Một nhà văn lặng lẽ

Thứ hai - 26/09/2022 11:30

VĨNH BIỆT NHÀ VĂN VĂN BIỂN

Ông sống lặng lẽ và từ giã cõi đời cũng hết sức lặng lẽ nhưng những tác phẩm của ông thì không lặng lẽ chút nào. Tôi muốn nói đến nhà văn Văn Biển, vừa tạ thế hôm 10/9 tại Nha Trang ở tuổi 92.

Văn Biển họ Phạm, sinh năm 1930 tại Mộ Đức, Quảng Ngãi. Ông gọi Thủ tướng Phạm Văn Đồng bằng chú ruột. Quan hệ máu mủ này lại đưa Văn Biển vào con đường văn chương chứ không theo hoạn lộ chốn quan trường. Tôi khá bất ngờ khi nghe Văn Biển kể lại buổi đầu ông đến với văn chương như vậy. Ông tốt nghiệp Đại học Mỏ - Địa chất, về sống cùng nhà với người chú mình đến… 17 năm! Năm 1966, trong Đại hội Anh hùng chiến sĩ thi đua toàn miền Bắc, có một “gương điển hình” đặc sệt nông dân lên báo cáo thành tích. Báo cáo có mấy trang thôi mà đọc mãi không thành. Người đó là Anh hùng Hồ Giáo, đang nuôi bò ở Nông trường Ba Vì.

Nghe chất giọng đặc sệt Quảng Ngãi khi đọc báo cáo thành tích, Thủ tướng Phạm Văn Đồng rất ấn tượng với nhân vật này. Ông đã gặp riêng Hồ Giáo sau đó và nhận đồng hương Quảng Ngãi. Tưởng chỉ có vậy, không ngờ trong bữa cơm sau đó ít lâu với người cháu của mình, tức Phạm Văn Biển, Thủ tướng Phạm Văn Đồng đề nghị: “Hay là Biển lên Ba Vì để viết về anh Hồ Giáo nhỉ?”. Hóa ra lâu nay, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Thủ tướng Phạm Văn Đồng vẫn dõi theo đứa cháu ruột của mình không sót một “động thái” nào! Ông biết, Phạm Văn Biển đang theo đuổi giấc mơ văn chương chứ không phải đi tìm quặng trong lòng đất như cái ngành mỏ - địa chất mà cháu mình theo học.

Nghe người chú đề nghị vậy, Văn Biển lặng lẽ xách túi lên Ba Vì. “Tôi ở với anh Giáo 3 tháng liền ngay tại Nông trường Ba Vì. Cùng tuổi với nhau (sinh năm 1930), lại đồng hương Quảng Ngãi và chưa vợ con gì nên chuyện sinh hoạt của chúng tôi khá đơn giản và thuận lợi. Hằng ngày tôi theo chân Giáo ra đồng cỏ, nghe anh ấy kể chuyện nuôi bò. Trong những câu chuyện Giáo kể thì con bê mang số 20 đã ám ảnh tôi. Tôi “chấm” con bê ấy và đeo bám Hồ Giáo cùng “nhân vật” của mình đến cùng. Giáo ít nói, hỏi gì thì trả lời nấy chứ không thuộc dạng hoạt ngôn. Điều đó vừa thuận tiện về độ chính xác của tài liệu mà nhân vật cung cấp nhưng lại bất lợi khi mình không biết gì để hỏi nữa”, Văn Biển kể lại chuyện ông tiếp xúc với Hồ Giáo lần đầu.

Thế rồi Cô bê 20 ra đời sau chuyến thực tế ấy, trở thành tác phẩm “gối đầu giường” của thiếu nhi miền Bắc một thời. Sách kể về một cô bê con bị tật bẩm sinh nhưng nhờ công chăm sóc của anh Hồ Giáo, con bê con ấy không những không bị đèo đẹt mà trái lại trở thành một trong những con bò cho sữa nhiều nhất ở Nông trường Ba Vì. Nhà văn đã hóa thân vào con bê ấy để kể về cuộc đời của nó. Một giọng văn thủ thỉ thù thì làm mê mẩn bao lớp trẻ con. Tác phẩm đã được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Nhà xuất bản Kim Đồng trao giải thưởng đặc biệt năm 1968.

Ngoài Cô bê 20, Văn Biển còn là một kịch tác gia với nhiều đột phá vào thời khắc “đêm trước của đổi mới” mà trong làng kịch nước ta, mỗi khi nhắc đến cái tên Văn Biển, ai cũng nhớ đến ông như: Thành phố con tàuChuyện cổ Bát TràngĐêm Stockholm… Đặc biệt, tiểu thuyết Que diêm thứ 8 như một lời từ giã của nhà văn với cuộc đời, Văn Biển đã vắt kiệt cùng sức lực để hoàn thành tác phẩm khi ông đã ngấp nghé tuổi 90.

Xin được vĩnh biệt ông - một nhà văn lặng lẽ hiếm thấy!

Nhà văn Văn Biển quê Ðức Tân, Mộ Ðức, Quảng Ngãi. Năm 1954 ông tập kết ra Bắc, tuổi 20 bắt đầu sự nghiệp với ngành địa chất nhưng “lòng say mê văn học không lúc nào nguôi. Cho tới lúc chín muồi thì nhảy qua lĩnh vực văn chương với hai tác phẩm đầu tay: Cô bê 20 - tập văn xuôi viết cho thiếu nhi và Ðêm Stockholm - kịch bản sân khấu. May mắn cả hai đều được dư luận chú ý, Ðêm Stockholm phát trên Ðài Tiếng nói Việt Nam (1963) và sau đó in thành sách” - nhà văn Văn Biển kể lại.

