Giữ cái đầu lạnh và trái tim nóng: Thái độ không thể thiếu của nhà báo hiện đại

Chủ nhật - 13/04/2025 11:15

Trong thời đại thông tin bùng nổ, nhà báo không chỉ là người ghi chép sự kiện, mà còn là nhân tố góp phần hình thành nhận thức xã hội, thúc đẩy tiến bộ và bảo vệ những giá trị nhân văn cốt lõi. Chính vì thế, thái độ làm việc của người làm báo không thể chỉ thiên về lý trí hay cảm xúc, mà cần sự dung hòa giữa tính khách quan và tấm lòng nhân ái. Nhà báo hiện đại phải biết giữ cái đầu lạnh để không bị cuốn theo dư luận, nhưng cũng cần một trái tim nóng để không vô cảm trước nỗi đau của con người.

4850 z3506345521974 0451aafe0f77f37d8a0133c6db8fd010 — Nhà báo Anh Tuấn – phóng viên Trung tâm Sản xuất và Phát triển nội dung số (VTV Digital) cùng đồng nghiệp

Khách quan là nguyên tắc tối thượng trong nghề báo. Một bài báo chân chính phải dựa trên sự thật, phản ánh đầy đủ các chiều cạnh của vấn đề mà không bị chi phối bởi thành kiến cá nhân, áp lực chính trị hay cảm xúc nhất thời. Khách quan giúp nhà báo trở thành chiếc gương trong phản ánh hiện thực – dù gai góc, đau đớn hay nhạy cảm. Tuy nhiên, nếu khách quan bị hiểu lầm thành sự “trung lập lạnh lùng”, nhà báo có thể rơi vào trạng thái tách rời khỏi cảm xúc xã hội, từ đó khiến báo chí mất đi giá trị nhân bản vốn có.

Thực tế cho thấy, nhiều nhà báo đã chọn cách tiếp cận những vấn đề nóng bỏng bằng trái tim đồng cảm, từ đó truyền tải thông tin một cách lay động và sâu sắc. Trong các vùng chiến sự như Ukraine hay Gaza, nhiều phóng viên quốc tế đã bất chấp nguy hiểm tính mạng để ghi lại sự tàn khốc của bom đạn, truyền đi tiếng nói của thường dân vô tội. Trong nước, báo chí từng đồng hành cùng người dân miền Trung trong những mùa lũ lịch sử. Không chỉ đưa tin từ hiện trường, các phóng viên còn là cầu nối giữa người cần giúp đỡ và cộng đồng sẻ chia, giữa nỗi đau và hy vọng.

Khi đưa tin về các vụ cháy lớn như vụ hỏa hoạn chung cư mini ở Hà Nội hay bắt giữ tội phạm, nhà báo phải thận trọng từng con chữ, từng góc quay. Họ cần cung cấp thông tin chính xác, tránh giật tít câu view gây tổn thương nạn nhân hoặc hoang mang dư luận. Nhưng đồng thời, họ cũng cần đặt mình vào vị trí người trong cuộc – để thấu hiểu, để truyền tải cảm xúc một cách nhân văn. Đó là điều làm nên sự khác biệt giữa một “máy ghi âm” và một “người kể chuyện có trách nhiệm”.

Khó khăn lớn nhất với người làm báo hiện nay chính là giữ được ranh giới mong manh giữa đồng cảm và thiên vị, giữa khách quan và lạnh lùng, giữa sự thật và cảm xúc. Trong thời đại mạng xã hội phát triển chóng mặt, thông tin sai lệch lan truyền nhanh chóng, nhà báo cần trở thành người kiểm chứng trung thực – nhưng cũng là người nâng đỡ lòng tin. Để làm được điều ấy, họ cần có bản lĩnh vững vàng, kiến thức chuyên môn sâu rộng, và đặc biệt là một nhân sinh quan tiến bộ, luôn hướng đến con người.

congluan cdn congluan vn files content 2024 09 07 2721 copy 1628 — Phóng viên của ban Thời Sự, Trung tâm Sản xuất và phát triển nội dung số VTV24 tác nghiệp trong cơn bão Yagi

Thật vậy, báo chí không thể thiếu trái tim. Nhưng trái tim ấy phải biết nhịp đập trong khuôn khổ của đạo đức nghề nghiệp. Người làm báo phải biết xúc động trước nỗi khổ của đồng loại, nhưng không được để cảm xúc làm mờ lối đi đến sự thật. Họ phải biết dấn thân, lắng nghe, thấu hiểu – nhưng cũng phải đủ tỉnh táo để không biến mình thành công cụ tuyên truyền hay bị dẫn dắt bởi cảm tính đám đông.

Nhà báo hiện đại không chỉ là người đưa tin, mà là người gìn giữ sự thật, khơi gợi lương tri và nuôi dưỡng lòng nhân ái trong xã hội. Họ không được phép thờ ơ, càng không thể mù quáng. Họ cần một cái đầu lạnh để nhìn thấu sự việc, và một trái tim nóng để thấy rõ con người. Bởi lẽ, chỉ khi sự thật được kể bằng sự tử tế, báo chí mới thật sự trở thành tiếng nói của lương tâm, của công lý và của hi vọng.