Cần một hành lang cho sự phát triển của văn học nghệ thuật

Cần một hành lang cho sự phát triển của văn học nghệ thuật,  là ý kiến của Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Nguyễn Quang Thiều tại Hội nghị Lấy ý kiến và đưa ra các giải pháp quản lý Nhà nước, phát triển Văn học do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban Liên hiệp các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức.

Theo đó, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Nguyễn Quang Thiều khẳng định, trong " hành lang" đó Bộ VH- TT & DL đóng vai trò tạo ra đại lộ lớn để các văn nghệ sĩ giống như các xe chuyển động trơn tru trên đại lộ ấy. "Bộ VHTTDL làm ra đại lộ còn tất cả các văn nghệ sĩ giống như những cái xe chuyển động trên đại lộ đó. Đại lộ đúng thì chuyển động đúng, đại lộ sai thì chuyển động sai, đại lộ nhỏ hẹp thì chen chúc tắc đường, đại lộ thông thoáng thì xe bon bon chay… Bộ VHTTDL là người nhạc trưởng, tổng chỉ huy, nhà chiến lược. Tôi nghĩ Bộ trưởng sẽ có đủ tâm huyết để huy động các Hội VHNT và các nhà văn hóa khác, thiết kế, tạo dựng một đề án không chỉ 5-10 năm mà dài hơi hơn. Các Hội sẽ hiện thực hóa chiến lược đó" .

Tại Hội nghị, một số đại biểu kiến nghị Cục NTBD tổ chức các trại sáng tác cần chia theo chủ đề, bố trí thời gian dài hơn. Theo nhà văn Nguyễn Thị Thu Huệ, Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam, các trại sáng tác chỉ kéo dài từ 7 ngày đến 10 ngày, không đủ thời gian để các văn nghệ sĩ gặp gỡ, trao đổi thì không thể sáng tạo ra tác phẩm lớn. Một số ý kiến tại Hội nghị cho rằng, cùng với tăng thời gian tổ chức trại sáng tác, cần có tiêu chuẩn, tiêu chí lựa cho đối tượng tham gia phù hợp với chủ đề của Trại.

Bộ VH - TT & DL đã luôn chủ động phối hợp với Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam trong nhiều năm qua. Giữa các cơ quan đã có sự thấu hiểu và tạo điều kiện tốt nhất để Văn học, nghệ thuật phát triển, đặc biệt với Hội Nhà văn Việt Nam trong tổ chức các trại sáng tác văn học. Do đó, các cơ quan quản lý tham dự hội nghĩ đã thống nhất quan điểm cần thiết phải xây dựng  Đề án phát triển của văn học nghệ thuật nước nhà giai đoạn 2021-2025, tầm nhìn đến năm 2030.  Bộ VHTTDL sẽ cùng các bên liên quan xây dựng đề án trình Chính phủ đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hoá. Nếu được thông qua, Chương trình sẽ tạo nên một cú hích cho sự phát triển của văn học nghệ thuật nước nhà. Ở đó sẽ có nguồn lực, giải pháp và cơ chế, chính sách, tạo điều kiện cho văn học nghệ thuật phát triển.

Trước đó, theo báo cáo của lãnh đạo Cục Nghệ thuật biểu diễn, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đội ngũ làm công tác văn học, nghệ thuật đã phát triển thành một hệ thống nhân lực chính trị nghề nghiệp hùng hậu. Hiện Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam có 74 tổ chức thành viên với trên 40.000 văn nghệ sĩ. Đó là một đội ngũ đông đảo, giàu tài năng bao gồm nhiều thế hệ, một tài sản văn hóa quý báu của đất nước.

Hội Nhà văn Việt Nam hiện có 1.151 hội viên. Hội được hình thành, phát triển và rèn luyện trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Là lực lượng tin cậy, trung thành của đất nước, của Đảng và nhân dân. Hội đã hội tụ được những nhà văn có lòng yêu nước nồng nàn, tâm huyết với nghề nghiệp, sáng tạo nên những tác phẩm phản ánh chân thực cuộc sống, những khát vọng đẹp đẽ của con người, góp phần xây dựng nên những giá trị, nền tảng tinh thần cho nhân dân, thực hiện những nhiệm vụ chính trị của đất nước…

Về khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý ngành, hiện chưa có cơ sở pháp lý quy định để điểu chỉnh công tác văn học; Quy định nội dung quản lý của Nhà nước đối với hoạt động văn học; nội dung quản lý đối với các tổ chức xã hội - nghề nghiệp về văn học nghệ thuật chưa rõ ràng. Đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực văn học còn thiếu về số lượng theo biên chế, việc bố trí cán bộ chuyên sâu có trình độ, am hiểu về chuyên môn làm công tác văn học gặp khó khăn về cơ chế và con người.

Đội ngũ viết văn hiện nay tương đối đông, song chủ yếu là các cây bút nghiệp dư; phần lớn không công tác trong các cơ quan nhà nước do đó ít chịu sự quản lý chặt chẽ bởi luật pháp. Vấn đề sáng tác, lý luận - phê bình văn học còn thiếu công trình nghiên cứu chuyên sâu có chất lượng; qua các hội thảo, nhận thức và quan niệm còn thiếu thống nhất, đội ngũ phê bình còn mỏng, thiếu các tác phẩm phê bình đích thực, một bộ phận chủ yếu là những người phê bình không chuyên…

Theo Văn nghệ