Ðiều thú vị ở Văn Biển là với văn chương ông chỉ chọn đề tài thiếu nhi, dành hết những gì trong trẻo, hồn nhiên, mơ mộng... cho trang văn, mà cũng là cho bạn đọc. Còn với kịch thì lại xông vào những đề tài thời sự, thế sự gai góc. Ðoàn kịch Mimosa (Ðà Lạt, Lâm Ðồng) vừa mới thành lập đang dựng vở Ngộ nhận của ông, nếu có thể sẽ dựng lại vở Chiếc gương chàng ngốc (VTV3 đã dựng và phát sóng). “Cho tới bây giờ tuổi ngoài 80 vẫn còn say đắm với ánh đèn sân khấu như buổi ban đầu” - Văn Biển tâm sự…

(Trần Nhã Thụy)

 

Nguồn Văn nghệ số 39/2022

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

THƯ VIỆN ẢNH ĐẸP
9e931db13ff3e3adbae2.jpg eef9d3a2f1e02dbe74f1.jpg ac94b8a49de641b818f7.jpg ae0f6bdb499995c7cc88.jpg 895e11f733b5efebb6a4.jpg 27c48a2ea86c74322d7d-1.jpg f7b945c06782bbdce293.jpg 0f6e3f741c36c0689927.jpg c23927250467d8398176.jpg 906029e10ba3d7fd8eb2.jpg 32b8e242c0001c5e4511-1.jpg f774eba794e548bb11f4.jpg 7a0a8baca9ee75b02cff.jpg dcd1d242f0002c5e7511.jpg 23289506b7446b1a3255.jpg 66d134e644a498fac1b5-1.jpg 8a334df96fbbb3e5eaaa.jpg ec1643b261f0bdaee4e1.jpg 75528951ab13774d2e02.jpg 740f0438267afa24a36b.jpg ea6a58024d7f8c21d56e-1-1.jpg 4f0be64af33732696b26-1.jpg b673068913f4d2aa8be5-1.jpg 1d4bb15da420657e3c31-1.jpg 35021b9c0ee1cfbf96f0-1.jpg ffc69024855944071d48-1.jpg 87e8e87cfd013c5f6510-1.jpg f7a58a679f1a5e44070b-1.jpg 5b9e981a8d674c391576-1.jpg dfefc79bd2e613b84af7-1.jpg 02ac9b4b8e364f681627-1.jpg 142989b99cc45d9a04d5-1.jpg fe3d1d75bf087e562719.jpg 94d3461b53669238cb77-1.jpg f38c46ee539392cdcb82-1.jpg 7f5885f9908451da0895-1.jpg e5c4472a52579309ca46-1.jpg 3b20a26fb712764c2f03-1.jpg 0506885d9d205c7e0531-1.jpg 1389b67fa302625c3b13-1.jpg f69297bc83c1429f1bd0-1.jpg 33f61d080875c92b9064-1.jpg e71f3a932feeeeb0b7ff-1.jpg 3b4258344c498d17d458-2-1.jpg aecc18440d39cc679528-1.jpg 01b53b002e7def23b66c-1.jpg 7536f22be75626087f47-1.jpg f87058784d058c5bd514-1.jpg 48dd535d4620877ede31-1.jpg 0905f0a2572f9c71c53e.jpg 2799f500528d99d3c09c-1.jpg 0b4698843f09f457ad18.jpg d5502603818e4ad0139f.jpg c364cdd36a5ea100f84f.jpg 4126eb8e4c03875dde12.jpg 35b9c64f61c2aa9cf3d3.jpg eb2c4421e0ac2bf272bd.jpg cd43fd4859c5929bcbd4-1.jpg a7896047c7ca0c9455db.jpg 370c09e6ae6b65353c7a.jpg 3b96701bd7961cc84587.jpg f369334897c55c9b05d4.jpg d203ce4d69c0a29efbd1.jpg b91ad73673bbb8e5e1aa-1.jpg 520c873d23b0e8eeb1a1.jpg 8f815695f21839466009.jpg d9977394d7191c474508.jpg b94a739fd4121f4c4603.jpg IMG-8020-1.jpg IMG-8014-1.jpg IMG-8021-1.jpg IMG-8007-1.jpg IMG-8017-1.jpg IMG-8018-2.jpg IMG-8016-1.jpg IMG-8013-1.jpg IMG-8015-1.jpg IMG-5512.jpg IMG-5489-1.jpg IMG-5516.jpg IMG-5498.jpg IMG-5504.jpg IMG-5510.jpg IMG-5515.jpg IMG-5497.jpg IMG-5529.jpg IMG-5503.jpg IMG-5509.jpg IMG-5514.jpg IMG-5494.jpg IMG-5518.jpg IMG-5501.jpg IMG-5507.jpg IMG-5513.jpg IMG-5493.jpg IMG-5517.jpg IMG-5500.jpg IMG-5505.jpg TS9-3865-1.jpg TS9-3931-2.jpg
  • Đang truy cập15
  • Hôm nay2,032
  • Tháng hiện tại63,912
  • Tổng lượt truy cập2,347,718
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây