Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh và chuyên mục “Những việc cần làm ngay” - Một phong cách lãnh đạo kiên định

Thứ sáu - 20/06/2025 16:21

THANH DUNG

Trong công cuộc đổi mới đất nước, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh được nhớ đến như một nhà lãnh đạo kiên định, sáng tạo, người có nhiều đóng góp quan trọng đối với việc xây dựng và củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng và Nhà nước. Một trong những dấu ấn sâu đậm nhất trong sự nghiệp lãnh đạo của đồng chí là việc khởi xướng chuyên mục “Những việc cần làm ngay” trên Báo Nhân Dân vào năm 1987, với bút danh N.V.L. Đây không chỉ là một trong những sáng kiến quan trọng của công cuộc đổi mới mà còn phản ánh một phần phong cách lãnh đạo của đồng chí - luôn coi trọng việc “nói và làm”.

Khởi xướng chuyên mục “Nói và Làm”

Vào năm 1987, khi Việt Nam bước vào thời kỳ đầu của công cuộc đổi mới, đất nước phải đối mặt với vô vàn khó khăn: kinh tế trì trệ, đời sống nhân dân còn nghèo khổ, bộ máy hành chính cồng kềnh, nhiều hiện tượng tiêu cực, tham nhũng và lãng phí lan rộng. Trong bối cảnh đó, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh, với tư duy đổi mới sâu sắc, đã quyết định sử dụng báo chí làm công cụ để phản ánh và thúc đẩy sự thay đổi trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên.

Trên trang nhất của Báo Nhân Dân số ra ngày 25/5/1987, bài viết đầu tiên trong chuyên mục “Những việc cần làm ngay” xuất hiện với bút danh N.V.L. Ngay lập tức, chuyên mục đã tạo tiếng vang lớn trong xã hội, được đông đảo quần chúng nhân dân và cán bộ theo dõi. Không chỉ dừng lại ở việc nêu vấn đề, các bài viết còn chỉ ra đích danh hiện tượng, địa phương, đơn vị để phê phán, đồng thời kiến nghị hướng xử lý, thúc đẩy việc cải cách hành chính, tăng cường kỷ cương và nâng cao đạo đức công vụ.

Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh không né tránh hay dùng ngôn ngữ chung chung. Đồng chí thẳng thắn phê bình các biểu hiện cửa quyền, vô trách nhiệm, đặc quyền đặc lợi, sự lãng phí của bộ máy nhà nước. Chính vì vậy, chuyên mục này không chỉ đơn thuần là một loạt bài báo mà đã trở thành một phong trào “tự soi, tự sửa” trong toàn bộ hệ thống chính trị. Nhiều vụ việc sau khi được phản ánh đã được các cơ quan chức năng vào cuộc xử lý nghiêm túc, mang lại hiệu quả rõ rệt.

Điều đặc biệt là, việc Tổng Bí thư - người đứng đầu Đảng trực tiếp viết báo, lắng nghe và trả lời nguyện vọng của người dân thể hiện tinh thần gần dân, trọng dân và cầu thị. Đây là nét rất mới trong phong cách lãnh đạo thời kỳ đó, góp phần đưa Đảng đến gần hơn với nhân dân, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình đổi mới toàn diện sau này.

Bút danh N.V.L được cho là viết tắt của “Nói và Làm”, đã trở thành một biểu tượng trong việc thể hiện cam kết của đồng chí rằng lời nói phải đi đôi với 12 Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025) Người làm báo Hưng Yên việc làm, lý luận phải gắn liền với thực tiễn. Đồng chí chủ trương rằng chỉ có hành động cụ thể, quyết liệt mới có thể giải quyết được những vấn đề tồn tại trong xã hội, từ đó nâng cao chất lượng lãnh đạo và tạo dựng niềm tin của nhân dân đối với Đảng.

Phong cách lãnh đạo “Nói và Làm”

Phong cách lãnh đạo “Nói và Làm” của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh không chỉ là một phương châm hành động, mà là một triết lý sống và làm việc được hun đúc qua nhiều năm hoạt động cách mạng. Trong bối cảnh xã hội Việt Nam cuối những năm 1980 đầy rẫy khó khăn, trì trệ và những biểu hiện thoái hóa trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, đồng chí nhận ra rằng để giành lại niềm tin của nhân dân, người đứng đầu phải gương mẫu từ hành động nhỏ nhất.

Đồng chí không chỉ “nói”, tức là đưa ra đường lối, chính sách, mà còn trực tiếp “làm” bằng việc lắng nghe, đối thoại và hành động cụ thể. Việc đồng chí trực tiếp viết báo, dùng chính bút danh N.V.L để nêu tên những hành vi tiêu cực, đòi hỏi xử lý rõ ràng, là biểu hiện rõ rệt của một người lãnh đạo không ngại va chạm, không chờ đợi người khác ra tay. Trong mỗi bài viết của mình, đồng chí luôn thể hiện một lập trường dứt khoát: “Phê bình là để xây dựng, sửa chữa là để tiến bộ”. Tư tưởng này không chỉ thể hiện tinh thần đổi mới mà còn là sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, giữa tư tưởng của Đảng và hành động của từng cán bộ, đảng viên.

