Diễn đàn nhà báo trẻ và công tác đào tạo – Cần cho cả nhà báo lâu năm trong nghề

Thứ hai - 25/03/2019 16:59

Diễn đàn “Nhà báo trẻ và đào tạo bồi dưỡng nhà báo trẻ” do Liên chi hội các Cơ quan Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2019. Tới dự có nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam - Trưởng ban Tổ chức Hội Báo, nhà báo Mai Đức Lộc, Phó Chủ tịch HNBVN cùng đông đảo các nhà báo, các thầy cô giáo, các sinh viên đang theo học tại các Khoa Báo chí trên cả nước.

ChÃº thÃch áº£nh — Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi phát biểu khai mạc.
Ảnh: Minh Quyết/TTXVN

Tiến sỹ - Tổng Biên tập Tạp chí Người làm báo Việt Nam - Nguyễn Thành Lợi là người dẫn chương trình cho Diễn đàn.

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Thường trực Hồ Quang Lợi nhấn mạnh sự nghiệp báo chí, có sự tiếp nối, tương lai của báo chí Việt Nam đó chính là các sinh viên, các thầy cô giáo tại các học viện các khoa báo chí của nhiều trường đại học. Diễn đàn là dịp để các nhà báo trao đổi cùng các sinh viên để chung niềm tin, chung khát vọng xây dựng báo chí Việt Nam nhân văn trách nhiệm vì dân tộc và đất nước.

Mở đầu, bạn Ngô Thế Hùng sinh viên năm thứ 4 Phân viện Báo chí Tuyên truyền đề nghị được hướng dẫn về kĩ năng làm báo trong thời đại 4.0?

Tiến sỹ báo chí Nguyễn Văn Dững: Việt Nam là nước đào tạo báo chí khá cơ bản vì Đảng rất quan tâm nên có Lớp Viết báo Huỳnh Thúc Kháng từ rất sớm. Còn thế giới học ngắn để cập nhật và các nhà báo dự rất chăm, còn ở ta các nhà báo thường ít dự các lớp tập huấn. Hiện tại các nhà báo trẻ mạnh hơn các nhà báo cao tuổi ở 3 điểm:1- Năng lực tư duy mới - tư duy phản biện, nếu cứ nói như cũ thì dân không nghe không xem nên lãng phí; 2- Nhà báo trẻ phải giỏi ngoại ngữ; 3- Nhà báo trẻ giỏi công nghệ hơn. Vậy kĩ năng từ đâu ra? Kĩ năng là do kiến thức thu được mỗi ngày. Và các nhà báo hãy viết cho hấp dẫn, báo chí tầm dưới là thông tin, tầm cao là phân tích là bình luận.

Bạn Phương sinh viên báo chí đề nghị cho biết những thách thức của nhà báo trẻ thời đại 4.0?

Nhà báo Lê Hoàng Anh Tuấn: Thách thức đầu tiên là ngoại ngữ, nhà báo cần biết và giỏi ngoại ngữ đề lấy thông tin của các quốc gia để đối chiếu cho tin bài.

Nhà báo Nguyễn Văn Dững: Đó là khả năng siêu kết nối và năng lực tư duy, là năng lực phân tích bình luận. Không biết tư duy thì báo này đưa lại báo kia. Vụ nước mắm nhiều báo sai là do phóng viên không có khả năng phân tích.

Tiến sỹ Chủ nhiệm Khoa báo viết Đỗ Thu Hằng: Báo chí phải tạo ra sự tin cậy và trách nhiệm hơn mạng xã hội. Nhà báo trẻ có khả năng tiếp cận công nghệ hơn nhà báo lớp trước. Ngoại ngữ là công cụ để tiến nhanh nhưng cần học bài bản mà không cầu toàn, đừng coi thường sự học từ viết tin, các nhà báo trẻ hãy khiêm tốn đừng thoả mãn để tiến xa hơn…

Nhà báo Nguyễn Thanh Nhân, Chủ tịch HNB Lâm Đồng: Nhà báo trẻ cần có cảm xúc, phải rèn luyện để có trái tim nóng và chiếc đầu tỉnh táo.

Tiến sỹ Đinh Thị Thúy Hằng, Trưởng Khoa Phát thanh Truyền hình - Phân viện Báo chí Tuyên truyền: Các nhà báo trẻ hãy tự hỏi mình đã yêu nghề chưa? Hãy làm tốt trong quá trình học hãy có tác phẩm tốt ngay từ những ngày đang ngồi trên ghế nhà trường.

Nhà báo Nguyễn Công Đán, Chủ tịch HNB Hưng Yên: Muốn có kĩ năng làm báo thì phải học và rèn nghề. Từng lớp cần quy định việc chế độ viết tin bài hàng tuần và tổ chức bình các tin bài, từ đó góp ý cho nhau làm quen các thể loại báo chí đáp ứng. Và cần tập kĩ năng viết ngắn vì công chúng có thói quen xem trên điện thoại.

Một sinh viên Khoa Viết Văn - Báo chí trường Viết Văn Nguyễn Du hỏi: “Sân chơi”- Môi trường cho sinh viên tác nghiệp không được thuận lợi thì cách nào khắc phục?

Tiến sỹ Đinh Thị Thúy Hằng: Khi môi trường tại nơi học tập chưa có thì cộng tác với các cơ quan báo chí, vấn đề là từ yêu nghề sẽ dẫn đến hành động đúng hướng.
Tiến sỹ Đỗ Thu Hằng: không nên trông chờ hãy dũng cảm trong cạnh tranh, tự tìm môi trường thực hành nghề báo.

