Nhà báo Nguyễn An Chiến: Suốt đời cầm bút vì Lào Cai

Chủ nhật - 03/03/2019 17:13

Tôi mượn ý này trong một tác phẩm báo chí của nhà báo Nguyễn An Chiến để đặt tiêu đề cho bài viết của mình khi giới thiệu tập sách của anh...

Tôi mượn ý này trong một tác phẩm báo chí của nhà báo Nguyễn An Chiến để đặt tiêu đề cho bài viết của mình khi giới thiệu tập sách của anh. Có lẽ ở Lào Cai, ngoài những nhà văn có hoạt động báo chí và những nhà báo có sáng tác văn học nghệ thuật đã có những đầu sách của mình thì Nguyễn An Chiến là người thứ hai ra được sách về báo chí. Điều đó thể hiện được lòng tự tin và cái tâm của người làm báo trong suốt cả một đời đeo đuổi với sự nghiệp.
Sinh ra tại Hưng Yên, một trong những cái nôi văn hóa của vùng châu thổ Sông Hồng nhưng lại lớn lên và trưởng thành tại Lào Cai - nơi thượng nguồn đậm chất văn hóa Tây Bắc. Chính cái đó đã hun đúc để rồi thấm đẫm tạo nên tố chất làm báo của Nguyễn An Chiến. Với học vị cử nhân văn khoa trường Đại học tổng hợp Hà Nội, An Chiến về công tác tại Đài Phát thanh - Truyền hình Hoàng Liên Sơn năm 1984. Từ đó đến nay, trải qua 35 năm miệt mài với nghề báo, hàng ngàn tác phẩm báo chí đã đi qua sóng phát thanh đến với bạn nghe đài hoặc qua báo in đến với bạn đọc. Giờ đã đến lúc được nghỉ chế độ nhưng hẳn nghiệp làm báo sẽ còn theo anh đến hết cuộc đời. Chính vì vậy mà Nguyễn An Chiến đã lựa chọn để in cho mình riêng một tập sách về những tác phẩm báo chí, trong đó có những tác phẩm đầu tay ghi dấu ấn đầu đời của nghề làm báo.

Trong tập bản thảo mà anh tin cậy nhờ tôi đọc, dù chưa chia thành các mảng nội dung nhưng có thể thấy sự lựa chọn tác phẩm trong suốt 35 năm qua là một điều không dễ. Bởi với người viết, tác phẩm dù ngắn hay dài khi hình thành đều phải trải qua bao sự khó khăn vất vả, nhất là những thời kỳ chưa có công nghệ thông tin hỗ trợ. Việc lưu trữ lại càng phức tạp. Cho nên để được có gần hai trăm tác phẩm tập hợp trong một cuốn sách còn khó hơn rất nhiều đi tìm đề tài để viết tác phẩm mới. Lao động báo chí đòi hỏi tư duy nhanh nhạy của người làm báo, tính thời sự và nhu cầu thông tin luôn đặt tình thế gấp gáp và bản lĩnh người viết trước đời sống xã hội.

Đọc cho hết các tác phẩm báo chí trong tập sách liền một mạch là không thể, phải là người yêu nghề, quan tâm đời sống chính trị - xã hội mới tiếp cận được trọn vẹn. Trong tập sách này tôi có thể khuôn ra những mảng nội dung chính sau:

111 — ***“Những người đi mở đất” là những tác phẩm đúc kết từ cách nhìn đa chiều của nhà báo Nguyễn An Chiến***

- Nghiệp vụ báo chí có 23 tác phẩm

- Bút ký, tùy bút (thể ký) 29 tác phẩm

- Phóng sự phát thanh 7 tác phẩm

- Chính luận 32 tác phẩm

- Còn lại là các bài viết phản ánh về chính trị - kinh tế - xã hội.

