan tâm của giới chuyên môn và cơ quan quản lý. Nhà báo Trần Ngọc Long, Trưởng phòng Truyền thông – Đa phương tiện, Báo điện tử VietnamPlus, nhận định: “Công chúng ngày nay thích báo chí trực quan, có tính tương tác và đa nền tảng. Nếu nhà báo không chịu học hỏi, tòa soạn không đổi mới, sẽ khó giữ được độc giả, tự đánh mất vai trò và trách nhiệm xã hội.” Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Bùi Thị Lương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhấn mạnh: “Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, nhà báo phải nhanh nhạy cập nhật công nghệ, đổi mới phương pháp làm báo, chủ động định hướng dư luận, phản bác thông tin sai lệch, góp phần xây dựng nền báo chí hiện đại, nhân văn, phục vụ sự nghiệp phát triển của tỉnh và đất nước.”
Hội viên Hội Nhà báo Hưng Yên tham gia lớp tập huấn "Kỹ năng tìm kiếm và phát triển đề tài báo chí trong thời đại số".
Từ nền tảng truyền thống, báo chí Hưng Yên đã nhanh chóng bắt nhịp xu thế hiện đại. Báo điện tử Hưng Yên phát triển theo hướng đa phương tiện, tích hợp hình ảnh, video, infographic, e-magazine, tạo trải nghiệm mới mẻ cho người đọc. Các chương trình truyền hình, phát thanh cũng mở rộng sang Facebook, YouTube, TikTok, đưa thông tin chính thống đến gần hơn với giới trẻ. Phóng viên trẻ làm chủ kỹ năng quay, dựng, livestream, podcast, sáng tạo infographic, tạo nên những sản phẩm hiện đại, bắt mắt, phù hợp với thói quen tiếp nhận nhanh, ngắn, trực quan của công chúng số.
Sự sáng tạo chính là “chìa khóa vàng” trong thời đại nội dung số. Một bài viết về chính sách tưởng chừng khô khan, nếu được kết hợp hình ảnh động, video, đồ họa và câu chuyện người thật – việc thật, sẽ có sức lan tỏa mạnh mẽ. Nhiều tác phẩm báo chí Hưng Yên thời gian qua đã thu hút hàng chục nghìn lượt xem, chia sẻ trên mạng xã hội nhờ cách thể hiện sinh động, gần gũi, chạm đúng nhu cầu thông tin của công chúng.
Có thể khẳng định, báo chí số không chỉ là xu hướng tất yếu của nền báo chí Việt Nam, mà còn là con đường phát triển bền vững của báo chí Hưng Yên. Trong dòng chảy ấy, những nhà báo trẻ vừa là lực lượng kế cận, vừa là những người tiên phong đổi mới, mang đến năng lượng mới, sáng tạo mới, góp phần đưa tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Hưng Yên đến gần hơn với công chúng trong và ngoài tỉnh.
Dương Miền – Hương Giang – Đức Tuấn (Báo và Phát thanh, Truyền hình Hưng Yên)