Bảo vệ tài sản trí tuệ: Đòn bẩy phát triển cho Hưng Yên

Từ thương hiệu đặc sản đến giá trị hội nhập

Trong kỷ nguyên tri thức, khi sức cạnh tranh của mỗi địa phương không còn chỉ dựa vào tài nguyên hay lao động rẻ, mà được đo bằng năng lực sáng tạo và thương hiệu, việc bảo vệ tài sản trí tuệ đã trở thành “tấm hộ chiếu” để sản phẩm bứt phá, doanh nghiệp trưởng thành và địa phương khẳng định vị thế. Với Hưng Yên, đây không chỉ là một chính sách, mà là một lựa chọn chiến lược cho tương lai. 

Trong dòng chảy hội nhập hôm nay, giá trị của một địa phương không chỉ được đo bằng diện tích đất đai hay sản lượng sản phẩm, mà còn bằng những thương hiệu được khẳng định, những sáng chế được công nhận và những dấu ấn tri thức được tôn vinh. Tài sản trí tuệ, vốn dĩ là những giá trị vô hình, đang ngày càng trở thành “chìa khóa” mở cánh cửa thị trường, quyết định sức cạnh tranh và khẳng định vị thế của mỗi vùng đất. Bảo vệ tài sản trí tuệ vì thế không còn là chuyện riêng của doanh nghiệp hay một nhóm nhỏ các nhà nghiên cứu, mà là vấn đề sống còn, gắn liền với trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, cộng đồng xã hội trong hành trình phát triển bền vững. 

Hưng Yên – miền đất địa linh nhân kiệt, giàu truyền thống văn hóa và nổi tiếng với những sản vật đặc trưng, là một trong những địa phương đã sớm nhìn thấy sức mạnh đặc biệt đó. Với việc triển khai Chương trình phát triển tài sản trí tuệ giai đoạn 2021–2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh đã đặt ra một tầm nhìn chiến lược: biến tài sản trí tuệ thành đòn bẩy nâng tầm sản phẩm, bảo vệ lợi ích chính đáng của người dân, đồng thời tạo nền tảng để xây dựng thương hiệu địa phương trên bản đồ kinh tế quốc gia và quốc tế. Ngày 21/8/2025, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã tổ chức sơ kết chương trình, đánh dấu một chặng đường đầy nỗ lực, với những kết quả nổi bật. 

Tỉnh đã ban hành ba nghị quyết chuyên đề nhằm tạo hành lang pháp lý thúc đẩy hoạt động sở hữu trí tuệ, đồng thời cải cách thủ tục hành chính, thành lập Trạm IPPlatform giúp tra cứu, hướng dẫn đăng ký quyền sở hữu công nghiệp nhanh chóng, thuận lợi. Đây được coi là bước đi kịp thời, giúp doanh nghiệp và người dân tiếp cận gần hơn với “lá chắn pháp lý” bảo vệ sản phẩm, đồng thời khẳng định tầm nhìn dài hạn trong việc xây dựng thương hiệu địa phương. Trong giai đoạn 2021–2025, toàn tỉnh có gần 5.648 đơn đăng ký quyền sở hữu công nghiệp, trong đó 91 sáng chế, 265 kiểu dáng công nghiệp và tới 5.292 nhãn hiệu. Từ đó, 3.341 văn bằng bảo hộ đã được cấp, tạo ra “tấm hộ chiếu” cho sản phẩm Hưng Yên tự tin hơn trên thương trường. 

Thành công trong phát triển tài sản trí tuệ không chỉ đến từ nỗ lực của chính quyền, mà còn nhờ sự chung tay từ các hợp tác xã, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương. Ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp xanh Phố Hiến, chia sẻ: “Chúng tôi xác định tài sản trí tuệ là động lực then chốt để phát triển. HTX đã xây dựng thương hiệu cho nhãn lồng và nhiều sản phẩm truyền thống, được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, VietGAP. Chúng tôi cũng đặc biệt chú trọng bảo tồn giống nhãn quý, đầu tư bao bì, nhận diện sản phẩm chuyên nghiệp, mở rộng thị trường trong và ngoài nước. Mong muốn lớn nhất là tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các ngành chức năng để đưa nhãn lồng Hưng Yên vươn xa hơn, quảng bá ra thị trường quốc tế”. 

