Tham dự Giải Báo chí quốc gia lần thứ XIV, phim tài liệu truyền hình “Ông Rũ Rối” của Đài PT&TH Phú Thọ đã để lại ấn tượng mạnh với Hội đồng Chung khảo. Trên nền một đề tài không mới, nhưng BTV Đào Gia Thái và các thành viên e kíp đã sáng tạo và làm nên một tác phẩm cuốn hút.

Khi ý Đảng lòng dân hòa quyện

Không có những cảnh quay đầu tư công phu, không có kỹ xảo cầu kỳ, nhưng mỗi thước phim đều để lại cho người xem nhiều cung bậc cảm xúc. Những cảnh quay chủ yếu là những người nông dân ra đồng, người cán bộ với trang phục và vóc dáng giản dị, luôn suy tư cho công việc, cho nhiệm vụ được Đảng giao…tất cả những hình ảnh đó khiến người xem cảm nhận được sự gần gũi, mộc mạc, thân quen và cảm nhận như chính làng, xã quê hương mình trong đó.

Bộ phim bắt đầu bằng những cảnh quay không thể chân thật hơn, đó là hình ảnh Bí thư Đảng ủy xã trằn trọc trong màn đêm với những tiếng dế, ếch kêu mang đặc trưng của vùng quê thuần nông. Hình ảnh người cán bộ xã với ánh mắt suy tư được miêu tả chân thật, việc nước chưa xong, trong đầu ông đang tìm lời giải làm sao hoàn thành được nhiệm vụ cấp trên giao? làm sao tinh thần ấy xuyên suốt từ Đảng ủy tới UBND xã? Nhưng khó khăn hơn cả là vận động được hàng nghìn hộ dân thay đổi tư duy, thay đổi tập quán ngàn đời.

Áp lực đặt lên vai người cán bộ xã, bằng sự tinh tế BTV Gia Thái đã khéo léo đưa ra vấn đề dồn điền đổi thửa ngay từ đầu bộ phim. Đó là hàng loạt ý kiến phản đối chủ trương của rất nhiều người dân, tất cả đều thể hiện một cách mộc mạc và sống động trong từng cảnh quay. Cách bắt đầu như vậy khiến người xem không bị nhàm chán mà ngược lại người xem hiểu được ngay vấn đề.

Trong phim tài liệu, ngoài hình ảnh đẹp BTV Gia Thái biết kết hợp cùng lời dẫn từ chính nội tâm nhân vật (bí thư xã) khiến người xem như đang được tự mình khám phá một vấn đề được cho là “nhạy cảm” của một vùng quê đang yên bình này. Để có nền nông nghiệp phát triển, công tác dồn điền đổi thửa có vai trò tiên quyết trong xây dựng NTM, tạo ra cuộc cách mạng để người nông dân sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo quy mô lớn, tập trung.

Ông Nguyễn Văn Long, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Lương Lỗ nhiệm kỳ 2010-2015 là người khởi xướng, nêu cao vai trò, tính gương mẫu của người cán bộ, đảng viên. Ông là người đứng ra vận dụng linh hoạt chủ trương của tỉnh và huyện đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động để nhân dân hiểu rõ lợi ích tác dụng sau dồn đổi ruộng đất.

Cùng với đó, với những bước đi rõ ràng, ông và Ban chấp hành Đảng bộ xã đã xây dựng kế hoạch sát với tình hình ruộng đất của xã mình, quá trình tổ chức thực hiện được bàn bạc dân chủ, khách quan. Không tư lợi cá nhân, không nề hà chuyện thân quen họ hàng ở làng xã, ông đã vận động thuyết phục thành công người dân cùng tham dồn điền đổi thửa, chung tay xây dựng hệ thống thủy lợi, đường giao thông nội đồng để rồi hình thành cánh đồng mẫu lớn. Ý Đảng hợp với lòng dân, người dân xã Lương Lỗ đã cảm nhận được một chủ trương đúng của Đảng và hiểu hơn về một cán bộ tận tụy, chính trực biết hi sinh vì dân.

Với thành công trên, xã Lương Lỗ đã trở thành mô hình điểm của tỉnh Phú Thọ về công tác dồn đổi ruộng đất, được nhiều đoàn công tác của các đơn vị, địa phương trong và ngoài tỉnh đến tham quan, học tập kinh nghiệm. Mô hình của xã đã được nhân rộng ra 26 xã trên địa bàn huyện Thanh Ba và các huyện trong tỉnh như: Hạ Hòa, Cẩm Khê…

Chắt chiu, tỉ mỉ, sáng tạo trong từng cảnh quay

Một trong những vấn đề mấu chốt cho thành công của một bộ phim tài liệu là lựa chọn nhân vật, nhân vật có nhiều điểm đặc biệt sẽ tôn thêm tính chân thật cho cả bộ phim.

