Tôi thường hát không đúng nhạc, duy nhất có bài “Tiến quân ca” của nhạc sỹ Văn Cao là tôi hát tạm ổn hơn. Tôi nhiều lần mơ về “Tiến quân ca” của ông. Bởi trong bài hát chào Quốc kỳ ấy có “Cờ in máu chiến thắng mang hồn nước”, có “Đoàn quân Việt Nam đi chung lòng cứu quốc”, và có “Tiến lên, cùng tiến lên. Nước non Việt Nam ta vững bền”. Có ai lại không mơ cho Tổ quốc mình vững bền, mà đây lại là dòng giống Lạc Long Quân và Âu Cơ – Dòng giống Hùng vương - Dòng giống Đại Việt có từ nghìn năm dựng nước và giữ nước. Thế nên “Tiến quân ca” hay Quốc ca cùng lá cờ đỏ sao vàng đã trở thành niềm tự hào và thiêng liêng của con dân đất Việt. Nhưng trong các hoạt động của xã hội, tôi lại thấy có cái không ổn khi chào cờ mà các đại biểu lại không hát Quốc ca. Đó là việc các đại biểu dự các đại hội, các cuộc họp lớn, hay dự đón nhận phần thưởng, danh hiệu cao quý nào đấy thường đứng nghiêm khi cử nhạc Quốc ca. Đã nhiều năm nay, người ta chuẩn bị sẵn băng hát hoặc băng nhạc Quốc ca rồi cứ thế mở lên phóng to cho mọi người nghe, rồi mọi người đứng im, số “đứng im” này đa số là cán bộ, còn số người hát thì ít lắm. Lẽ nào chúng ta không thể cất thành lời, lẽ nào chúng ta không thể thốt lên: Nước non Việt Nam ta vững bền trước cờ đỏ sao vàng phấp phới, lẽ nào chúng ta không “chung lòng cứu quốc”, chung lòng dựng xây Tổ quốc Việt Nam? Lẽ nào chúng ta không thể hát Quốc ca dưới Quốc kỳ cờ đỏ sao vàng?
Nhạc cử lên rồi “Tiến quân ca” - Khúc tráng ca về đất mẹ Việt Nam có bóng Quốc kỳ mà chúng ta cứ im lặng, cứ “đứng im”, xem ra chúng ta như người ngoài cuộc, chúng ta không dám cất lời “chung lòng cứu quốc”, chung lòng để “Nước non Việt Nam ta vững bền” hay sao (!)
Chuyện kể rằng, có một vị nguyên thủ nước ta thăm Vương quốc Thụy Điển, khi đến nghi lễ chào cờ Việt Nam, nhạc cử Quốc ca Việt Nam, vị nguyên thủ nước ta đứng im mà không hát, thấy thế nhà vua Thụy Điển hỏi: Quốc ca Việt Nam không có lời à?
Có lẽ chúng ta hay có thói quen đứng im không hát khi chào cờ nên mới có những câu hỏi đại loại như thế.
Điều đáng mừng là các cầu thủ bóng đá của ta hát Quốc ca rất khỏe trước khi bước vào trận đấu. Và chắc rằng tình yêu và niềm tự hào về Tổ quốc hình chữ S được thể hiện trong giọng hát của họ, giúp họ có thêm tinh thần và sức mạnh để mà thi đấu. Còn với tôi, ở biên cương hay hải đảo, ở ngoài khán đài hay trong hội nghị, hãy để tôi hát Quốc ca dâng tặng mẹ hiền Tổ quốc mà không cần dùng tới băng nhạc hát thay tôi. Xin hãy để tôi hát, xin hãy để anh em bè bạn và đồng bào tôi cùng cất cao điệu “Tiến quân ca” cho “Nước non Việt nam ta vững bền”.
Phố Hiến, mùa thu
Nguyễn Công Đán