Ở lĩnh vực giống cây trồng, Công ty Cổ phần Tập đoàn ThaiBinh Seed, một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành nông nghiệp, khẳng định vai trò cốt lõi của sở hữu trí tuệ đối với sự phát triển bền vững. Đại diện doanh nghiệp cho biết: “Việc bảo hộ giống cây trồng, nghiên cứu, chọn tạo và thương mại hóa sản phẩm gắn liền với bảo vệ tài sản trí tuệ chính là nền tảng để tạo dựng thương hiệu mạnh. Chúng tôi mong muốn Nhà nước tiếp tục hỗ trợ về tài chính, thủ tục bảo hộ, khai thác thương mại và đào tạo nhân lực, để doanh nghiệp có thể phát huy hết tiềm năng”. 

Tại cơ sở, chính quyền địa phương cũng coi trọng vai trò này. Đồng chí Vũ Văn Thắng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Tân Hưng nhấn mạnh: “Xã tập trung phát triển cây nhãn và các làng nghề truyền thống gắn với tài sản trí tuệ; chú trọng xây dựng thương hiệu, đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường liên kết sản xuất – tiêu thụ, kết hợp phát triển du lịch trải nghiệm. Chúng tôi sẽ đồng hành cùng chương trình phát triển tài sản trí tuệ của tỉnh, để sản phẩm không chỉ dừng ở giá trị nông sản mà còn trở thành điểm nhấn văn hóa, du lịch”. 
Những giá trị này được chứng minh rõ rệt qua kinh tế. Vải trứng, từ mức giá bán trung bình chỉ 60.000 đồng/kg năm 2020, giá bán đạt đỉnh năm 2024 với 250.000 đồng/kg. Nhãn lồng Hưng Yên, sau khi được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, không chỉ có giá trị cao hơn trên thị trường, mà còn trở thành quà tặng ngoại giao, xuất hiện trên các chuyến bay quốc tế. Toàn tỉnh hiện có 606 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó 113 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao, là minh chứng cho hiệu quả của việc gắn sản phẩm với tài sản trí tuệ. 

Song hành với đó, Hưng Yên cũng kiên quyết đấu tranh chống vi phạm. 29 vụ xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã được xử lý, trong đó có 10 vụ chuyển cơ quan điều tra hình sự, nhiều vụ buôn bán hàng giả gắn nhãn hiệu Nike, Adidas, Zara bị phát hiện. Những con số này thể hiện quyết tâm bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh, bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người dân. 

Nhìn về chặng đường phía trước, Hưng Yên xác định đến năm 2030 sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách để khuyến khích nghiên cứu, phát triển gắn với bảo hộ tài sản trí tuệ; đẩy mạnh quảng bá thương hiệu tập thể, chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc, gắn kết chặt chẽ với xúc tiến thương mại và du lịch. Tỉnh cũng kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Cục Sở hữu trí tuệ tăng cường hỗ trợ đào tạo, bồi dưỡng, ứng dụng công nghệ phát hiện vi phạm trong môi trường số, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. 

Bảo vệ tài sản trí tuệ chính là bảo vệ những giá trị tinh túy nhất của quê hương. Đó là hương vị ngọt lành của nhãn lồng, là dáng vóc oai vệ của gà Đông Tảo, là trí tuệ sáng tạo của những nhà khoa học, kỹ sư miệt mài. Khi được pháp luật bảo hộ và xã hội tôn trọng, những giá trị ấy sẽ vượt khỏi phạm vi hàng hóa, trở thành niềm tự hào, là sức mạnh cạnh tranh, là đòn bẩy cho phát triển bền vững. Con đường phía trước còn nhiều gian nan, nhưng với quyết tâm chính trị, sự đồng hành của cộng đồng và khát vọng đổi mới sáng tạo, Hưng Yên hoàn toàn có thể biến tài sản trí tuệ thành trụ cột phát triển, để không chỉ nổi danh bởi truyền thống và sản vật, mà còn khẳng định vị thế bằng thương hiệu, bằng trí tuệ, bằng hội nhập vững vàng trong kỷ nguyên mới.