BTV Gia Thái chia sẻ: "Đây là nhân vật tôi đã lựa chọn từ lâu, đặc biệt ông được nhiều người dân trong xã quý mến, được chính quyền từ trung ương, tỉnh, huyện ghi nhận trong phong trào thi đua yêu nước, thành tích của ông được minh chứng qua nhiều bằng khen, giấy khen…”

Đề tài về người tốt việc tốt, nghe thì tưởng dễ nhưng thực chất rất khó thực hiện, vì người làm được việc họ thường khiên tốn, ít nhận tốt về mình. Đặc biệt nhân vật làm Bí thư một xã liên quan đến công tác Đảng đòi hỏi việc xây dựng hình ảnh càng phải chuẩn chỉnh, khéo léo. Làm sao vừa đúng với chuẩn mực, tác phong người cán bộ Đảng viên nhưng cũng đảm  bảo làm sao tôn lên vẻ chân thật, gần gũi, bình dị gần gũi…đó là bài toán mà e kíp phải giải đáp được.

BTV Gia Thái chia sẻ:  “Chúng tôi mất khoảng 3 tháng xây dựng kịch bản và quay hoàn thiện bộ phim, khâu tiền cảnh là vất vả nhất vì công tác dồn điền đổi thửa đã diễn ra nhiều năm rồi việc tái hiện lại tương đối khó khăn, mọi nhân vật, cảnh quay, hội nghị, họp bàn ở xã…tất cả đều phải tái hiện lại”. Để hoàn thiện “Ông Rũ Rối”, BTV Gia Thái không nhớ mình đã di chuyển về xã và nhà nhân vật bao nhiêu lần, nhiều thời điểm chỉ có anh và một quay phim cả tuần lễ ngày nào cũng di chuyển từ đài Phát thanh & Truyền hình Phú Thọ về xã (30km).

Đặc biệt khi quay cảnh hội nghị vận động người dân lúc 4h sáng, anh và quay phim đã phải thức dậy từ 3h sáng để tới xã chuẩn bị dựng hình. Buổi đối thoại tại nhà văn hóa được tái hiện như thật. Cuộc họp diễn ra đúng vào 4h sáng, khi mà không gian vùng quê tĩnh mịch nhất. BTV Gia Thái tâm sự: “Để gọi được hàng chục người dân ra nhà văn hóa họp lúc 4h sáng không phải dễ dàng, nhưng nhờ vào uy tín của ông Nguyễn Văn Long, nguyên Bí thư Đảng ủy xã mà người dân có mặt hỗ trợ e kíp kịp thời”.

Chỉ với 20 phút, những mỗi cảnh quay khán giả sẽ không bị nhàm chán bởi mọi góc cạnh đều được e kíp chắt chiu, tỉ mỉ, sáng tạo. Không chỉ đảm bảo độ sắc nét mà âm thanh cũng được ghi lại cẩn thận, làm sao gần gũi chân thật, tôn lên vẻ đẹp của vùng quê nông thôn yên bình. “Phải chỉnh sửa từng đúp hình, từ ánh mắt cử chỉ nhân vật, ngoại cảnh… hay cả hình ảnh con dế kêu trong sân vườn, tất cả được ghi lại sao cho chân thật nhất, có như vậy mới thuyết phục được khán giả” BTV Gia Thái cho biết thêm.

Thành công từ một bộ phim tư liệu truyền hình, đó là sự góp sức của cả e kíp, gồm biên tập và quay phim, cả hai phối hợp ăn ý, đóng góp xây dựng nhịp nhàng, hiểu nhau trong từng phân cảnh. Điều này đã tạo ra một sản phẩm tốt, nếu như có một kịch bản tốt mà không có một quay phim có trách nhiệm, sáng tạo thì khó có tác phẩm truyền hình hay.

Với hơn 15 năm gắn bó với nghề truyền hình, BTV Gia Thái luôn tìm tòi sáng tạo những vấn đề, nội dung đề tài mới và quan trọng hơn hết là anh luôn biết rút ra những kinh nghiệm sau mỗi tác phẩm. Theo anh, là phóng viên, nhà báo quan trọng nhất là say nghề, nếu thật sự muốn có tác phẩm hay, người xem sẽ cảm nhận được những giọt mồ hôi của người làm ở trong đó… Say nghề điều này càng quan trọng đối với những lớp phóng viên trẻ mới vào nghề, nếu say nghề sẽ tạo ra động lực thôi thúc họ luôn đi tìm cái mới mẻ, vượt qua mọi khó khăn, cản trở.

Bộ phim đã mang lại hiệu quả truyền thông lớn, không chỉ thể hiệu cụ thể việc đưa nghị quyết của Đảng cuộc sống mà còn nêu bật tinh thần trách nhiệm gương mẫu của một Đảng viên trong việc thay đổi tư duy chỉ đạo. Đụng đến vấn đề đất đai nhưng bộ phim không bị cứng nhắc, dập khuôn. Bộ phim đạt giải A, ở giải Phim tài liệu truyền hình, thể hiện sự nỗ lực của cả e kíp. Nhưng đằng sau đó là sự quan tâm sát sao của lãnh đạo Đài Phát thanh & Truyền hình Phú Thọ, họ là những người luôn động viên, cổ vũ kịp thời mỗi khi e kíp gặp khó khăn.