Tiến sỹ Chủ nhiệm Khoa Xuất bản, Phân viện Báo chí Tuyên truyền Hà Huy Phượng: Ngoài kiến thức cần đam mê nếu không nhà báo trẻ sẽ là những người già làm báo, và do yêu nghề nên các nhà báo cao tuổi lại rất say mê và trẻ trung trong nghề. Muốn làm báo thì phải rèn phải yêu nghề nghiệp. Nhiều nhà báo cao tuổi đã có mặt tại đây là những người đam mê nghề báo.

Nhà báo Nguyễn Uyển: Rèn luyện kĩ năng làm báo là rèn luyện suốt đời. Nhà báo phải yêu nghề và có cảm xúc đúng. Nhà báo phải tiếp nhận và phải xử lý thông tin, phải đi, phải quan sát và ghi chép. Phải sâu sát. Nếu tìm tin trên mạng là chết. Phải xử lý thông tin, phải có tính chính trị, đừng lên mạng rông dài mà hại vào thân.

Tiến sỹ Trưởng Ban Nghiệp vụ HNBVN Trần Bá Dung: Kĩ năng là khả năng thành thục trong công việc. Muốn có kĩ năng phải có kiến thức, phải lao động. Nhà báo phải kiến giải, phải có cảm xúc và quan điểm riêng, phải coi bình luận là kĩ năng.

Nhà báo Mai Đức Lộc: Nhà báo là thư kí của thời đại, cần phải có khả năng chuyên sâu. Các nhà báo cần yêu nồng cháy và biết ghét hết mình, đi theo cái mới cái tốt để sáng tạo tác phẩm…

Nhà báo Dương Thị Kiên: Nghề báo phải đọc, đi , viết. Các bạn phải đọc giáo trình và đọc các bài báo, đọc có chi chép, đọc báo cũng là học mà là học phản biện người học có sự phản biện, có cách đánh giá riêng. Học Viện có một thư viện nhưng không thấy sinh viên đọc. Về đi thì phải đi nhiều chứ không phải ngủ nhiều. Phải tập viết nhiều, vì thế sinh viên nên “đeo bám” một cơ quan báo chí để cộng tác tin bài.

Thầy giáo Phan Văn Kiền Trường Đại học KHXH&NV: Sinh viên đang có tư duy lệch lạc: Một dạng nhóm bỏ học để đi viết tin bài kiếm tiền mà họ quên rằng một nhà báo chuyên nghiệp phải được đào tạo bài bản chuyên nghiệp, phải có kiến thức nền tảng. Dạng nhóm thứ 2 là chăm chăm vào học điểm cao nhưng ra trường không biết viết tin bài, do đó các cơ quan báo chí phải đào tạo lại. Việc học báo để làm người làm báo tốt cần cả học tốt và học thực nghiệm cho tốt. Việc cân bằng 2 nhóm là khó nhưng cần phải cân bằng.

Một sinh viên nêu làm thế nào để cân bằng đam mê trong nghề báo

Tiến sỹ Hà Huy Phượng: Đam mê chứ không phải mê muội, tiền bạc dễ làm người mê muội, hãy đọc đi xem nhìn thấy cái tốt để lăn xả. Đó là đam mê đúng.

Tiến sỹ Nguyễn Văn Dững: Câu hỏi này dành cho các Toà soạn, có nhà báo 2 năm đầu viết được thưởng thường xuyên nhưng sau đó lại bị thải loại vì mải chạy theo lợi nhuận. Cũng có toà soạn đẩy phóng viên vào “tiền tình tù tội” để bán được nhiều báo.Trong môi trường số, săn tin không còn quan trọng nữa vì mạng đã đưa, mà khả năng thẩm định phân tích mới là quan trọng.

Tiến sỹ Nguyễn Thành Lợi : Báo chí là nghề sáng tạo nhằm phản ánh xã hội luôn sôi động. Sinh viên cần chăm học vì khi ra trường đầu ra đòi hỏi cả kiến thức, kĩ năng và đạo đức nghề nghiệp. Sinh viên cần chọn những cơ quan báo chí có chất lượng để kiến tập và thực tập…

Phó Chủ tịch Thường trực Hồ Quang Lợi bế mạc: Cuộc toạ đàm thật sự sôi nổi thể hiện sự gắn kết các thế hệ làm báo. Đây là cuộc đối thoại bổ ích. Kĩ năng làm báo dựa trên khả năng nhận thức … Khi nói đến 4.0 thường lệch về công nghệ nhưng không được quên nội dung và thông điệp, nội dung và thông điệp là linh hồn của báo chí tâm thế làm nghề đòi hỏi con người làm chủ công nghệ. Việc làm nghề tại một số toà soạn chưa có môi trường lành mạnh việc mang danh nhà báo đi làm quảng cáo hoặc hơn thế. Trong môi trường dạy làm báo cần chú trọng rèn luyện đạo đức nghề báo - đây là sống còn. Đạo đức đang bị thách thức. Một số cơ quan và bản thân một số nhà báo lợi dụng nghề để đi làm quảng cáo… Báo chí chính thống hơn mạng xã hội nhờ gắn xây dựng đội ngũ và nêu cao đạo đức nghề nghiệp. Đạo đức nghề nghiệp cũng như kĩ năng làm báo cần được trau dồi ngay từ lúc ngồi trên ghế nhà trường. Cuộc toạ đàm có ích cho báo giới. Cần tạo môi trường đối thoại hàng ngày. Chúc chúng ta đam mê trong dạy nghề và làm nghề. Trên nền tảng như thế, Báo chí Việt Nam đổi mới sáng tạo và trách nhiệm với Đất nước và Nhân dân.

Nguyễn Công (lược ghi)