Khoảng trống giữa người trẻ với sách

Thứ sáu - 15/01/2021 11:35
Cứ vào dịp cuối năm, lại diễn ra nhiều hội sách, nhiều chương trình tổng kho dọn sách của nhiều nhà xuất bản… với mục đích trao đổi sách, truyền lửa văn hóa đọc cho công chúng. Nhưng dù sách được giảm giá, thậm chí bán theo quyển, theo cân thì vẫn vắng người tới mua. Đó là chỉ biểu hiện thờ ơ với sách, với văn hóa đọc của người Việt hiện nay.
111
Theo khảo sát thống kê, người Việt Nam là một trong những dân tộc lười đọc sách nhất thế giới, trung bình mỗi người Việt chỉ đọc 1 cuốn sách một năm, không tính sách giáo khoa, sách giảng dạy trong nhà trường… Đó là còn chưa kể những cuốn sách được ưa chuộng các bạn trẻ đọc: sách ngôn tình, truyện tranh, những cuốn sách không chính thống và trống rỗng… Theo báo cáo Vụ Thư Viện thuộc Bộ Văn hóa - Thể thao - Du lịch, tỷ lệ người Việt hoàn toàn không đọc sách chiếm gần 30%, những người thỉnh thoảng đọc sách chiếm đến 44%. Đây là số liệu đáng suy ngẫm, đó là hệ quả tất yếu của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đã làm mai một văn hóa đọc, nếu chúng ta nhìn ra các nước trong khu vực như Singapore: 14 cuốn/năm, Malaysia: 10 cuốn/năm, Thái Lan: 14/cuốn… Những đất nước phát triển chăm đọc sách hàng đầu thế giới như: Đức, Pháp, Nga, Nhật… trung bình một người dân đọc từ 20 cuốn sách/năm, người ta đọc sách trên tàu điện ngầm, ở Metro, hay lúc tan làm nghỉ trưa… học đọc sách bất kỳ lúc nào. Các nước phát triển cũng có cuộc cách mạng công nghệ, thậm chí còn tiến bộ phát triển và sớm hơn đất nước ta. Nhưng họ biết trân trọng, gìn giữ văn hóa đọc, không bị hòa tan giữa việc đọc sách với những thứ khác.

Mỗi năm, đất nước ta xuất bản hàng vạn đầu sách trong nước và dịch các cuốn sách nước ngoài. Thành phố nào cũng có hai, ba thư viện lớn, trường học nào cũng có ít nhất một thư viện nhỏ. Các cơ quan chủ quản của nhiều nhà xuất bản vẫn có nhiều cuộc ra mắt sách, hội thảo về sách nhằm cổ động văn hóa đọc. Tôi đã đến nhiều thư viện hoặc cà phê sách ở Hà Nội… đa phần người ta tới đây để dán mắt vào màn hình laptop, để chơi game, lướt lướt mạng xã hội dùng wifi miễn phí. Thay vì đọc những cuốn sách để cung cấp tri thức, thì người trẻ đa phần đọc những tin giật gân gây sốc, câu like câu view… Trên những kệ sách trong thự viện nhiều trường Đại học, tỷ lệ sinh viên đến đọc sách là rất ít… Nhiều tòa soạn báo danh tiếng vẫn còn giữ tờ báo in, phát thành theo định kỳ: tuần, tháng… Nhưng rất kén người đọc, nhiều tờ báo trở thành thứ quà biếu, chứ không hẳn là nguồn cung cấp tri thức từ bạn đọc.

Vậy mà, trung bình mỗi người Việt Nam, đặc biệt các bạn trẻ dành đến 7, 8 tiếng đồng hồ trên điện thoại hay laptop. Và đáng buồn hơn, người trẻ dùng điện thoại hay máy tính hiếm không mấy khi là trao đổi thông tin hay làm việc mà là để chát chít, để tán ngẫu vớ vẩn, vô bổ… Những thư viện luôn vắng tanh, nhưng những quán nét, quán chọc Bi-a gần trường học luôn thu hút được đông đảo các bạn trẻ. Và, người ta đến những hiệu sách, không phải để đọc sách mà để check in, sống ảo... Người trẻ bây giờ sống vội, sống gấp, sống phí phạm. Lười tìm tòi, chỉ thích xem, thích chơi và thích hưởng thụ hơn là thích đọc, thích suy nghĩ. Khiến tâm hồn trống rỗng, tri thức hạn hẹp và nhiều hệ lụy đau lòng khác. Nhiều sự việc đau lòng từ giới trẻ, xuất phát từ lối sống buông tuồng, sống bản năng. Tôi thấy buồn khi xem nhiều phóng sự của người trẻ trả lời những câu hỏi lịch về sử nước nhà, họ tỏ ra ngây ngô, và có một lỗ hổng tri thức…

Nhưng cũng không thể trách hoàn toàn giới trẻ trong việc lười đọc sách. Ngay chính nền giáo dục còn nhiều bất cập, chỉ biết chú trọng về thành tích… đã tạo ra tâm lý ăn xổi cho nhiều người, đặc biệt là giới trẻ. Người trẻ phải đọc và học những thứ máy móc thô cứng, phải buộc mình để hiểu những cuốn giáo trình nặng nhọc… mà đích cuối cùng không phải là lĩnh hội tri thức, mà chỉ để thi cử điểm số hay qua môn. Thời gian buộc mình đọc những kiến thức trường lớp, khiến đa phần người trẻ không còn lúc để thảnh thơi cho việc đọc những cuốn sách khác…

Gia đình cũng góp phần không nhỏ hình thành nên những thói quen của người trẻ. Ngay từ còn nhỏ, nếu mỗi người bố mẹ đọc cho con cái những mẩu chuyện: cổ tích, sự tích, truyền thuyết… Lớn hơn biết đọc biết viết, được bố mẹ mua cho những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi, thì tình yêu đọc sách sẽ được chắp nối. Vậy mà hiện nay, đa phần những ông bố bà mẹ dùng những chiếc điện thoại để cho con ăn, dỗ con nín khóc, cho con xem Youtube, chơi game từ rất nhỏ… Tất cả đã tạo nên những thói quen xấu về tư duy nhận thức và hành động. Đây là một điều tai hại, không chỉ là thụ động, lười đọc sách mà còn kéo theo nhiều hệ lụy khác.

Sách là tri thức, là kết quả hun đúc của tinh hoa nhân loại: từ Đông Tây kim cổ, đến chuyện của Tiền Nhân cách chúng ta cả ngàn năm… người ta có thể tìm được mọi thứ từ sách. Một đất nước muốn phát triển và tiến bộ, thì người dân không thể lười đọc sách, không thể lười suy nghĩ. Lười đọc sách, điều đó cũng có chúng ta đang lãng phí nguồn tri thức cần được lĩnh hội để phát triển… Chúng ta vẫn có thể đọc trên những thiết bị công nghệ điện tử, nhưng đọc sách truyền thống vẫn giữ được nhiều giá trị quý báu.
 
Nguyễn Đức Cầm
Hà Nội, đầu xuân 2021

 

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg
  • Đang truy cập11
  • Hôm nay240
  • Tháng hiện tại109,552
  • Tổng lượt truy cập3,079,462
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây