Lan tỏa chủ trương, lắng nghe dân ý: Sứ mệnh của báo chí địa phương

Thứ hai - 21/07/2025 15:01

Trong dòng chảy thông tin hiện đại, khi mạng xã hội phát triển bùng nổ, báo chí chính thống, đặc biệt là các cơ quan báo chí địa phương, vẫn giữ cho mình một sứ mệnh đặc biệt: Là cầu nối giữa ý Đảng với lòng dân. Vai trò đó không chỉ là nhiệm vụ tuyên truyền các chủ trương, chính sách, mà còn là trách nhiệm định hướng dư luận, phản ánh tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, góp phần củng cố niềm tin, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.

Sứ mệnh truyền thông gắn với địa phương

Trong hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam, báo chí địa phương có một vị trí rất riêng. Nếu báo chí trung ương đảm đương việc thông tin mang tầm quốc gia, quốc tế, thì các cơ quan báo chí địa phương chính là lực lượng trực tiếp chuyển tải các nghị quyết, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với từng người dân, ở từng thôn xóm, bản làng.

Không chỉ đưa thông tin một chiều, báo chí địa phương còn là nơi tiếp nhận, lắng nghe, phản ánh tiếng nói từ cơ sở; chuyển tải những tâm tư, trăn trở, những kiến nghị chính đáng của người dân đến các cấp ủy, chính quyền, từ đó góp phần hoàn thiện chính sách, giải quyết kịp thời những vấn đề bức xúc của nhân dân.

Chính vì vậy, báo chí địa phương vừa là "người phát ngôn" của Đảng bộ, chính quyền tỉnh, vừa là "kênh thông tin ngược", thể hiện quyền giám sát, phản biện của Nhân dân. Hai chiều thông tin này gặp nhau ở điểm chung là phục vụ mục tiêu xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, vì lợi ích của người dân, vì sự phát triển bền vững của địa phương.

Định hướng thông tin, tạo sự đồng thuận xã hội

Một trong những chức năng quan trọng nhất của báo chí địa phương là định hướng dư luận xã hội, tạo sự thống nhất về nhận thức, tư tưởng trong Nhân dân. Khi địa phương triển khai những dự án lớn, các chương trình phát triển kinh tế - xã hội hay thực hiện các nghị quyết mới, người dân có thể có những băn khoăn, lo lắng. Nếu không được thông tin đầy đủ, minh bạch, chính xác, có thể dẫn đến hiểu nhầm, thậm chí bị các thế lực xấu lợi dụng kích động, xuyên tạc.

Báo chí địa phương chính là lực lượng kịp thời vào cuộc để "giải trình trước dân", giúp người dân hiểu rõ bản chất vấn đề, nắm bắt mục tiêu, ý nghĩa của từng chính sách, từ đó đồng thuận, hưởng ứng.

Ví như, khi tỉnh triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao, chuyển đổi số hay dồn điền đổi thửa, nếu chỉ thông báo qua văn bản hành chính thì chưa đủ. Chính các cơ quan báo chí cùng hệ thống phát thanh, truyền hình của tỉnh sẽ là nơi "giải thích" cho người dân bằng những bản tin, phóng sự, câu chuyện người thực, việc thực; làm cho chủ trương ấy trở nên gần gũi, dễ hiểu, dễ làm.

Sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống truyền thông địa phương sẽ giúp các nghị quyết của Đảng không bị "chết trên giấy", mà thực sự đi vào cuộc sống.

anh bai tac nghiep trong bao lu phong vien co so tham gia chong bao lu cung ba con — Phóng viên tham gia phòng chống lụt bão cùng bà con ở địa phương

Phản ánh thực tiễn, nắm bắt "mạch sống" từ cơ sở

Điều làm nên giá trị riêng của báo chí địa phương là khả năng bám sát thực tế, lắng nghe hơi thở đời sống từ những câu chuyện nhỏ nhất ở thôn quê, phố thị. Những phóng viên cơ sở không xa lạ với người dân; họ có thể ngồi uống nước chè, chuyện trò với nông dân ngoài đồng, xuống bến cá với ngư dân, hay lắng nghe tâm sự của công nhân ở khu công nghiệp.

Những vấn đề người dân phản ánh, từ chuyện ruộng đồng, đường sá, đến môi trường, y tế, giáo dục hay chính sách hỗ trợ... chính là nguồn chất liệu để báo chí cơ sở xây dựng các tuyến tin bài, phóng sự. Nhờ đó, các cơ quan chức năng nắm bắt kịp thời để điều chỉnh, tháo gỡ.

Nhiều vụ việc chỉ được giải quyết dứt điểm khi có sự vào cuộc của báo chí địa phương. Một bản tin thời sự về ô nhiễm môi trường; một phóng sự phản ánh tình trạng nhũng nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính; hay một chuyên đề nói về việc chậm chi trả hỗ trợ cho người dân sau thiên tai… đều góp phần thúc đẩy chính quyền hành động nhanh hơn, sát dân hơn.

Báo chí địa phương vì thế không chỉ là kênh truyền thông đơn thuần mà còn là một "kênh giám sát xã hội" hữu hiệu, góp phần xây dựng chính quyền liêm chính, gần dân, vì dân.

Giữ gìn bản sắc, xây dựng văn hóa địa phương

Một chức năng đặc biệt nữa của báo chí địa phương là gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Báo chí là nơi giới thiệu những câu chuyện văn hóa bản địa, tôn vinh những nét đẹp trong đời sống cộng đồng, lan tỏa những gương người tốt việc tốt, những mô hình hay, cách làm hiệu quả.

Chính các chương trình truyền hình, chuyên trang văn hóa của báo chí địa phương đã góp phần hồi sinh nhiều lễ hội truyền thống, khôi phục các làn điệu dân ca, quảng bá di sản, phát triển du lịch. Đây là cách làm "mềm hóa" công tác tuyên truyền, khiến người dân tự hào, gắn bó hơn với quê hương, xứ sở.

Báo chí địa phương cũng là nơi tôn vinh các giá trị đạo đức, củng cố thuần phong mỹ tục, đấu tranh với cái xấu, cái ác, xây dựng nếp sống văn minh. Những chuyên mục như: Người tốt - việc tốt; Gương sáng đảng viên; Nét đẹp quê nhãn không chỉ mang tính giải trí mà còn là liều "vaccine" tinh thần, góp phần nâng cao ý thức cộng đồng.

Trong bối cảnh bùng nổ thông tin hiện nay, báo chí địa phương đang đứng trước không ít thách thức. Sự cạnh tranh từ mạng xã hội, các nền tảng phát thanh, truyền hình trực tuyến, các trang tin điện tử đa dạng làm cho một bộ phận công chúng, nhất là giới trẻ, có xu hướng "lãng quên" báo chí chính thống.

Để không bị tụt hậu, các cơ quan báo chí địa phương buộc phải đổi mới từ nội dung đến cách thức truyền tải. Tăng cường chuyển đổi số, phát triển các nền tảng mạng xã hội chính thống (fanpage, youtube, podcast, livestream) là xu hướng tất yếu. Đồng thời, cần làm mới cách làm báo: Sử dụng đa phương tiện, đồ họa, video ngắn, tương tác trực tiếp với người xem, người đọc.

Nội dung báo chí cũng phải sát với nhu cầu công chúng hơn, phản ánh kịp thời những vấn đề nóng, những câu chuyện đời thường, hấp dẫn mà vẫn giữ được định hướng chính trị đúng đắn.

Để làm được điều đó, báo chí địa phương rất cần sự quan tâm đầu tư từ các cấp, cả về nguồn nhân lực, trang thiết bị công nghệ, cũng như cơ chế chính sách để khuyến khích đội ngũ phóng viên, biên tập viên sáng tạo, cống hiến.

Kết nối niềm tin, lan tỏa tinh thần đoàn kết

anh bai le hieu 1 — Báo chí tuyên truyền giữ gìn bản sắc, xây dựng văn hóa địa phương

Khi Đảng ta xác định công tác dân vận là nhiệm vụ then chốt, thì báo chí địa phương chính là lực lượng đi đầu trong việc làm "dân vận bằng ngôn luận". Thông qua báo chí, lòng dân được thể hiện, ý Đảng được lan tỏa, niềm tin được bồi đắp.

Để giữ vững vai trò đó, báo chí địa phương cần tiếp tục phát huy truyền thống báo chí cách mạng, đổi mới sáng tạo để thực sự trở thành "người bạn của Nhân dân", là "cầu nối bền chặt giữa ý Đảng với lòng dân", góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

NLBHY