Phong cách ấy còn đặc biệt ở chỗ, đồng chí luôn đặt mình vào vị trí người dân, thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng của quần chúng để phản ánh lên diễn đàn công khai, một điều hiếm thấy trong giới lãnh đạo thời kỳ đó. Đồng chí từng nói: “Muốn nhân dân tin thì cán bộ, đảng viên phải làm gương, phải dám làm, dám chịu trách nhiệm”. Đây chính là tinh thần của một người lãnh đạo “miệng nói, tay làm”, luôn nêu gương bằng việc làm cụ thể, không để lời hô hào trở thành khẩu hiệu suông.

Không chỉ trong hoạt động báo chí, phong cách “nói và làm” của đồng chí còn được thể hiện trong cách chỉ đạo điều hành công việc Đảng. Đồng chí yêu cầu các địa phương, cơ quan nhà nước không chỉ dừng ở việc báo cáo, hội họp mà phải có biện pháp xử lý cụ thể, có kiểm tra, giám sát, có đánh giá kết quả thực tế. Những chỉ đạo ấy mang tính cải cách hành chính mạnh mẽ và có chiều sâu, tạo tiền đề cho việc chấn chỉnh bộ máy nhà nước trong thời kỳ đổi mới.

Chính nhờ sự nhất quán và quyết liệt trong phong cách lãnh đạo ấy, Nguyễn Văn Linh đã xây dựng được một hình ảnh người lãnh đạo giản dị, gần dân, nhưng đầy bản lĩnh và tầm nhìn. Phong cách “Nói và Làm” không chỉ truyền cảm hứng cho cán bộ, đảng viên thời bấy giờ mà còn trở thành bài học quý báu cho nhiều thế hệ lãnh đạo sau này.

“Nói và Làm” trong công cuộc đổi mới

“Nói và Làm” của Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh để lại không chỉ là một loạt bài viết mang tính chất phê bình, phản biện, mà còn là một phương pháp tiếp cận mới, một cách làm chính trị đầy bản lĩnh, dân chủ và gần dân trong thời kỳ đất nước chuyển mình. Trong bối cảnh cuối thập niên 1980, khi niềm tin của quần chúng nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng gặp nhiều thử thách, khi bộ máy hành chính trì trệ, kỷ cương lỏng lẻo, thì loạt bài “Những việc cần làm ngay” thấm đẫm tinh thần “nói đi đôi với làm” đã mang lại làn gió mới, tạo nên sự lay động mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị.

Di sản đó trước hết là tư tưởng cải cách từ bên trong, bắt đầu bằng việc nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật và dám hành động vì sự thật. “Nói và Làm” không chỉ là sự phê phán tiêu cực, mà còn là lời kêu gọi mạnh mẽ đối với cán bộ, đảng viên về trách nhiệm cá nhân, về nghĩa vụ nêu gương. Nó đã đặt ra một chuẩn mực đạo đức mới trong hành xử của người cán bộ cách mạng - người phải dám nhận khuyết điểm, dám sửa sai, và dám làm điều đúng vì lợi ích chung, không né tránh, không trì hoãn.

Thứ hai, “Nói và Làm” là một hình mẫu truyền thông chính trị dấn thân, nơi tiếng nói của người lãnh đạo không chỉ dừng ở diễn đàn hội nghị, mà được gửi gắm thẳng thắn qua mặt báo, đến trực tiếp với người dân. Việc một Tổng Bí thư trực tiếp viết bài dưới bút danh, phản ánh những vấn đề đời sống thường nhật, lên án tham nhũng, lãng phí và những biểu hiện quan liêu, xa dân - là một hành động mang tính đột phá, thể hiện tinh thần dân chủ sâu sắc và cam kết chính trị mạnh mẽ. Điều này đã góp phần phá vỡ khoảng cách giữa người lãnh đạo và nhân dân, giữa Đảng và xã hội.

Thứ ba, di sản “Nói và Làm” đã để lại một bài học sâu sắc về đổi mới tư duy lãnh đạo. Thay vì dựa vào những báo cáo hình thức hay số liệu tô hồng, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đặt niềm tin vào thực tế, vào tiếng nói của quần chúng và tính xác thực của thông tin xã hội. Cách đồng chí tiếp cận vấn đề, từ thực trạng, phản ánh đúng người, đúng việc, đi kèm đề xuất giải pháp, đã trở thành mẫu mực về “thực chất hóa” trong công tác lãnh đạo, quản lý. Đồng chí không cải cách bằng những khẩu hiệu suông, mà bằng chính hành động cụ thể, thiết thực, từ việc phê bình đến tổ chức xử lý.

Về lâu dài, tinh thần “Nói và Làm” trở thành một nguyên tắc đạo đức chính trị cần được kế thừa trong bộ máy lãnh đạo. Nó nhấn mạnh rằng sự trung thực, hành động cụ thể, trách nhiệm cá nhân và minh bạch là điều kiện tiên quyết để giữ gìn niềm tin của nhân dân. Trong nhiều giai đoạn sau này, khi Đảng tiếp tục đẩy mạnh công cuộc chỉnh đốn, chống tham nhũng, xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, những giá trị mà Nguyễn Văn Linh để lại từ chuyên mục “Nói và Làm” vẫn giữ nguyên tính thời sự và tính định hướng cao.

Ngày nay, khi Đảng ta tiếp tục khẳng định vai trò hạt nhân lãnh đạo trong công cuộc phát triển và hội nhập, thì “Nói và Làm” vẫn là lời nhắc nhở quý giá: Sự thay đổi thực sự chỉ đến từ sự gương mẫu, từ hành động cụ thể và từ cam kết thật lòng của người lãnh đạo trước nhân dân.

nguồn: Đặc san Người làm báo Hưng Yên số đặc biệt (phát hành tháng 6/2025)