Dấu chấm cuối cùng của người viết trường thiên

Chủ nhật - 07/03/2021 17:32

Vào lúc 5 giờ sáng ngày 28/2/2021, nhà thơ, nhà văn, kịch tác gia Nguyễn Thế Kỷ đã qua đời sau thời gian lâm bệnh nặng, hưởng thọ 91 tuổi.

Suốt cuộc đời bôn ba, tham gia vào hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, vào bộ đội làm liên lạc từ năm 14 tuổi ở quê hương Quảng Ngãi, nhà thơ Nguyễn Thế Kỷ đã khởi đầu sự nghiệp sáng tác văn nghệ của mình với hai vở kịch Đốm lửa núi Hồng và Núi rừng năm ấy, một viết về phong trào cách mạng ở Nghệ Tĩnh, một viết về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ của Quảng Ngãi. Cả hai vở kịch đều được công diễn trong nhiều năm và nhận được nhiều huy chương vàng từ các Hội diễn nghệ thuật toàn quốc.
111

Nhưng Thế Kỷ còn là nhà thơ. Ông làm thơ khá lặng lẽ, nhưng luôn đau đáu với nghiệp thi ca. Và sau rất nhiều năm, qua bao thăng trầm trải nghiệm, bao tích chứa cả vốn sống và cao hơn, là “vốn tình yêu kính” với Bác Hồ, cùng vốn tư liệu hết sức rộng rãi và nghiêm nhặt, nhà thơ Nguyễn Thế Kỷ, vào tuổi ngót 90, đã hoàn thành trường thiên thơ về Bác Hồ với hơn 12 nghìn câu thơ. Đây là trường thiên thơ có số lượng câu thơ lớn nhất từ trước tới nay ở Việt Nam, và là trường thiên viết về cuộc đời hoạt động cách mạng vì dân vì nước của Bác Hồ, một vĩ nhân của thế kỷ 20. Với trường thiên Một người - thơ - tên gọi, Nguyễn Thế Kỷ đã viết trong 10 năm ròng, sau vài chục năm tích lũy cả tình yêu thương và tư liệu sống về Bác Hồ.

Hơn mười hai nghìn câu thơ, bạn có thể nghĩ mình sẽ đọc hết tác phẩm này? Vậy mà một người ngót 90 tuổi có thể ngày này qua tháng khác cặm cụi đọc, nghĩ và viết tới chừng ấy câu thơ, viết vì tình yêu thầm lặng với một vĩ nhân của dân tộc, và hơn thế, vì tình yêu thầm lặng và mãnh liệt với đất nước mình. Ngay đầu đề tác phẩm trường thiên đã hàm chứa sự khiêm nhường: Một người/ Thơ/ Tên gọi. Đó là một người Việt Nam, thơ ấy là thơ lục bát, còn tên gọi: Hồ Chí Minh.

 “Thăng Long Văn hiến Tiên Rồng

Bốn nghìn năm hóa: Núi sông MỘT NGƯỜI”

Là một tác phẩm thơ, nhưng hành trình như một đoàn tàu chạy qua rất nhiều ga lịch sử, có ga dừng lâu, có ga chỉ dừng dăm phút, đoàn tàu lại nổi còi lên đường. Lịch sử chạy xuyên suốt 4.000 năm như thế, nhưng vẫn có nhiều điểm nhấn, và “không một ai bị lãng quên, không một cái gì bị quên lãng”. Bởi không có quá khứ, thì không có hiện tại. Và tương lai cũng không có luôn. Thơ trong trường thiên này luôn gắn với lịch sử như một dòng chảy liên tục. 

Viết một tác phẩm thơ lục bát dài hơn 12 nghìn câu thơ, phải suy nghĩ rất nhiều về cấu trúc, về tư liệu. Nhưng lại phải vận hành “con tàu” này bằng tất cả tâm hồn mình. Sáng tạo là không tính trước, nhưng viết về Hồ Chí Minh, thì phải thấu hiểu nguồn cơn, lịch sử và thời thế. Thế Kỷ biết nguồn cơn, đó là động lực cho ông viết tác phẩm này. Tác giả tôn trọng lịch sử, và đã đặt nhân vật chính của mình vào dòng chính lưu của lịch sử. Ông cũng biết thời thế, nhưng không phụ thuộc vào nó. Ông biết những gì bây giờ là thời thượng, nhưng vẫn thiết tha với những gì từng gắn bó máu thịt cùng cha ông mình. Dù chỉ đọc từng đoạn, đọc một số trang, cũng là tìm đến tấc lòng của tác giả. Để sẻ chia. Để đồng cảm. Để tự mình nếm trải con đường khổ ải của Hồ Chí Minh mà vun bồi cho đức tin và lẽ sống của chính mình. Để tin rằng ở đời vẫn còn nhiều phương cách cho những tình yêu lớn.