Theo tôi, làm báo khó nhất là viết chính luận, sức sống của nó là không thể phủ nhận. Viết về mảng này đòi hỏi người viết phải có phông kiến thức rộng và lập trường tư tưởng kiên định mới cho ra được tác phẩm đúng cái tầm của nó. Qua những bài chính luận có trong tập sách. Nguyễn An Chiến đã hội tụ được những điều cơ bản vừa nêu. Anh là một người viết có nhiều kinh nghiệm, lại là người làm quản lý với chức danh Phó giám đốc Đài Phát thanh - Truyền hình, từng kinh qua quản lý với chức danh Phó chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh nên “lăng kính nhà báo” trong anh lúc nào cũng trong sáng. Sự đam mê bươn trải, luôn có mặt trong thực tiễn đời sống là một phẩm chất cần có của người làm báo. Chính thực tiễn đời sống đã tạo nên ngòi bút của Nguyễn An Chiến một tính nhất quán, trung thực. Những tác phẩm báo chí qua tập sách của anh hiện lên một đời sống xã hội phong phú, dù đó là nông thôn hay thành thị, phong tục tập quán của từng dân tộc… Tất cả đều lung linh chuyển động tạo nên một bản sắc Lào Cai. Cũng trong tập sách này, anh dành một thời lượng thích hợp về đề tài xây dựng Đảng - một nhiệm vụ chính trị quan trọng của báo chí; đề tài chiến tranh cách mạng thân thế sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Qua đó thấy được tư tưởng, tình cảm và trách nhiệm của người làm báo trong sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam. Đồng thời là một nguồn cảm hứng vô tận để những người làm báo và cơ quan báo chí khai thác chuyển tải đến đời sống xã hội.

Với thể ký - sự giao thoa giữa văn học và báo chí - An Chiến đã sử dụng khá nhuần nhuyễn trong các tác phẩm của mình. Đọc thấy nhẹ nhàng mà sâu lắng bút pháp linh hoạt chuyển được thông điệp của tác giả đến người đọc, người nghe. Đặc biệt là những tác phẩm tùy bút, ngôn ngữ tạo được một hình ảnh ấn tượng rất gần gũi với văn chương nhưng vẫn giữ được đặc tính của báo chí. Tôi không có ý đi sâu vào phân tích và dẫn dụ tác phẩm mà chủ yếu là nêu những cảm nhận của tư cách người đọc. Hy vọng khi bạn cầm trên tay cuốn sách này sẽ tìm thấy nhiều điều mới mẻ cụ thể hơn. Tôi cho rằng thành công của Nguyễn An Chiến khi thể hiện các bài bút ký, tùy bút là sự kết tinh của lao động quá khứ với tìm tòi sáng tạo những vẫn đề liên quan đến thể tài này.

111 — ***Nhà báo Nguyễn An Chiến ký tặng trong buổi ra mắt cuốn sách "Những người đi mở đất"***

Đối với các thể tài như: nghiệp vụ báo chí, phóng sự phát thanh, phóng sự chân dung… Tác giả cũng chọn những tác phẩm tiêu biểu để đem đến cho người đọc hiểu thêm về nghề, về người. Tuy không bàn đến kỹ thuật nghiệp vụ cụ thể nhưng nó lại toát lên tính tư tưởng, tính định hướng nghề nghiệp giúp cho người làm báo tha thiết với nghề hơn. Đây là những tác phẩm đáng đọc để những người làm nghề, đặc biệt là các nhà báo trẻ nâng cao được nghiệp vụ trong quá trình tác nghiệp của mình.

Có thể những tác phẩm được Nguyễn An Chiến lựa chọn và trình bày trong cuốn sách của mình chưa phải là những tác phẩm đặc sắc nhất. Nhưng nó là nhịp đi của một hành trình 35 năm làm báo của anh, nó rút đi bao nhiêu sức lực và tuổi trẻ, đồng thời cũng tạo nên dáng vóc một Nguyễn An Chiến - nhà báo. Thành công của một người làm nghề là khó lượng định nhưng dấu ấn nghề nghiệp là một điều có thể khẳng định. Rồi đây khi rời cơ quan công sở, không còn phải lo toan bộn bề với những loại hình công việc, thời gian còn lại cho Nguyễn An Chiến với những tác phẩm báo chí dự định trong tương lai. Tin rằng với độ chín của nghề, với sự tư duy và sàng lọc trong quá trình tác nghiệp đủ sức cho An Chiến viết những tác phẩm báo chí có sức sống lâu bền hơn. Bạn đọc nói chung và những người làm báo nói riêng lại có được thêm nhiều bài học kinh nghiệm trong cuộc sống. Với những cảm nhận của mình về tập sách xin được trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

Nhà báo Lê Minh Thảo