Cứ đọc những câu thơ như thế này, thì biết tác giả không phải là người dễ dãi khi làm thơ lục bát:

Vừa rời Thiên Mụ, sông Hương

Sóng khơi lấp thấp, mây vương vướng đèo

Hoàng hôn nhuộm cảnh cheo leo

Đèn cao ai thắp hanh heo phố nào

Và đây nữa:

Lao xao gió rạch nương trầu

Cau không bửa sáu, lấy đâu mỏng dày

Đã đành một cuộc chia tay

Nghĩa trong biệt kiến, tình ngoài ly hương

 

Tất Thành, đứng trước hoàng hôn

Nửa hồn đau nước, nửa hồn thương cha

Những câu thơ ấy nặng đầy cảm xúc, và bình thản mang nghệ thuật thi ca đến với người đọc. Cuộc đời tìm đường cứu nước cứu dân của Hồ Chí Minh là “con đường khổ ải” của một con người mang sứ mệnh, là con đường bôn ba năm châu bốn biển theo nghĩa đen, là con đường của người lao động và sáng tạo cũng theo nghĩa đen. Viết về con người và con đường ấy, phải thành tâm đến tận cùng, chân thật đến tận cùng, và không cần phải tán dương thêm gì cả, vì sự vĩ đại tự nó đã nói lên tất cả. Nguyễn Thế Kỷ hiểu điều này. Và lao động tận lực trong nhiều năm của tác giả đã mang lại thành quả, đúng là “Biết hoa dưới lá, biết trà trên hương”. Biết đâu là chân giá trị, biết đâu là gió thoảng mây bay.

***

Viết về Bác Hồ và hành trình cứu nước của Người, để có thể đi vào lòng công chúng như thiên trường ca của tác giả Nguyễn Thế Kỷ thì phải thành tâm đến tận cùng, chân thật đến tận cùng, và cũng đầu tư đến tận cùng những tháng năm sống lao động miệt mài của mình. Có thể nói, đó là tất cả những gì chắt chiu nhất, gan ruột nhất mà nhà thơ Nguyễn Thế Kỷ để lại cho đời, ca ngợi một Con Người mà nói như nhà thơ Cu Ba Felix Pita Rodriguez, thì “Tên Người là cả một niềm Thơ”. Những ai là người Việt Nam yêu kính Bác Hồ đều có thể tự hào về tác phẩm trường thiên thơ Một người - thơ - tên gọi mà nhà thơ Nguyễn Thế Kỷ đã hoàn thành và để lại cho chúng ta vào những năm cuối cuộc đời mình.

Như một nhà thơ, nhà văn, một nghệ sĩ chân chính, tác giả Nguyễn Thế Kỷ đã chấm dấu chấm cuối cùng của Trường thiên cuộc đời để lặng lẽ rời cõi tạm ở tuổi 91, sau 2/3 thế kỷ hiến mình cho văn học nghệ thuật. Và sau tác phẩm để đời dài hơn 12 nghìn câu thơ viết về Bác Hồ. Như thế, ông đã tận tâm, tận sức, tận hiến, và không còn gì phải ân hận nữa.

Xin thành kính vĩnh biệt ông.


Tác giả: Thanh Thảo
Nguồn Văn nghệ số 10/2021

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
5.jpg 66.jpg 29.jpg 49.jpg 20.jpg 42.jpg 13.jpg 37.jpg 6.jpg 67.jpg 31.jpg 50.jpg 22.jpg 43.jpg 15.jpg 38.jpg 7.jpg 68.jpg 33.jpg 52.jpg 24.jpg 45.jpg 16-1.jpg 39.jpg 40.jpg 9.jpg 71.jpg 34.jpg 63.jpg 27.jpg 48.jpg 19.jpg 41.jpg 12-qn1.jpg a-T.jpg 36.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg 9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg
  • Đang truy cập18
  • Hôm nay4,148
  • Tháng hiện tại108,341
  • Tổng lượt truy cập3,078,251
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây